اهداف مدل سازی کیفی آبخوان
معمولا قبل از شروع مدل سازی کیفی یک آبخوان، باید هدف از مدل سازی روشن باشد. به این صورت که از ابتدا مشخص باشد که در پایان مدل سازی چه انتظاری از مدل وجود دارد و نتایج آن تا چه مقدار می تواند، نیاز های مدیریت آبخوان را برآورده کند. به طور کلی می توان بیان داشت که مهم ترین هدف مدل سازی کمی و کیفی یک آبخوان، دست یابی به نتایجی جهت مدیریت آبخوان می باشد. این مدیریت با توجه به نوع آلاینده های توزیعی، موضعی و خطی و روند آلودگی نسبت به زمان و جبهه پیش روی آلودگی متفاوت می باشد. از طرف دیگر برنامه ریزی از حفاظت از چاه های بهره برداری به طور عام و یا تعدادی از چاه های بهره برداری تامین آب شرب به طور خاص می تواند در ضمره اهداف مدل کیفی باشد. ضمن اینکه تصمیم گیری در مورد ارائه راهکارهایی جهت رفع آلودگی و طراحی شبکه چاه های نمونه برداری کیفی نیز می تواند با استفاده از نتایج مدل کیفی صورت پذیرد.
متاسفانه بعضا مشاهده می شود که مدل سازی بدون هدف خاصی انجام می شود و منظور از مدل سازی دست یابی به نتیجه مشخصی نیست. بدیهی است که در این صورت دقت لازم جهت انجام مراحل مختلف مدل سازی صورت نگرفته و در پایان گزارش به جز کلی گویی چیز دیگری نگاشته نمی شود.
به طور خلاصه می توان اهداف مدل سازی کیفی را به صورت زیر برشمرد:
- تحقیقاتی
انتظار از مدل سازی در کارهای تحقیقاتی، صرفا دست یابی به یک سری پارامت رهای مدل و همچنین امکان شبیه سازی سامانه با روابط ریاضی جدید می باشد و توقع کاربردی شدن آن بلافاصله پس از اتمام تحقیقات نمی باشد. ضمن اینکه در صورت آزمون این روابط در مقیاس های بزرگ تر از آزمایشگاهی و اخذ نتایج مثبت، به تدریج این روابط را می توان در شبیه سازی کیفی آبخوان به کار گرفت. همان گونه که نرم افزار های فعلی چه از نظر روش حل عددی و چه منظور کردن روابط فیزیکی حاکم بر آبخوان، نتیجه سال ها تحقیق در آزمایشگاه و صحرا می باشد.
- مطالعاتی
در بعضی مواقع بسته به سیاست سازمان های آب و مسوولین اجرایی در یک منطقه، هدف بررسی و پیگیری آلودگی آبخوان در گذشته و ارزیابی وضعیت آلاینده ها در حال حاضر می باشد. در این مطالعات، هدف اصلی شناخت سامانه کیفی آبخوان است و چگونگی تاثیر آلاینده ها از گذشته تا حال باید به صورت عدد، رقم و نقشه ارائه شود.
مقیاس این گونه مطالعات، مقیاس طبیعی و محل انجام آن، یک دشت خاص بوده و لازمه آن انجام مطالعات پایه کیفی منطقه در مرحله اول و مدل سازی ریاضی آن در گام دوم می باشد.
- مدیریتی
هدف دیگر و شاید مهم ترین هدف از تهیه مدل ریاضی کیفی یک آبخوان در یک منطقه، پیش بینی روند آلودگی و چگونگی تاثیر آلاینده های مختلف با نحوه بهره برداری می باشد. در این گونه موارد باتوجه به تصمیم گیری های گوناگونی که در مورد بهره برداری و یا تغذیه آبخوان اعمال می شود، عکس العمل آن برروی کیفیت آبخوان مورد بررسی قرار می گیرد. باتوجه به این هدف، می توان وضعیت آینده آب زیرزمینی یک منطقه را از نظر کیفی پیش بینی کرد.
با توجه به این اهداف، بدیهی است در صورتی می توان بهترین نتیجه را از مدل سازی کیفی آبخوان اخذ نمود که دقیقا در ابتدای امر مشخص شود که مشکل آبخوان از نظر کیفی چیست و هدف از مدل سازی چیست؟ و سپس در همین راستا فرآیند مدل سازی انجام شود. با پیگیری اهداف از پیش تعیین شده در مدل سازی، به سهولت می توان نتایج اخذ شده از مدل را ارزیابی کرده و تصمیمات لازم را در مورد مدیریت آبخوان انجام داد.
دریافت ویدئوهای آموزشی، شبیه سازی کیفیت و آلودگی آبخوان با مدل MT3DMS
شناسه تلگرام مدیر سایت: SubBasin@
نشانی ایمیل: behzadsarhadi@gmail.com
(سوالات تخصصی را در گروه تلگرام ارسال کنید)
_______________________________________________________
نظرات (۰)