از آنجایی که اخیراً جامعه ایرانی با مسائلی از قبیل بحران کم آبی، "سیاسی شدن آب" و شکاف های اجتماعی سیاسی منتج از آن مواجهه شده است. این نوشتار بنا بر ماهیت سیاستی بودن آن، در پی پروبلماتیز کردن مسئله آب در دو سطح سیاست گذاری کلان و خرد است.

مسئله آب به همان میزان که امری طبیعی و مهندسی تصور می شود؛ امری اجتماعی و سیاسی نیز هست.

چکیده

استدلال نهایی این است که مسئله آب در ایران بیشتر پیامد دیالکتیک ساختار عاملیتی است که سیاست های اقتدارگرایانه را شکل داده است که در طول چند دهه گذشته بحران های سیاسی اجتماعی را نیز دامن زده است. زیرا این سیاست ها در چارچوبی اقتدارگرا تعریف شده اند. نتیجه چنین سیاست هایی برای جامعه ایرانی بازتولید مخاطراتی بوده است که نظام سیاست گذاری را با بحران ناکارآمدی مواجه کرده است. جامعه ایرانی در حالی که هزینه های سیاست گذاری اقتدارگرایانه را می پردازد؛

با توجه به فراگیر شدن خشکسالی مخصوصا در سال جاری لزوم تبدیل کشت فضای باز و سنتی به کشت گلخانه ای، که حجم آب مصرفی را کاهش می‌دهد بیش از پیش خودنمایی می‌کند.

مدیرعامل شرکت آب منطقه ای مرکزی؛ از ترویج کشت گلخانه ای برای مقابله با خشکسالی در استان خبر داد و گفت: کشت گلخانه ای به دلیل افزایش تولید محصول و کاهش قابل ملاحظه مصرف آب جایگزینی مناسب برای کشت های آب بر محسوب می شود. وی ادامه داد: با وجود خشکسالی و بحران آب در استان کشت گلخانه ای با هدف صرفه جویی در مصرف آب یک ضرورت جدی به حساب می آید.

چه نوع مسئله‌ای را می‌توان خطرناک نامید؟ مسئله‌ای که آنقدر پیچیده است که نه می‌توان آن را درست محاسبه کرد و نه می‌توان به طور مؤثری آن را مدل‌سازی کرد. مسائل پیچیده با ابهام بالایی همراه هستند و در عین حال از ضرورت بالایی نیز برخوردارند. به یاد داشته باشید که ابهام، همنشین همیشگی سیاستمداران است، آنها همراه با ابهام زندگی می‌کنند و قرن‌ها است در منحرف‌کردن، باسازی و صرفاً مواجه‌شدن با مسائلی که ابهام ایجاد می‌کنند تجربه دارند و جامعه نیز از آنها حمایت می‌کند. به بیانی دیگر، این به خود ما بستگی دارد. ما باید به سیاستمداران بفهمانیم که ما در کنار آنها هستیم، دست آنها را خواهیم گرفت، البته به این شرط که آنها ما را به درستی هدایت کنند. اگر آنها شهامت اجرایی‌شان را نشان دهند ما نیز به آنها اعتماد خواهیم کرد و به آنها سرمایه سیاسی خواهیم بخشید. مدیریت آب مسئله خطرناکی را پیش روی دانشمندان محیط‌زیست قرار می‌دهد، زیرا شامل سه نوع مسئله می‌شود:

هشدار سیلاب در مسیر رودخانه "گاوه رود" کردستان

مردم، کشاورزان و باغداران از تردد و توقف در پایین دست سد گاوشان خودداری نمایند

در پی بارندگی های اخیر و افزایش رواناب های سطحی ورودی به سد مخزنی گاوشان واحتمال سرریز شدن این سد لازم است اهالی پایین دست سد واقع در مسیر رودخانه گاوه رود نسبت به جمع آوری تاسیسات، تجهیزات و اموال واقع در محدوده بستر و حریم رودخانه و انتقال آن به محل امن اقدام و یادآوری می نماید از تجمع، تردد و اسکان در نواحی پرخطر حاشیه رودخانه ها جداً خودداری شود.

به عقیده تونی آلن، مدیریت تقاضا همان «مسیر نرمی» است که جامعه صنعتی از دهه ۱۹۷۰ به جای مسیر قبلی خود (مسیر سخت) انتخاب کرده و مهم‌ترین شاخص آن مدیریت تقاضا است. وی در این مورد چنین توضیح می‌دهد: 

"منظور از مدیریت تقاضا چیست؟ منظور رویکردی به مدیریت آب است که در جوامع صنعتی متداول است و اصطلاحاً به آن «مسیر نرم» گفته می‌شود. رویکرد مسیر نرم عبارت است تلاش برای تغییر رفتار کاربران با استفاده ترکیبی از مقررات و مشوق‌ها. این رویکرد در مقابل رویکرد «مسیر سخت» قرار می‌گیرد که عبارت است از ذخیره‌سازی، انتقال دادن و پمپ کردن آب اضافی. در واقع، مدیریت به روش مسیر سخت، از دهه ۱۹۷۰ برای دموکراسی‌های صنعتی از نظر سیاسی در حکم یک تابو بوده است. تنها در شرایط بحرانی (بحران‌های زیست‌محیطی، اجتماعی، پزشکی یا نظامی) این احتمال وجود دارد که روش‌های «مسیر سخت» در این جوامع به اجرا گذاشته شود.