تماس با ما
گروه تلگرام ما
هشدارهای ما
آمار و اطلاعات
پروژه
انتقال آب رودخانه اورو در کشور اسپانیا
به عقیده تونی آلن، مدیریت تقاضا همان «مسیر نرمی» است که جامعه صنعتی از دهه ۱۹۷۰ به جای مسیر قبلی خود (مسیر سخت) انتخاب کرده و مهم ترین شاخص آن مدیریت تقاضا است. وی در این مورد چنین توضیح می دهد:
"منظور از مدیریت تقاضا چیست؟ منظور رویکردی به مدیریت آب است که در جوامع صنعتی متداول است و اصطلاحا به آن «مسیر نرم» گفته می شود. رویکرد مسیر نرم عبارت است تلاش برای تغییر رفتار کاربران با استفاده ترکیبی از مقررات و مشوق ها. این رویکرد در مقابل رویکرد « مسیر سخت» قرار می گیرد که عبارت است از ذخیره سازی، انتقال دادن و پمپ کردن آب اضافی. در واقع، مدیریت به روش مسیر سخت، از دهه ۱۹۷۰ برای دموکراسی های صنعتی از نظر سیاسی در حکم یک تابو بوده است. تنها در شرایط بحرانی(بحران های زیست محیطی، اجتماعی، پزشکی یا نظامی) این احتمال وجود دارد که روش های «مسیرسخت» در این جوامع به اجراگذاشته شود.
یکی از تجربیات بارز در این زمینه مربوط به مطرح شدن و سپس منتفی شدن طرح انتقال آب رودخانه اورو از شمال کشور اسپانیا به زمین های زراعی جنوبی می باشد که شرح آن را نویسنده به قرار زیر در کتاب آبه پنهان آورده است:
کشمکش‌های سیاسی در رابطه با مسئله‌ی مصرف آب در اسپانیا، در دوران مهمی از تاریخ اجتماعی-اقتصادی این کشور بر سر زبان‌ها افتاد. در اواخر قرن بیستم، طرح عظیم انتقال آب مطرح شد، و کم کم زنجیره‌ای از اقدامات به اجرا درآمد. این یک اقدام نابخردانه و نسنجیده بود؛ یک مهندسی آب دشوار و از نظر زیست‌محیطی و اقتصادی پرهزینه، که تحت تاثیر دیدگاه‌هایی بود که ۵۰ سال از تاریخ مصرف‌شان گذشته بود. ماجرا از این قرار بود که تصمیم گرفته شده بود اب از رودخانه‌ی اِورو در شمال کشور، به زمین‌‌های زراعی جنوب در نواخی آندلوسیا و مورسیا منتقل شود. همانند بسیاری از نظرات که راه خود را به مباحث سیاسی باز می‌کنند، این پروژه نیز نه به دلیل کیفیت ذاتی‌اش (که چنین کیفیتی نداشت)، بلکه به دلیل میزان نفوذ و ثروت مدافعانش به گفتمان سیاسی راه پیدا کرد. این طرح با قدرت هرچه تمام‌‌تر توسط ائتلاف کسانی که از آب‌رسانی به جنوب نفع می‌بردند و ذی‌نفعان طرح قدیمی سدسازی و اقدامات آبی حمایت می‌شد. هر دوی این گروه‌ها در این مناطق از نفوذ بالایی در میان قانون‌گذاران برخوردار بودند. مجدداً می‌بینیم که کشاورزان، دامپروران و مهندسان می‌توانند هم به عنوان نیروهای آسیب‌رسان و هم به عنوان نیروهای مفید در مسئله نقش ایفا کنند.
اما در سال ۲۰۰۴، هنگامی که این طرح تبدیل به یک مسئله‌ی ملی و مرتبط با انتخابات شد، کشاورزان، دامپروران و مهندسان خود را در قطب غلطی از تاریخ یافتند. دولت سوسیالیست به وعده‌اش وفا کرد و این پروژه را را از برنامه‌ی دولت کنار گداشت. پس از حدود یک قرن بدعت‌گذاری‌های تمامیت‌خوانه و کوته‌فکرانه در مورد آب، بالاخره انتقال آب رودخانه‌ی اِورو برای مردم اسپانیا، به ویژه ساکنین شمال این کشور- یعنی جایی که آب به آنجا منتقل می‌شد- غیرقابل قبول به نظر رسید. بلندپروازی‌های موجود در این پروژه از نظر مهندسی آب و رساندن آب به بخش جنوبی، به ویژه ساکنان بخش‌های شمالی را به وحشت انداخته بود: آنها فهمیده بودند که مجبورند مسئولیت رفع کم‌آبی بخش جنوبی را به عهده بگیرند، آنهم کمبود آبی که به دلیل رویکردِ، از نظر تاریخی و زیست‌محیطی، غلط به مدیریت آب رخ داده بود. ابطال این پروژه، یک دهن‌کجی و فاصله‌گیری آشکار و قاطعانه از قشری عمیقاً صاحب‌منصب و قدیمی بود. سرانجام سیاست جدیدی در مورد آب، در اسپانیا به اجرا درآمده بود. یک جنبه‌ی مهم این رخداد این بود که این سیاست‌های جدید توسط ائتلافی از فعالان محیط‌زیست، سوسیالیست‌ها، جامعه‌ی مدنی شمال و سیاست‌مداران حمایت می‌شد. گویا این صداهای حاشیه‌ای حالا دیگر شنیده می‌شدو بسیار بلند هم شنیده می‌شد، و حتی تا جنوب و مادرید امتداد داشت. اما باید به یاد داشته باشیم که اقدامات سیاسی، دوره‌ای هستند و نه خطی. از این رو، به ندرت به نتایج دائمی منجر می‌شوند. نزاع ادامه دارد و اسپانیا بیش از اکثر کشورهای جهان در رکود اقتصادی قرار دارد. حباب مربوط به مستغلات در این کشور به شکل وحشیانه‌ای ترکیده است، بیکاری همه‌گیر شده، و دولت سوسیالیست این کشور از بابت سرمایه‌ی سیاسی جناح چپ دچار کمبود شده است. شاید اسپانیا دوباره شاهد طرح‌هایی نظیر انتقال آب از رودخانه اِورو باشد که منجر به مجادلات سیاسی می‌شود.
منبع: تونی آلن، ۱۳۹۴، آب پنهان، جلد اول، ترجمه آرش حسینی با همکاری مریم بیرمی، نشرمثلث(صفحات ۱۸۵ تا ۱۸۷).
شناسه تلگرام مدیر سایت: SubBasin@
نشانی ایمیل: behzadsarhadi@gmail.com
(سوالات تخصصی را در گروه تلگرام ارسال کنید)
_______________________________________________________
در منابع آب
نظرات (۰)