آمار دفتر اطلاعات و داده های آب کشور نشان می‌دهد با سپری شدن ۷۳ روز از سال آبی، تا ۱۳ آذرماه ( سال آبی ۱۴۰۱-۱۴۰۰) میزان کل حجم آب در مخازن سدهای کشور حدود ۱۷.۶۷ میلیارد متر مکعب است که نسبت به مدت مشابه سال آبی گذشته ۳۰ درصد کاهش نشان می دهد و در تهران هم علیرغم بارندگی‌های اخیر، همچنان با کسری ۲۵۸ میلیون مترمکعبی در حجم آب سدهای پنج گانه نسبت به مدت مشابه سال گذشته مواجهیم.

دومین ماه از سال آبی ۱۴۰۰ در حالی پایان یافت که کم‌آبی گسترده در کشور هم‌چنان ادامه دارد. برخی تصور می‌کردند بارش‌های مقطعی اخیر بتواند بخشی از ظرفیت خالی منابع آب زیرزمینی و سدها را پر کند، اما بررسی‌ها نشان می‌دهد وضعیت منابع آبی کشور وخیم‌تر از آن است که بارش‌های پراکنده و موقت بتواند آن را جبران کند. آخرین آمار از وضعیت بارندگی‌های کشور حاکی از این است که باوجود بارندگی ۲۱.۸ میلی‌متری در ۵۲ روز سپری شده از سال آبی ۱۴۰۱ - ۱۴۰۰، هم‌چنان ۱۰ استان کشور شاهد کاهش بارندگی نسبت به‌مدت مشابه سال قبل هستند و وضعیت آبی این استان‌ها حتی نسبت به سال گذشته وخیم‌تر نیز شده است.

فهرست خدمات مطالعات اجتماعی طرح‌های آب و انرژی

در ماه‌های اخیر دو اتفاق مهم در جهت اعمال رویکرد علوم اجتماعی در طرح‌های توسعه و مدیریت آب و انرژی رخ داد که به اندازه اهمیت آن برجسته نشد. اول تصویب و ابلاغ آیین‌نامه تهیه و تدوین پیوست‌های اجتماعی در طراحی کلیه برنامه‌های کلان توسعه‌ای، ملی و بومی توسط هیئت وزیران در جلسه مورخ 1/4/1399 به عنوان نقطه عطفی برای اتخاذ رویکردهای اجتماعی در طرح‌های توسعه‌ای، بود. دوم، اقدام وزیر نیرو در ابلاغ بخشنامه «فهرست خدمات اجتماعی طرح‌های وزارت نیرو»، که بر تغییر  فرایندها و محورهایی برای بهبود حکمرانی آب در سطح طرح‌ها و پروژه‌ها تمرکز دارد، در تاریخ 30/4/1399 بود. این دو اتفاق را باید به فال نیک گرفت و به عنوان نقطه اتکایی در نظام فنی و اجرایی کشور برای تقویت سازوکارهای اجتماعی طرح‌ها و پروژه‌های آب و انرژی آن را تقویت و اجرایی کرد.

کمبود منابع آبی در ایران هر روز بیش از پیش نمایان می‌شود اما بارندگی‌های فصلی می‌تواند در مقطعی وضعیت را به بهبود بکشاند. شرایطی که در تهران شاهد آن هستنیم مصداق همین موضوع است؛ به‌طوری‌که طبق اعلام مسوولان آبی تا خرداد ماه امسال تمام سدهای تهران به جز یک سد پر می‌شود.

بر اساس آمار بارندگی از ابتدای مهرماه سال گذشته تا ۲ خرداد ۱۳۹۶ میزان بارنش‌ها ۲۸۹ میلیمتر ثبت شده  که این میزان بارش در مقایسه با مدت مشابه سال آبی گذشته ۲۵۱ میلیمتر، به طور متوسط در سطح استان تهران به میزان ۱۵ درصد افزایش داشته است.

یکی از معضلات اصلی ایران مشکل کم آبی است که برای این موضوع سناریوهای متفاوتی ارائه شده اما وزارت نیرو در آخرین اظهار نظرهای خود برای حل این کلاف سردرگم اعلام کرده که در شرایط فعلی باید کنترل مصرف بر اساس ظرفیت‌های اکولوژیک هر منطقه صورت گیرد.

در سال‌های اخیر کشور به دلیل رشد جمعیت، توسعه صنایع، افزایش سطح اراضی آبی زیرکشت و تشدید دخالت بشر در محیط زیست و... دچار افت فشار منابع آبی شده است در این بین کشور با سرانه آب تجدیدپذیر ۱۴۵۰ مترمکعبی در سال در مرحله «تنش آبی» قرار دارد که این امر بیانگر مصرف زیاد و ناپایدار منابع آبی کشور در سال‌های گذشته بوده است.