اگر موازین موجود را با رویه‌ها و عملکرد مسئولان در باره طرح‌ها به طور کلی، و طرح انتقال آب سمنان به طور اخص در ده سال گذشته تطبیق داده شود، به چه نتایجی ممکن است رسید؟ در پاسخ به ‌این پرسش، در‌این نوشتار ابتدا سرخط‌های «ابرپروژه‌های» طرح‌های آب در نظام فنی مهندسی، به طور عام مورد توجه قرار می‌گیرد، سپس به موارد خاصی در باره طرح انتقال آب سمنان اشاره می‌شود. 

استفاده اقتصادی از آب، در حال تغییر از کشاورزی به مصرف شهری، صنعتی و تولید انرژی است. ساخت سدهای جدید و پروژه‌های بزرگ مقیاس انتقال آب، راهکارهایی پرهزینه برای تامین نیازهای در حال رشد و در حال تغییر است. طبق ارزیابی‌ها مساله فعلی کشور کمیابی فیزیکی آب نیست، بلکه ناکامی‌های نهادی و سیاسی در مدیریت آب است. به همین دلیل بازارها می‌توانند به‌عنوان ابزاری با رویکرد تقاضامحور برای مدیریت کمیابی آب به ایفای نقش بپردازند. طبق بررسی‌ها بازارها می‌توانند به سبب نبود شرایط و بسترهای سیاسی و نهادی، به مایه دردسر نیز تبدیل شوند. به همین دلیل است که درباره نقش آنها به‌عنوان یک راه‌حل برای بحران آب ابراز تردید می‌شود. از این رو اتخاذ رویکرد چندرشته‌ای و همیارانه به نقش‌آفرینی بازارهای آب، می‌تواند به ارتقای اثربخشی آن کمک فراوانی کند.

آب شیرین - از جمله آبهای سطحی و زیرزمینی - برای سلامت عمومی، امنیت غذایی، معیشت و اکوسیستم های سالم و مقاوم ضروری است. با این حال، تقریباً 2/2 میلیارد نفر در سطح جهان همچنان به آب آشامیدنی با مدیریت بی خطر دسترسی ندارند و بیش از 2 میلیارد نفر در شرایط تنش زیاد آب زندگی می کنند.

کنوانسیون حفاظت و استفاده از جریان های آبی فرامرزی و دریاچه های بین المللی (کنوانسیون آب) یک پلتفرم منحصر به فرد قانونی و بین دولتی است که استفاده پایدار از آب های فرامرزی را ترویج می کند. در ابتدا به عنوان پیمان منطقه ای در سال 1992 تصویب شد، اما در سال 2016 به یک ابزار جهانی تبدیل شد. اکنون بسیاری از کشورهای خارج از منطقه پان اروپایی در حال پیوستن به کنوانسیون هستند.

رییس مرکز ملی خشکسالی و مدیریت بحران سازمان هواشناسی ضمن تشریح آخرین وضعیت بارش‌ها در کشور طی پاییز امسال گفت: بر اساس پیش‌بینی‌های انجام شده بارش‌ها در زمستان ۹۹ گرایش به کمتر از نرمال دارند. احد وظیفه در گفت و گو با ایسنا با اشاره به اینکه از ابتدای مهر ماه تا ۳۰ آذر بارش‌ها در کشور حدود ۶۶ میلیمتر بوده است، اظهار کرد: این میزان نسبت به میانگین بلند مدت کشور ۱۰ درصد بیشتر و نسبت به سال گذشته حدود ۱۴ درصد کمتر بوده است.

بیش از سه میلیارد نفر در مناطق کشاورزی با کمبود آب بسیار زیاد و کمبود آب زندگی می کنند و تقریبا نیمی از آنها با محدودیت شدید روبرو هستند. علاوه بر این، منابع آب شیرین موجود برای هر نفر طی دو دهه گذشته بیش از 20 درصد کاهش یافته است و این امر اهمیت تولید بیشتر با کمتر، به ویژه در بخش کشاورزی، بزرگترین کاربری جهان را نشان می دهد.

کنگره و نمایشگاه جهانی آب IWA در کپنهاگ، دانمارک، به سپتامبر 2022 منتقل شده است. تصمیم برای به تعویق انداختن به دلیل همه گیری مداوم، و عدم اطمینان عمومی در مورد رویدادهای زنده و سفرهای بین المللی گرفته شده است. تمام بلیط های موجود معتبر خواهند ماند، اما اگر در این مورد سوالی دارید با تیم تماس بگیرید. IWA همچنین در نظر دارد یک کنگره مجازی قابل توجه در Q2 سال 2021 برگزار کند که جزئیات بیشتر به زودی دنبال خواهد شد.

همه گیری Covid-19 که امسال با آن روبرو بوده ایم چالش های جدیدی را برای بخش آب به وجود آورده است. نیاز به افزایش کیفیت و ایمنی آب بیشتر است، زیرا فرایندهای تصفیه موجود اکنون در زیر میکروسکوپ است. به طور مثبت، بسیاری از دانشمندان و مهندسان - از جمله خود من - در تلاشند تا راه حل هایی پیدا کنند.

امکان های طبیعت: چگونه راه حلهای مبتنی بر طبیعت می توانند به بهبود مشاغل سبز کمک کنند؟ سیستم های طبیعی در حمایت از اشتغال نقشی حیاتی دارند. بر اساس گزارش جدید سازمان بین المللی کار (ILO) و صندوق جهانی حیات وحش (WWF)، حدود 1.2 میلیارد شغل در بخشهایی مانند کشاورزی، شیلات، جنگلداری و گردشگری به مدیریت موثر و پایداری اکوسیستمهای سالم وابسته است. تنش زایی یا از بین بردن اکوسیستم های حیاتی، هزینه های اقتصادی، اقتصادی و اجتماعی بسیار زیادی خواهد داشت.

صنعت جهانی آب امروز با چالش های متعددی از جمله نشت، آلودگی و مدیریت منابع محدود روبرو است. این چالش ها محدود به کشورهای در حال توسعه نیست. به عنوان مثال، ملبورن، استرالیا، اخیراً به دنبال طوفان دچار آلودگی منبع آب شده است. دو چالش خاص نیاز به کاهش مصرف آب، در عین حال کاهش آلودگی فاضلاب و تأثیرات زیست محیطی آن است، همه در حالی که به بودجه محدود متکی هستند. بنابراین صنعت چگونه به این مهم دست می یابد؟

یکی از تجربه هایی که تا امروز با من زندگی می کند سیلاب هایی بود که در زمان دانشجویی در Maroua، شمال کامرون با آن روبرو شدیم. هنگامی که فصل باران شروع شد، من سه روز را در اتاق دانشجویی خود با یکی از دوستانم که در نزدیکی منطقه سیل زده شهر زندگی می کرد، گذراندم. در روز اول باران های شدید بارید و در روز بعد عبور از جاده برای ما غیرممکن شد زیرا سطح آب به راحتی به کمر می رسید. ما باید دو روز دیگر صبر کنیم تا بتوانیم دوباره بیرون برویم. پس از عقب نشینی سیل، متوجه خسارت شدیم: وسایل الکترونیکی از بین رفت، آب آشامیدنی آلوده شد و سایر اشیا valu با ارزش به آب آسیب دیدند.

تصور کنید برای رسیدگی به امور اجرایی، ترازویی مستقر شود. ترازویی برای رسیدگی، سنجش و داوری سیاست‌ها و طرح‌های عمومی، برای استفاده مشترک سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی و حوزه ستادی وزارت نیرو و البته افکار عمومی. ترازویی برای کشش طرح‌های سدسازی، طرح‌های انتقال آب و ازجمله «طرح انتقال آب خزر به فلات مرکزی (سمنان)». یک طرف ترازو، پیش‌بینی جنبه‌های مثبت و طرف دیگرش، پیش‌بینی جنبه‌های منفی، تا برای عموم روشن باشد که وضعیت تراز و میزان آثار مثبت و منفی طرح چگونه است. تصور برپاکردن چنین ترازویی، با موازین و وزن‌های مشخص، برای اقامه «قسط» در جامعه، پاسخ‌گویی به یک نیاز تاریخی در ‌این سرزمین است.

هنوز مهر توافق‌نامه استانداری، شهرداری و آب و فاضلاب خوزستان به منظور مقابله با آب گرفتگی های احتمالی بر روی کاغذ خشک نشده است که باران روزهای گذشته یک‌بار دیگر اقدامات این مسئولان را محک زد و نشان داد که آب‌گرفتگی و مقابله با آن با توافق‌نامه کاغذی قابل‌حل نیست. بیستم مهرماه خبری بر روی خروجی رسانه‌های دولتی قرار گرفت که حکایت از امضای یک توافق‌نامه مابین استانداری به‌عنوان مقام عالی اجرایی و هم‌چنین شرکت آب و فاضلاب به‌عنوان متولی اجرای طرح فاضلاب شهری و هم‌چنین شهرداری به‌عنوان مسئول جمع‌آوری آب‌های سطحی داشت و طبق آن قرار بود در قالب این تفاهم‌نامه و همکاری مشترک از تکرار حادثه سال قبل و آب‌گرفتگی خانه‌های مردم جلوگیری شود اما بارندگی‌های روز گذشته تمهیدات اندیشیده شده را با خود برد!

مدیرکل دفتر بررسی مخاطرات زمین شناسی، زیست محیطی و مهندسی سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور معتقد است در خوزستان همیشه آب جریان داشته و رخدادهای چند سانتی‌متری، کیلومترها پژواک خواهد داشت که عمده‌ترین دلیل آن تغییر اقلیم است؛ از این رو این استان در بزنگاه تغییر اقلیم قرار دارد و در صورتی که برای مواجهه و سازگاری آماده شویم، پیروز این نبرد هستیم، در غیر این صورت زور طبیعت از زور انسان بیشتر است.

جشنواره ملی نیرو و رسانه (نور) که برای سومین دوره از سوی روابط عمومی وزارت نیرو برگزار می‌شود، به دلیل درخواست رسانه‌ها برای ارسال آثار تا پایان آذرماه تمدید شد. به‌گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی وزارت نیرو (پاون)، طبق اعلام دبیرخانه سومین جشنواره ملی نیرو و رسانه (نور)، این دوره از جشنواره با شعار محوری "رسانه و ارزش آب و انرژی" برای خبرنگاران و فعالان عرصه رسانه در زمینه نیرو و غیره توسط وزارت نیرو برنامه‌ریزی و اجرا خواهد شد.

براساس گزارش سازمان جنگل‌ها متوسط خسارت هر سیل در کشور ۴۰ میلیارد تومان است این درحالیست که با اجرای عملیات آبخیزداری می‌توان خسارات سیل را تا ۷۰ درصد کاهش داد. حوضه آبخیز پهنه‌ای است که تمام روان‌آب ناشی از بارش باران را در یک رودخانه، آب‌رو، دریاچه یا یک آب‌انباشت جمع می‌کند. بر این اساس اقدامات آبخیزداری به چهار دسته مکانیکی، بیولوژیکی، بیومکانیکی و برنامه‌های مدیریتی تقسیم‌بندی می‌شود. ازجمله اقدامات بیولوژیکی می‌توان به نهال‌کاری، بذرکاری و بذرپاشی اشاره کرد. حفاظت و قرق، آبیاری و مراقبت و نگهداری نیز ازجمله برنامه‌های مدیریتی آبخیزداری هستند.

دیوار بزرگ سبز یکی از بلندپروازانه ترین پروژه های تاریخ است - برای پرورش یک نوار زمین به طول 8000 کیلومتر، عرض 15 کیلومتر، متشکل از زمین های جنگلی و چمنزارها در امتداد لبه جنوبی صحرای صحرا در آفریقا. این دیوار یک ابتکار عمل به رهبری آفریقا است که توسط اتحادیه آفریقا در سال 2007 آغاز شد و برای تغییر شکل زندگی میلیونها نفر از طریق بازیابی زمینهای تخریب شده و کمک به ساکنان منطقه در تولید غذای مناسب، ایجاد شغل و ایجاد صلح طراحی شده است.

طی سال‌های اخیر بسیار شاهد بوده‌ایم که پس از بارش باران حتی بارش‌های اندک در برخی از استان‌های ایران ازجمله استان خوزستان و به‌ویژه شهر اهواز سیلاب شهری و آبگرفتگی معابر رخ داده است. مدیرکل دفتر کنترل سیلاب و آبخوان‌داری سازمان جنگل‌ها گفت: این اتفاق رخ می‌دهد چون شهرهای ما به‌صورت شهرهایی عایق و نفوذناپذیر ساخته شده‌اند.

هشیارسازی و آگاه‌سازی عمومی و تصمیم‌گیران در حوزه آب، از بدو تأسیس به عنوان مأموریت اصلی اندیشکده تدبیر آب ایران مورد توجه قرار داشته است. این مجموعه همواره در تلاش بوده تا در جایگاه مرجعی برای ارائه و بیان نقطه نظرات کارشناسی در موضوعات کلیدی بخش آب ایفای نقش نماید و با ارائه توصیه‌ها و پیشنهادها، به هدایت تصمیمات و تقویت اثربخشی آنها در حوزه آب کمک نماید. بدین منظور تهیه مجموعه نوشتارهایی کوتاه با عنوان «بینش‌های راهبردی» را در موضوعات مختلف در دستورکار دارد. در این مجموعه، پیام‌ها، بینش‌ها، یافته‌های مطالعات، بررسی‌ها و تجربیات داخلی و بین‌المللی درباره موضوعات مهم بخش آب در سال‌های فعالیت اندیشکده، به صورت گزیده و مختصر، به جامعه مخاطب عرضه خواهد شد. نخستین عنوان از مجموعه «بینشهای راهبردی» بـــه موضوع «بازار آب زیرزمینی» اختصاص یافته است. دیگر عناوین این مجموعه نیز به تدریج تهیه و به جامعه مخاطبان عرضه خواهد شد.

گرینلند (Greenland) بزرگترین جزیره در جهان است و بیشترین توده یخی در نیمکره شمالی بر روی آن قرار دارد. اگر تمامی یخ‌های این دریاچه ذوب شود، آب دریاها بیش از 7 متر بالا می‌آید.اما این اتفاق نخواهد افتاد، درست نیست؟ با یافتن اینکه چه مقدار از ورقه‌های یخی ممکن است در طی قرن آینده ذوب شود، سوال مهمی پیش می‌آید که دانشمندان سعی دارند با استفاده از مدل‌های عددی پیچیده‌ای رابطه بین ذوب شدن یخ‌ها و سیستم آب و هوایی، به آن پاسخ دهند. مسئله این است که مدل‌ها در رابطه با مشاهدات اخیر چندان کاربردی نیستند و دانش پژوهشگران نیز در مورد ویژگی‌های جغرافیایی زمین زیر یخبندان و فلا‌ت‌ها، که یخ‌ها از آنجا عبور می‌کنند، کافی نیست.

علم و مهندسی به ما کمک می کند تا دنیا را بفهمیم و آن را به سمت بهتر تغییر دهیم. به عنوان مثال، پیشرفت در مصرف آب آشامیدنی، از تئوری میکروب و شستشوی دست گرفته تا فیلتراسیون و ضد عفونی کننده کلر، باعث کاهش قابل توجه مرگ و بیماری و بهبود سلامت عمومی شده است. نتایج برای بسیاری از ما در شیرهای آشپزخانه آشکار است. با این وجود، علیرغم افزایش اعتماد عمومی به دانشمندان، به نظر می رسد اطلاعات نادرست علمی و حتی حمله به تخصص مشروع نیز وجود دارد. انتقادات آگاهانه، صرف نظر از منشأ آنها، ارزشمند هستند (بررسی همتایان، گرچه می توانند از کیفیت پایینی برخوردار باشند)، اما حمله به موضوعات علمی و بدون شواهد معمولاً نتیجه مثبتی ندارد. در اینجا، من تجربیات خود را با نوع دوم، به ویژه پس از انتشار تحقیقات در یک مجله IWA، به اشتراک می گذارم.

روز جهانی آب، آب را گرامی می دارد و آگاهی 2.2 میلیارد نفری را که بدون دسترسی به آب سالم زندگی می کنند، افزایش می دهد. این امر در مورد اقدام برای مقابله با بحران جهانی آب و دستیابی به هدف توسعه پایدار 6 است: تأمین آب و بهداشت برای همه تا سال 2030. موضوع روز جهانی آب 2021 ارزش گذاری آب است. فراتر از موضوعات قیمت گذاری، این مبحث شامل ارزش زیست محیطی، اجتماعی و فرهنگی مردم برای آب است.