بازتخصیص آب کشاورزی

۰۳ بهمن ۹۸ ، ۱۳:۱۳ نويسنده: بهزاد سرهادی

یک حوضه ی آبریز به لحاظ تاریخی، سه دوره را از منظر توسعه پشت سر میگذارد. دوره ی ابتدایی آن مصادف با شروع اولین بهره برداری ها از منابع آب است که به دلیل وفور نعمت، مدیریت کردن آب معنای خاصی ندارد. دوره ی میانی، به زمانی اطلاق می شود که بهره برداری از منابع شتاب می گیرد و فاصله ی بین منابع و مصارف اندک می شود و با تغییرات آب و هوایی سالانه، گاهی مصارف بر منابع پیشی می جویند و اصطلاحاً تعادل منابع و مصارف برهم میخورد. دوره ی نهایی، دوره ای ست که مصارف فارغ از نوسانات جوی ، از منابع آب پیشی گرفته اند. در کشورمان، تقریباً تمامی حوضه های آبریز در دوره ی نهایی خود قرار گرفته اند و چالش امروز آنها اینست که چطور باید به تعادل بازگشت و چطور باید به توسعه های آتی پاسخ گفت؟

در گزارش حاضر، مفهومی نسبتاً جدید اما بنیادی، در ادبیات مدیریت آب کشور مورد بررسی قرار می گیرد که کاملاً در ارتباط با چالش اصلی دوره ی متأخر در توسعه ی حوضه های آبریز است و آن هم بازتخصیص آب از بخش کشاورزی است. بخش کشاورزی، اصلی ترین متهم مصرف بی رویه آب در کشور کم آب ایران، امروز تحت فشار است تا به منظور حفظ محیطزیست و تأمین نیازهای شرب و صنعت و احتمالاً کشاورزی نوین، خود را کوچکتر سازد. اما ابعاد این مسأله چیست و ما تا چه میزان از گستردگی آن در اقتصاد و جامعه ی ایران آگاه هستیم؟ این گزارش سعی دارد تا با نگاهی تاریخی، ابعاد موضوع بازتخصیص را در قالب مرور ادبیات و همینطور تجارب داخلی کشور واکاوی کند.

منبع: اندیشکده تدبیر آب ایران