اردکانیان در صحن علنی مجلس عنوان کرد:

پیچیده‌ترین شیوه‌های مدیریت منابع آب در سیستان شکل گرفته است/ تبخیر 17 درصدی چاه‌نیمه‌های سیستان در اثر گرما و رطوبت کم

وزیر نیرو با تاکید بر اینکه منطقه جنوب شرق کشور ما دست به گریبان چالش‌های متعددی از جمله کمبود منابع آبی است، گفت: ولی با این وجود این منطقه به مجتمعی تبدیل شده که پیچیده‌ترین شیو‌های مدیریت منابع آب در این منطقه شکل گرفته است که راه‌حل‌های آن در سطح ملی نیز مورد استفاده قرار خواهد گرفت.

رضا اردکانیان که برای پاسخ به سوال نماینده مردم شهرستان‌های زابل، زهک، هیرمند، هامون و نیمروز در خصوص اقدامات انجام شده درباره تبخیر و رسوب در مخازن سدها در صحن علنی مجلس شورای اسلامی حضور پیدا کرده بود به ارائه گزارشی از شرایط پیک تابستان سال 97 پرداخت و افزود: در سال آبی گذشته با کاهش 31 درصدی بارش‌ها به طور متوسط در کشور حدود 340 شهر با جمعیتی بالغ بر 34 میلیون نفر را با تنش آبی مواجه کرد که ادامه این وضعیت شش هزار و 700 روستا با جمعیتی بیش از دو میلیون و 250 هزار نفر را تحت تاثیر این تنش آبی قرار داد.

وزیر نیرو با تاکید بر اینکه افت بی‌سابقه بارندگی‌ها موجب کاهش چهار و 500 مگاواتی ظرفیت توان تولید برق کشور در تابستان سال جاری شده است، گفت: با مجموعه فعالیت‌های صورت گرفته و برنامه ‌ریزی‌های انجام شده و همچنین همکاری‌های دولت، مجلس، استانداران و به ویژه صبوری و بردباری مردم هر چند بی‌مشکل نبودیم ولی این وضعیت به نحو مناسبی مدیریت شد و اجازه ندادیم تا هوس‌هایی که دشمنان به سبب این مشکل از قبل در سر پروانده بود عملیاتی شود.

 

میزان تبخیر از سدهای کشور حدود 6 درصد است 

وی در بخش دیگری از سخنان خود در پاسخ به مباحث مطرح شده از سوی نماینده سوال کننده با تاکید بر اینکه در سطح جهان سالانه 60 درصد از بارش‌ها به طور متوسط تبخیر می‌شود، عنوان کرد: در کشور ما به دلیل شرایط اقلیمی این رقم به بیش از 70 درصد می‌رسد اما آنچه موضوع مهمی است تبخیر از مخازن سدها و دریاچه‌های مصنوعی است که این رقم در دنیا به طور متوسط پنج درصد و در ایران حدود 6 درصد است.

اردکانیان ادامه داد: در حالی که میزان تبخیر از مخازن ما در مقایسه با میانگین جهانی از نسبت چندان بالاتری برخوردار نیست اما در برخی از مخازن سدهای ما با توجه به حجم کم منابع ورودی، هندسه مخزن و شرایط اقلیمی منطقه این امر متفاوت و موضوع با اهمیتی است که از جمله آن می‌توان به وضعیت چاه نیمه‌های سیستان اشاره کرد.

وزیر نیرو با اشاره به اینکه بالا بودن دما، رطوبت کم و شدت تابش خورشید و باد در منطقه سیستان موجب شده تا تبخیر از چاه نیمه‌ها به حدود 17 درصد برسد، عنوان کرد: جهت وزش باد قالب بر چاه‌ نیمه‌های سیستان و بلوچستان تاثیرگذار است و همین امر موجب شده است تا تبخیر قابل ملاحظه‌ای از این مخازن طبیعی نسبت به سایر مخازن کشور اتفاق بیفتد.

 

بهترین روش برای کاهش تبخیر آب سدهای کشور مدیریت مخزن است

وی تاکید کرد: امروزه روش‌های متعددی همچون استفاده از پنل‌های خورشیدی، روش‌های شیمیایی و بیولوژیکی برای کاهش تبخیر وجود دارد که عمدتا معطوف به سدهای کوچک است این روش‌ها در مقیاس کوچک توسط موسسات تحقیقات آب مورد بررسی قرار گرفته است که در نهایت مدیریت مخزن به عنوان بهترین روش برای جلوگیری از تبخیر آب سدها انتخاب شده است که درصددیم با مدیریت مخزن مناطقی همچون چاه نیمه‌ها بتوانیم فعالیت‌های خوبی در زمینه کاهش تبخیر آب به سرانجام برسانیم.

اردکانیان با تاکید بر اینکه دستورالعمل بهره‌برداری در سناریوهای مختلف تهیه شده است، گفت: ایجاد دریچه بین مخزن چاه نیمه یک و سه، ایجاد ایستگاه پمپاژ برای استفاده از حجم مرده چاه نیمه چهار و همچنین ایجاد کمربند سبز در شمال چاه نیمه چهار از جمله تمهیداتی است که برای این بخش در نظر گرفته شده است. در حال حاضر 130 هزار هکتار از این کمربند سبز در برنامه قرار گرفته است که حدود 60 هکتار از آن اجرا و باقی مانده آن نیز در دست اقدام است.

 

میزان تبخیر سدهای ما نزدیک به شرایط جهانی است

وزیر نیرو با تاکید بر اینکه میزان تبخیر ما نزدیک به شرایط جهانی است، اظهار کرد: با توجه به اینکه اغلب سدهای کشور ما در مناطق کوهستانی واقع شده است میزان تبخیر این سازه‌های آبی حدود بین دو هزار تا دو هزار و 400 میلیمتر در سال است اما در منطقه سیستان با توجه به اینکه چاه نیمه‌ها به صورت گودال‌های طبیعی در منطقه‌ای متفاوت قرار گرفته‌اند و آب از دیرباز به صورت طبیعی روانه این مناطق می‌شود طبیعتا میزان تبخیر از آن‌ها به حدود چهار هزار و 500 میلیمتر در سال می‌رسد.

وی در بخش دیگری از سخنان خود به مسئله رسوب مخازن سدها اشاره کرد و گفت: عمر مفید سد زمانی است که حجم سد از رسوب قابل توجهی پر می‌شود. میزان رسوب گذاری در جهان به طور متوسط سالیانه نیم درصد است که در اروپا این رقم به دو دهم درصد، در خاورمیانه به حدود 1.5 درصد، در چین به حدود 2.3 درصد و در ایران به حدود 76 صدم درصد می‌رسد که از نظر رسوب‌گذاری سدها در شرایط نسبتا متعادلی به سر می‌بریم.

وزیر نیرو تصریح کرد:چاه نیمه‌ها به عنوان سازه‌های طبیعی در شرایط کلی میزان رسوب و تبخیری بیشتری نسبت به سایر سازه‌های آبی که طراحی و ساخته شده و جانمایی آن‌ها مطابق ضوابط بوده است خواهند داشت و همچنان نیز دارند.

وی اضافه کرد: هر چند در مقایسه به نسبت کلی این رقم عدد بالایی نیست ولی در منطقه خشک و نیمه خشک شرق و جنوب شرق کشور مطمئنا این دو عامل بسیار تعیین کننده هستند و به این سبب در سال‌های اخیر جزو برنامه‌های اصلی ما بوده و به شکل مهمی این امر مورد توجه قرار گرقته است.

اردکانیان با تاکید بر اینکه منطقه جنوب شرق کشور ما دست به گریبان چالش‌های متعددی از جمله کمبود منابع آبی است، اظهار کرد: ولی با این وجود این منطقه به مجتمعی تبدیل شده است که پیچیده‌ترین پدیده‌های مدیریت منابع آب در این منطقه شکل گرفته است که راه‌حل‌های آن در سطح ملی نیز مورد استفاده قرار خواهد گرفت.

وزیر نیرو در پایان گفت: کاهش رسوب و تبخیر، مطالعه آب‌های ژرف، حل مشکلات آب‌های مرزی و معاهده 1351 هیرمند با کشور افغانستان از جمله مواردی است که در سیستان و بلوچستان دنبال می‌شود و امیدواریم با حمایت و پشتیبانی مجلس و نمایندگان این استان این طرح‌ها و برنامه‌ها با سرعت بیشتری دنبال شود.

مدیر سایت: بهزاد سرهادی

شماره تلفن: 09190622992

شناسه تلگرام مدیر سایت: SubBasin@

نشانی ایمیل: behzadsarhadi@gmail.com

(سوالات تخصصی را در گروه تلگرام ارسال کنید)

_______________________________________________________

×

 براي پيوستن به بزرگترين گروه تلگرام علوم و مهندسي آب با امکان تبادل نظر بين اعضاء کليک کنيد

کتاب کاربرد مدل QUAL2KW

کتاب کاربرد GIS در منابع آب

کتاب محاسبه سيل طرح