مجموعه آموزش هیدرولوژی - تاریخچه مختصر هیدرولوژی

۰۲ آذر ۹۹ ، ۱۲:۵۴ نويسنده: بهزاد سرهادی

5.1 تاریخچه مختصر هیدرولوژی

در دوران باستان اصول مختلف هیدرولوژیک در عمل با موفقیت استفاده می شد. کارهای اولیه آبیاری چینی و کنترل سیل و قنات های یونان و روم قابل ذکر است. از طرف دیگر، علم باستان فقط بر اساس منطق و شهود، بدون اندازه گیری و مشاهدات استوار بود و بیشتر اوقات نظریه ها معیوب بودند.

هومر (قرن 8 قبل از میلاد) به وجود مخازن بزرگ زیرزمینی که رودخانه ها، دریاها، چشمه ها و چاه ها را تأمین می کند اعتقاد داشت. مهندس رومی مارکوس ویتروویوس (قرن اول قبل از میلاد) نظریه اولیه چرخه هیدرولوژیک را در رساله "در مورد معماری" ایجاد کرد. طبق نظریه وی، باران و برف در کوه ها به زمین نفوذ می کند و بعداً در زمین های پست به صورت نهرها و چشمه ها ظاهر می شود. در دوران قرون وسطی، کارهای ویتروویوس کتاب مرجع استاندارد هیدرولوژی بود.

در اواخر قرن پانزدهم، لئوناردو داوینچی و برنارد پالیسی، به طور مستقل از یکدیگر، توضیح دقیق چرخه هیدرولوژیک را ارائه دادند. این نظریه ها براساس مشاهدات پدیده های هیدرولوژیکی بود. در قرن 17 دانش مدرن هیدرولوژی توسط پرلو، ماریوت و هالی تاسیس شد. Perrault میزان بارندگی و رواناب در رود سن را اندازه گیری کرد و ثابت کرد که میزان بارندگی به طور قابل توجهی به جریان رودخانه کمک می کند. او همچنین تبخیر و مویرگی را اندازه گیری کرد. ماریوت سرعت جریان در رود سن را ثبت و مقطع را با تخمین تخلیه اندازه گیری کرد. هالی تبخیر دریای مدیترانه را اندازه گیری کرد.

پیزومتر و قضیه برنولی، لوله Pitot و فرمول چزی دستاوردهای نمایندگی قرن هجدهم هستند. در طول قرن نوزدهم هیدرولوژی تجربی پیشرفت چشمگیری داشته است: قانون جریان دارسی در محیط متخلخل و فرمول چاه Dupuit-Thiem شرح داده شده است.

آژانس های دولتی اوایل قرن بیستم برنامه های خود را برای تحقیقات هیدرولوژیکی تهیه کردند. هیدروگراف واحد شرمان، نظریه نفوذ هورتون و رویکرد عدم تعادل Theis به هیدرولیک چاه بر اساس تجزیه و تحلیل آنها و نتایج برنامه های تحقیقاتی بود. پس از سال 1950 پیشرفت در علوم و رایانه های دیجیتالی پرسرعت چشم اندازهای جدیدی را در زمینه هیدرولوژی گشود.

منابع

Musy, A. 1998. Hydrologie appliquée, Cours polycopié d'hydrologie générale, Lausanne, Suisse.

Musy, A. 2001. e-drologie. Ecole Polytechnique Fédérale, Lausanne, Suisse.