تماس با ما
گروه تلگرام ما
هشدارهای ما
آمار و اطلاعات
پروژه
تعیین محل چاه در سازندهای سخت - قسمت اول
مقایسه ویژگی های آبخوان های آبرفتی، درز و شکافدار و کارستی
تعیین محل چاه در سازندهای سخت به ویژه سازندهای کارستی به علت شرایط هیدروژئولوژیکی ویژه حاکم برآنها نسبت به آبخوان های آبرفتی بسیار پیچیده تر می باشد. در سازندهای کارستی به علت وجود ناهمگنی و ناهمسانی شدید امکان تغییر شرایط هیدروژئولوژیکی در فواصل بسیار کوتاه زیاد است و همین موضوع سبب شده که گاها در فواصل حتی 50 متری شرایط هیدروژئولوژیکی فاحشی به وجود آید درحالی که در آبخوان های آبرفتی این تفاوت فاحش دیده نمی شود و عمده ی این آبخوان ها تقریبا همگن و ناهمسان می باشند.
سنگ های درز و شکافدار غیرکارستی از نظر خصوصیات و رفتارهای هیدرولیکی تقریبا حد واسط سازنده ای کارستی و آبخوان های آبرفتی واقع می شوند و به همین لحاظ امکان کاربرد قانون دارسی در آنها وجود دارد.
در جدول بالا خصوصیات ویژه هیدروژئولوژیکی و هیدرولیکی و برخی مولفه های فیزیکی محیط های یاد شده (آبخوان های کارستی – درز و شکافدار و آبرفتی) یا یکدیگر مقایسه شده است.
با توجه به خصوصیات ارائه شده در جدول مذکور در تعیین محل چاه های آب در سازندهای کارستی باید نهایت احتیاط و دقت به عمل آید و در این زمینه اطلاعات کافی مورد نیاز می باشد.
سازندهای سخت را می توان از دیدگاه هیدروژئولوژیکی به دو گروه سازندهای کارستی و غیرکارستی تقسیم نمود.
سازندهای کارستی به سازندهایی اطلاق می شود که در اثر نفوذ آب های جوی به درون آنها تحت تاثیر پدیده انحلال حفراتی درآنها ایجاد می شود که اصطلاحا کارست نامیده می شوند. از گروه سازندهای کارستی می توان به سنگ های آهکی، دولومیتی، سنگ گچ و سنگ نمک اشاره نمود. بقیه سازندهای سخت که خاصیت انحلال پذیری نداشته باشند را سازندهای غیر کارستی می گویند که به عنوان مثال می توان به کلیه سنگ های آذرین، ماسه سنگ، کنگلومرا، شیل، سنگ مارن و... اشاره نمود.
از بین سازندهای کارستی، سنگ گچ و نمک به علت تاثیر زیاد بر کاهش کیفیت آب های زیرزمینی موجود در آنها، از دیدگاه هیدروژئولوژی فاقد اهمیت می باشند. بنابراین در بین سازندهای کارستی سنگ های آهکی و دولومیتی و سنگ های حد واسط این دو سنگ به علت خاصیت انحلال پذیری و امکان تشکیل مخازن غنی از آب های زیرزمینی در آنها، از دیدگاه هیدروژئولوژی حایز اهمیت میباشند.
سازندهای غیرکارستی به ویژه آندزیت، گرانیت، به ندرت بازالت ها، ماسه سنگ و کنگلومرا چنانچه تحت تاثیر حرکات و فعالیت های تکتونیکی و کوهزایی قرار گرفته و شکستگی و درز و شکاف در آنها ایجاد شده باشد، می توانند در صورت فراهم بودن شرایط بارش کافی پذیرای بخشی از ریزش های جوی به درون خود باشند که گاهی مخازن آب زیرزمینی نسبتا خوبی در آنها شکل می گیرد. چاه ه ای حفر شده در این گونه سنگ ها در برخی نقاط کشور در تامین بخشی از نیازهای آب شرب روستاها حاکی از این واقعیت است.
لازم به ذکر است که سیستم هیدروژئولویکی حاکم بر مخازن آب زیرزمینی موجود در این سنگ ها از نوع پخشان بوده که تقریبا از معادلات حاکم بر آبخوان های آبرفتی تبعیت می کنند. معمولا رژیم جریان در این سنگ ها از نوع آرام می باشد. اما خاصیت انحلال پذیری سازندهای کارستی در برابر ریزش های جوی شرایط هیدروژئولوژیکی ویژه ای را به این سازنده ا تحمیل می کندکه حاصل آن ایجاد اشکال متنوعی از پدیده های کارستی که سبب ایجاد شرایط نا همگنی و ناهمسانی در آنها می شود و سیستم هیدروژئولوژیکی حاکم بر آنها عمدتا از نوع کانالی بوده و رژیم جریان آب زیرزمینی در آنها غالبا آشفته می باشد و به همین سبب خواص هیدروژئولوژیکی آنها ممکن است در فواصل بسیار کوتاه به قدری متفاوت باشد که گاهی به عنوان مثال در فاصله 50 متری و حتی کم تر شاهد تغییرات و تفاوت های فاحش در خصوصیات هیدروژئولوژیکی حاکم بر آنها باشیم. بنابراین تعیین محل چاه در این سازندها نسبت به آبرفت بسیار پیچیده تر می باشد.
شناسه تلگرام مدیر سایت: SubBasin@
نشانی ایمیل: behzadsarhadi@gmail.com
(سوالات تخصصی را در گروه تلگرام ارسال کنید)
_______________________________________________________
در منابع آب
نظرات (۰)