تماس با ما
گروه تلگرام ما
هشدارهای ما
آمار و اطلاعات
پروژه
شناسایی و طبقه بندی انواع آلودگی های محتمل در منابع آب - بخش دوم
حوادث و سوانح انسان ساخت
انواع حوادث و سوانح غیرطبیعی یا انسان ساخت نیز براساس فعالیت های متنوع انسانی از تنوع بسیاری برخوردار می باشند. این موارد شامل؛ ریزش ساختمان، انفجارات شیمیایی، ریزش یا نشست معدن، آلودگی جوی، سوانح هوایی، سوانح دریایی، سوانح زمینی، سوانح خانگی، آتش سوزی، انفجارات و آزمایشات اتمی، جنگ، آلودگی نفتی، سوانح تکنولوژی-صنعتی، آلودگی های شیمیایی و پسماندهای خطرناک می باشد.براساس آمار موجود در بانک بین المللی اطلاعات سوانح (www.em-dat.net)، لودگی آب های سطحی و زیرزمینی، آلودگی هوا، فرسایش خاک و بیابان زایی از جمله آسیب هایی است که جامعه صنعتی در محیط زیست وارد می سازد. فعالیت هاى انسانى تاثیر عمیق و عمده اى بر روى منابع آبى دارند. همراه با افزایش جمعیت، اقتصاد نیز توسعه مى یابد، هرچند که رشد اقتصادى مى تواند همراه و همگام با حفاظت و بازسازى محیط زیست باشد اما سبب تغییر دو پارامتر عمده یعنى آب و زمین مى شود. دراین بخش از بین فعالیت های انسانی که منجر به آلودگی منابع آب می شوند، حوادث حمل و نقل مواد، خرابی تاسیسات و تجهیزات و دفن و انتشار مواد زاید خطرناک مورد بررسی قرار می گیرند.
حوادث حمل و نقل مواد
حوادث بی شمار ناشی از جا به جا کردن، انبار کردن و نقل و انتقال مواد خطرناک و فرآورده های نفتی غالبا به دلیل رخ دادن سوانح، نشست پسماندها در محیط یا دفع غیرقانونی پسماندها و نیز حمل و نقل برون مرزی، باعث آزادسازی و رها شدن این مواد در محیط شده که تلفات بسیار و آلودگی محیط زیست را باعث شده اند. عدم رعایت اصول ایمنی در بسته بندی و نگه داری مواد زاید خطرناک، در وسیله حمل و نقل که منجر به نشت، تراوش یا پخش مواد در محل می شود، وجود نقص فنی در وسیلۀ حمل مواد خطرناک و بروز تصادفات که منجر به تخلیه و رها شدن مواد به محیط می گردد و در نهایت شستشوی تجهیزات حمل و نقل سه دلیل عمده ی خطرات زیست محیطی مربوط به حمل و نقل مواد خطرناک می باشند.
همان طور که اشاره شد، یکی از موارد آلوده کننده منابع آبی، حوادث ناشی از حمل و نقل مواد آلوده کننده است.
خرابی تاسیسات یا تجهیزات
یکی دیگر از طرق آلودگی منابع آبی به وسیله حوادث انسانی، خرابی تاسیسات و تجهیزات است که هر ساله باعث بروز سوانح و خسارات متعددی می شوند که در زیر به چند مورد از حوادث ناشی از خرابی تاسیسات و تجهیزات اشاره می شود:
- همان گونه که آلاینده های ناشی از احتراق خودروها موجب آلودگی هوا می شوند به همان صورت و گاه با شدت بیش تری به آلودگی آب ها نیز منجر می شوند. ترکیبات موجود در بنزین که در فضا پخش و در خاک نفوذ و در نهایت وارد آب های زیرزمینی می شوند و سلامتی شهروندان را به شدت تهدید و کیفیت زندگی افراد در ابعاد مختلف را تحت تاثیر سوء آلاینده های ناشی از تردد خودروها قرار می دهد.
- نشت نفت نوعی از آلودگی کاملاآشکار آب است اما تشخیص سایر انواع آلودگی آب نظیر آلودگی ناشی از آفت زداها و... احتیاج به نمونه برداری و آزمایش دقیق دارد و مشکل تر است. بر اثر رها شدن نفت به آب های سطحی (معمولا اقیانوس ها) مشکلات آلودگی عمده ای به وجود می آید. مهم ترین آلوده کننده اقیانوس ها آلودگی ناشی از حمل و نقل (کشتیرانی) در آن است. آثار دراز مدت نشت نفت معلوم نیست و ممکن است چندین دهه ادامه یابد، کما این که 20 سال پس از نشت نفت هنوز آن را در مرداب های شور در حد مسموم کننده می توان تشخیص داد. نتایج حاصل از ماتریس ارزیابی آثار زیست محیطی بیان گر این مس اله است که پساب های نفتی، سر و صدای ناشی از فرآیند، سوزاندن گازهای تفکیکی در مشعل ها، حمل و نقل و جابه جایی نفت خام و... ازمهم ترین پیامدهای زیست محیطی مناطق نفتی هستند که باعث آلودگی آب دریا، خاک و هوا و پیامدهای بعدی آن می شوند. برای کنترل و حذف آثار زیان بار ناشی از فعالیت های نفتی در منطقه، در نظر گرفتن ملاحظات زیست محیطی در فرآیندها و خرید یا طراحی تجهیزات جدید، اجرای پروژه های بهسازی و پاک سازی محیط و انجام اقدامات اصلاحی ضروری است.
از موارد دیگر، جدا شدن و ورود ترکیبات شیمیایی پوشش های داخلی لوله ها و مخازن آب آشامیدنی است که آلودگی آب و در برخی موارد مخاطرات بهداشتی به دنبال دارد که اثرات سرطان زایی هیدروکربن ها ی عطری و سایر ترکیبات آلی ناشی از کاربرد انواع پوشش های آلی در لوله ها و مخازن آب از آن جمله هستند.
دفن و انتشار مواد زاید خطرناک
آژانس حفاظت از محیط زیست آمریکا (RCRA)، آیین نامه مربوط به مدیریت پسماندهای زیان بار را تدوین کرد. براساس این قانون این مواد باید یکی از ویژگی های قابل اشتعال، خورنده، فعال بودن، دارای خاصیت انفجاری و سمی را دارا باشند. وقوع حوادث ناشی از آلودگی سواحل، رودخانه ها، خورها و خلیج ها به پسماندهای شیمیایی و خطر ناک در جهان کم نیستند. پسماندهای شیمیایی و صنعتی حاصل تغییر و تحول در رشد و توسعه صنعتی کشورها هستند. شناخت پسماندهای شیمیایی، روش های نگه داری و جابه جایی آن ها با تکیه بر مقررات بین المللی از اهمیت زیادی برخوردار است. با بررسی متون معتبر خارجی و داخلی و هم چنین مقالات علمی، می توان راهکارهای علمی و عملی خوبی را پیش روی سازمان های مسوول، به منظور پیش گیری از حوادث احتمالی ناشی از نگه داری و حمل و نقل پسماندهای شیمیایی و خطرناک قرار داد. هم چنین آشنایی با قوانین مرتبط با نگه داری و حمل و نقل مواد زاید خطرناک به همراه علایم هشدار دهنده که مورد توافق جامعه بین المللی است، مفید خواهد بود.
یکی از مهم ترین عواملی که سهم به سزایی در آلودگی منابع آب زیرزمینی دارد، دفع پساب ها ی صنعتی به طرق غیراصولی و از طریق حوضچه های سطحی است. پساب ها ی صنعتی علاوه بر آلودگی آب ها ی زیرزمینی تبعات زیست محیطی دیگری از جمله آلودگی آب های سطحی، تغییر هدایت هیدرولیکی آبخوان، فرونشست زمین، زلزله و آلودگی منابع معدنی و منابع را نیز در پی خواهد داشت. آلاینده آب های زیرزمینی از نظر هندسی به آلاینده های نقطه ای و غیرنقطه ای تقسیم می شوند، آلاینده های نقطه ای از منبع واقع در یک نقطه منشا می گیرند، در حالی که آلودگی های غیرنقطه ای توسط منبع آلاینده در امتداد یک خط صورت می گیرد.
- فاضلاب خانگی: کلیه پاک کننده ها که وارد آب های سطحی می شوند ترکیباتی را وارد آن ها می کنند که اگر خنثی نشوند و یا توسط میکرو اورگانیسم ها تجزیه و تخریب نشوند به صورت سمی مهلک زیان بسیاری برای آب زیان به بار می آورند.
- فاضلاب های شهری: این فاضلاب ها از مصارف خانگی آب حاصل می شود. در این پساب ها انواع موجودات ریز، میکروب ها و ویروس ها و چند نوع مواد شیمیایی معین وجود دارد که عمده ترین آن ها آمونیاک و مقداری اوره است. این فاضلاب ها باید از مسیرهای سربسته به محل تصفیه هدایت شوند. جهت خنثی سازی محیط قلیایی این فاضلاب ها که محیط مناسب برای رشد و نمو میکروب است، از کلر است فاده می شود . از دیگر مشکلات شهری می توان به پساب های بیمارستانی و مراکز بهداشتی اشاره کرد.
- فاضلاب های صنعتی: فاضلاب های صنعتی، فاضلاب هایی هستند که از صنایع مختلف حاصل می شوند و نسبت به نوع صنایع، ترکیبات شیمیایی مختلفی دارند و وقتی وارد رودخانه ها و دریاها می شوند، آلودگی آب و مرگ آب زیان را باعث می شوند.
- فاضلاب های کشاورزی: در این فاضلاب ها، سموم کشاورزی نظیر هیدروکربن های هالوژنه، DDT، آلودین، ترکیبات فسفردار نظیر پاراتیون وجود دارد. مخصوصا ترکیبات هالوژنه بسیار خطرناک هستند و هنگامی که توام با آب کشاورزی در لایه های زمین نفوذ نمایند یا به بیرون از محیط کشاورزی هدایت شوند، باعث ایجاد فاضلاب های کشاورزی فوق العاده خطرناک می شوند. حشره کش ها، سموم دفع آفات نباتی و کودهای شیمیایی که از ضروریات توسعه کشاورزی است ناخواسته موجب آلودگی آب های سطحی و زیرزمینی می شوند.
- ضایعات ناشی از فعالیت های رادیواکتیو: یکی از عوامل آلوده کننده مه م منابع آبی ضایعات ناشی از مواد رادیوآکتیو است که امروزه یکی از راه های رفع آن ها دفن در زیرزمین است، در حقیقت مشکل بزرگی را برای صاحبان تکنولوژی هسته ای به وجود آمده است. علاوه بر دفن ضایعات رادیواکتیو در زیرزمین، انفجارهای هسته ای زیرزمینی نیز موجب آلوده شدن آب های زیرزمینی به مواد رادیواکتیو می شود.
- آلودگی حرارتی آب: برخی عملیات صنعتی در آب رودخانه ها ودریاها ایجاد آلودگی حرارتی می کند . مثلا نیروگاه های تولید برق، صنایع تولید فلزات و برخی کالاهای دیگر سبب آلودگی حرارتی آب می شوند.
شناسه تلگرام مدیر سایت: SubBasin@
نشانی ایمیل: behzadsarhadi@gmail.com
(سوالات تخصصی را در گروه تلگرام ارسال کنید)
_______________________________________________________
در منابع آب
نظرات (۰)