تغییرات اقلیمی ناشی از فعالیت های انسانی به همراه عوامل استرس‌زای اجتماعی-اقتصادی آب، شدت خشکسالی را در سوریه، عراق و ایران افزایش داده است. از زمستان 2020 به بعد، منطقه بزرگی در غرب آسیا که هلال حاصلخیز را در اطراف رودخانه‌های فرات و دجله و همچنین ایران را در بر می‌گیرد، از باران‌های بسیار کم و دمای بالا رنج می‌برد. خشکسالی 3 ساله ناشی از آن اثرات شدیدی بر کشاورزی و دسترسی به آب آشامیدنی داشته است. در این منطقه خشک، بخش بزرگی از جمعیت به کشاورزی دیم، به ویژه کشاورزی گندم و دام وابسته است. در حالی که تغییرات نسبتاً زیادی در بارندگی سال به سال وجود دارد، این خشکسالی دومین بدترین خشکسالی در رکورد مشاهده شده بود که ناشی از افزایش دما بود. این در زمانی رخ داد که سایر عوامل اجتماعی-اقتصادی از جمله جنگ جاری در اوکراین با تأثیرات آن بر قیمت انرژی و مواد غذایی، و همچنین درگیری‌ها و ناآرامی‌های سیاسی، پیامدهای خشکسالی را تشدید می‌کنند.

خشکسالی شدید ایران، عراق و سوریه «بدون تغییر اقلیم اتفاق نمی‌افتاد». یک مطالعه تازه نشان داده است که وقوع خشکسالی سه ساله و دمای طاقت فرسا در ایران، عراق و سوریه بدون تغییر اقلیم و گرمتر شدن زمین «تقریبا غیرممکن بود.» این بررسی را تیمی از اقلیم‌شناسان در گروه «انتساب آب و هوای جهانی» (دبلیو دبلیون اِی) انجام داده که یک ابتکار عمل جهانی برای تحلیل سریع رویدادهای شدید آب و هوایی است. براساس این مطالعه خشکسالی غرب آسیا که در ماه ژوئیه ۲۰۲۰ شروع شد عمدتا به دلیل هوای گرم‌تر از معمول و تبخیر سریع‌تر آب باران است. نویسندگان مطالعه تازه از جمله در امپریال کالج لندن می‌گویند که اگر دما بالا نرفته بود حتی نمی‌شد سه سال اخیر را خشکسالی به حساب آورد. «دبلیو دبلیو اِی» نوشت که بدون افزایش ۱.۲ درجه‌ای زمین از زمان شروع عصر صنعتی به دلیل سوزاندن سوخت‌های فسیلی، این خشکسالی که براساس معیارهای سازمان نظارت بر خشکسالی آمریکا اکنون «شدید» طبقه بندی می‌شود، شرایط «عادی» تلقی می‌شد.

عراق می‌گوید سطح آب دو رودخانه دجله و فرات که از ترکیه سرچشمه می‌‌گیرند تا ۵۰ درصد کاهش یافته است. در سال‌های گذشته رودخانه‌های دجله و فرات و شاخه‌های مختلف آن‌ها با کمبود آب بی‌سابقه روبرو بوده‌اند. در حالی که کشورهایی نظیر ترکیه برای تامین آب مورد نیاز کشاورزی و نیروگاه‌های برق‌آبی خود به ساخت سد در مقیاس گسترده روی آورده‌اند، همسایگان‌ بار اصلی این کمبودها را متحمل شده‌اند. این فعالیت‌های سدسازی همچنین باعث تشدید چالش‌های موجود ناشی از تغییرات اقلیمی شده است.