راهنمای مطالعات بهره برداری از مخازن سدها

۲۴ شهریور ۹۴ ، ۱۰:۴۲ نويسنده: بهزاد سرهادی

محدودیت منابع آبی کشور و افزایش روز افزون نیازهای آبی در زمینه های شرب، کشاورزی، صنعت، تولید برق، مسائل زیست محیطی و غیره ایجاب می نماید که در مطالعات برنامه ریزی و مدیریت منابع آب به منظور ذخیره سازی و بهره برداری بهینه از مخازن سدها به نحو مطلوب در چهارچوب اهداف طرح، با توجه به اولویت نیازها و در قالب یک شیوه مطالعاتی استاندارد شده صورت پذیرد. متأسفانه به علت فقدان استانداردهای مدون در مقیاس ملی، شرایطی پدید آمده است که برای انجام دادن مطالعات مذکور ضوابط و معیارهای فنی و مهندسی ناهمگون و نامناسب به کار گرفته می شود که آثار نامطلوب آن در بسیاری از پروژه های آبی کشور به چشم می خورد. با در نظر گرفتن مراتب فوق لزوم تهیه، تنظیم و تدوین استاندارد مطالعات بهره برداری از مخازن سدها با بهره گیری صحیح از مراجع بین المللی و تجارب ملی با توجه به سطوح مختلف مطالعات از اهمیت ویژه ای برخوردار می باشد.

در این راهنما سعی گردیده است استاندارد مورد نظر در قالب موضوع "راهنمای مطالعات بهره برداری از مخازن سدها" با در نظر گرفتن مراحل مختلف مطالعات (شناسایی، توجیهی و طراحی تفصیلی)، برای مرحله شناسایی تهیه و تدوین گردد. در این مرحله، با توجه به داده ها و اطلاعات موجود، گزینه های برتر از میان گزین های مطرح و قابل رقابت، مورد شناسایی، بررسی و ارزیابی قرار گرفته و پس از مشخص شدن آنها، برای تدقیق بیشتر به محک ارزیابی های فنی و اقتصادی مطالعات مرحله بعد توجیهی سپرده می شود.

هدف اصلی مطالعات این مرحله، شناسایی گزینه های قابل قبول و ارزیابی مقدماتی و غربال گزینه ها و ارائه گزینه یا گزینه های قابل توجیه برای تدقیق در مرحله بعدی مطالعات می باشد. روند کلی مطالعات بهره برداری از مخازن در مرحله شناسایی در نمودار شماره 1 این فایل نشان داده شده است. در این راهنما صرفا به جنبه های تلفیقی بهره برداری پرداخته شده است که بهره برداری، در حالت سیستم یک مخزنی است. در مورد استفاده تلفیقی از آب زیرزمینی مخزن سد، فرض بر این است که این مطالعات طی بررسی های جداگانه صورت پذیرفته و نتایج آن در بهره برداری از مخزن سد منظور شده است.