در بسیاری از مناطق جهان، تقاضای آب در شهرها، کشاورزی و صنایع، در حالی رو به افزایش است که محدودیت‌های موجودی آب بیشتر و بیشتر می‌شود. در مناطقی که آب کمیاب است، مدیران آب در تلاش هستند تأمین آب بیشتر را برای تأمین نیازها تضمین کنند. پاسخ‌های مدیریت آب به کمیابی تاکنون تحت سیطره مهندسی عرضه‌گرا بوده، و بر ساخت مخزن‌ها، کانال‌ها، خطوط لوله، چاه‌ها و تأسیسات دیگر تمرکز داشته است. با این همه در سال‌های اخیر، به سبب افزایش هزینه پروژه‌های تأمین آب و دغدغه رو به رشد زیست‌محیطی، تغییر بارزی به سمت نوآوری‌های اقتصادی، از جمله استراتژی‌های مدیریت تقاضای آب پدیدار شده است. در چنین فضایی است که بازارهای آب به شکل فزاینده‌ای مورد توجه قرار گرفته و به کار گرفته می‌شوند. 

آب دارای ویژگی‌هایی است که آن را از سایر کالاها متمایز می‌سازد. اگر چه ممکن است این ویژگی‌ها منحصر به فرد نباشند، اما ترکیب این ویژگی‌ها سبب می‌شود تا آب کالایی منحصر به فرد محسوب شود. در زیر مهم‌ترین تفاوت‌های آب با سایر کالاها شرح داده می‌شود. 

دلایل متفاوت بودن آب

ضروری‌بودن: بدون آب حیات، تولید اقتصادی و محیط زیست وجود نخواهد داشت. تمامی فعالیت‌های انسانی به نوعی به آب وابستگی دارد. آب یک منبع ضروری است. این ویژگی‌ها فقط به آب محدود نمی‌شود، بلکه هوا، سوخت، غذا و زمین نیز دارای همین ویژگی‌ها هستند.

حجیم‌بودن: اگر امکان انتقال آب از مناطق پرآب به مناطق کم آب با هزینه اقتصادی وجود داشت و همانند سایر کالاها آب نیز به راحتی قابل حمل و نقل بود، در آن صورت مکانیزم بازار می‌توانست آب را به صورت کارآمد تخصیص دهد. به جز در موارد استثنایی (حمل‌ و ‌نقل به صورت بطری)، این امر امکان‌پذیر نیست. در ضمن شیوه‌ای برای متراکم‌کردن آب وجود ندارد و همین مسئله، حمل‌ و‌ نقل آب را مشکل‌تر می‌سازد. به عبارت بهتر، به دلیل هزینه بالای مبادله آب، مکانیزم بازار ممکن است از کارآمدی لازم برخوردار نباشد.