رییس مرکز ملی خشکسالی و مدیریت بحران سازمان هواشناسی با اشاره به وضعیت بارش در پاییز از احتمال تداوم تنش آبی در برخی شهرها و روستاهای کشور طی ‌این فصل خبر داد. احد وظیفه ضمن اشاره به اینکه ‌بارندگی در کشور طی پاییز امسال به‌طور نسبی کمتر از نرمال خواهد بود، اظهار کرد: در ‌پاییز ‌پیش‌رو سامانه‌هایی از کشور عبور خواهند کرد و شاهد بارندگی‌هایی در سطح کشور خواهیم بود اما مدل‌های ‌پیش‌بینی و مقایسه برآیند مجموع بارش‌های ‌پاییزه امسال -که اصطلاحا به آن بارش‌های تجمعی گفته می‌شود - با متوسط بارش‌های تجمعی کشور نشان می‌دهد که مقدار بارندگی طی ‌پاییز امسال نسبت به بلند مدت کمتر خواهد بود.

بی شک "خشکسالی" یکی از تلخ‌ترین بحران‌هایی است که هر کشور می‌تواند با آن مواجه شود. هر ساله این موضوع با کاهش بارش‌ها، افزایش دمای هوا، استفاده بی‌رویه از منابع آب زیرزمینی و کم شدن آب ذخیره پشت سدها در حال پررنگ‌تر شدن است. تغییرات اقلیمی و برخی بحران‌های آب و هوایی در حال گرم کردن کره زمین هستند و ساکنان مناطق مختلف کره زمین در حال تجربه دماهای بی‌سابقه‌ای هستند. بشر سال‌هاست با مشکل بزرگی به نام گرمایش جهانی رو به روست که هر لحظه زندگی بر روی سیاره زمین را به مخاطره می‌اندازد. این بحران تاثیرات نامطلوب بسیاری بر زندگی گیاهان، جانوران و در نهایت انسان خواهد گذاشت.

ماموریت جهانی اندازه گیری بارش (GPM) یک شبکه بین المللی ماهواره ها است که مشاهدات جهانی نسل بعدی باران و برف را ارائه می دهد. با تکیه بر موفقیت ماموریت اندازه گیری بارش باران گرمسیری (TRMM)، مراکز مفهومی GPM در استقرار ماهواره "هسته" حامل یک سیستم رادار / رادیومتر پیشرفته برای اندازه گیری میزان بارش از فضا و به عنوان یک استاندارد مرجع برای متحد سازی اندازه گیری بارش از مجموعه ماهواره های تحقیقاتی و عملیاتی. از طریق اندازه گیری های مناسب میزان بارش در سطح جهان، ماموریت GPM در پیشبرد درک ما از چرخه آب و انرژی زمین، پیش بینی حوادث شدید که باعث ایجاد خطرات طبیعی و بلایای طبیعی می شوند، بهبود می بخشد و قابلیت های فعلی را در استفاده از اطلاعات دقیق و به موقع بارش باران به طور مستقیم به دست می آورد. جامعه GPM که توسط ناسا و آژانس اکتشاف هوافضا ژاپن (JAXA) به عنوان جانشین جهانی TRMM آغاز شده است، کنسرسیومی از آژانس های فضایی بین المللی، از جمله مرکز National d'Études Spatiales - CNES، سازمان تحقیقات فضایی هند (ISRO) را تشکیل می دهد. اداره ملی اقیانوس و اتمسفر (NOAA)، سازمان اروپایی بهره برداری از ماهواره های هواشناسی (EUMETSAT) و دیگران. رصدخانه هسته GPM در تاریخ 27 فوریه 2014، ساعت 1:37 بعد از ظهر EST از مرکز فضایی Tanegashima، ژاپن آغاز به کار کرد. 

ما در سایت بیسین، در یک بررسی آماری، از طریق پردازش داده های ماهواره های ناسا، به نتایجی رسیدیم که شاید یک درک بصری از آن برای همگان وجود داشته باشد. یکی از مهم ترین این نتایج این است که ایران دچار تنش آبی است نه خشکسالی به معنای عام آن. خشکسالی ها می توانند هیدرولوژیک، هواشناسی و... باشند که در جای خود نیاز به بررسی دقیق هستند. اما برای درک بهتر به نمودار زیر نگاه کنید.

خشکسالی یکی از مهمترین مخاطرات جوی است که به‌طور خزنده در سطح جهان شکل گرفته است و به صورت منطقه‌ای عمل می‌کند و پایان آن نامعلوم وچگونگی وقوع و اثرات آن در هر ناحیه با ناحیه دیگر متفاوت است. با توجه به تشدید خشکسالی در ایران و احتمال تداوم به پنج نکته درباره خشکسالی بر اساس اطلاعات مرکز ملی خشکسالی و مدیریت بحران اشاره می‌شود:

بر اساس قانون دسترسی آزاد به اطلاعات، سازمان ها و نهادهای دولتی موظف به ارائه خدمات روشنی در زمینه در اختیار گذاشتن داده ها و رقوم اطلاعات غیر محرمانه از محتوای تولیدی خود هستند. در این زمینه وزارت نیرو، شرکت مدیریت منابع آب ایران، با راه اندازی یک سامانه جامع، اقدام به ارائه اطلاعات پایه و خام از سنجش منابع آب کشور کرده است. آنچه در این سامانه به آدرس زیر قابل دریافت می باشد. شامل داده های جزئی در دو بخش، حوضه ای و یا استانی، برای آمار آب های سطحی (هیدرومتری)، یا زیرزمینی (پیزومتری)، بیلان و آمار سراسری است. همچنین در این سامانه، اطلاعات شبکه های سنجش، نقشه های تصویری و شیپ فایل های پایه قابل دریافت است.

این روزها که بسیاری از استان‌های کشور از جمله خوزستان، چهارمحال و بختیاری و سیستان و بلوچستان با تنش آبی روبه‌رو هستند، نقش سدسازی‌های بی‌رویه و اجرای طرح‌های انتقال آب در به وجود آمدن وضع موجود بیش از پیش مورد توجه قرار گرفته است. در این شرایط یک کارشناس حوزه آب از مسدود شدن بخش اطلاعات مربوط به سدهای کشور در وبسایت شرکت مدیریت منابع آب ایران خبر داده و نسبت به از دسترس خارج شدن این اطلاعات انتقاد کرده است.

حجم زنده و قابل استفاده پشت سد کرخه در حال حاضر بر اساس پایش‌های روز جاری ۷۶۰ میلیون متر مکعب است و با این حجم از برداشت تنها ۵۴ روز با صفر شدن آب سد کرخه فاصله داریم. یک منبع آگاه وزارت نیرو با اشاره به افزایش میزان خروجی آب رودخانه کرخه تا سقف ۱۶۰ متر مکعب بر ثانیه گفت: حجم زنده و قابل استفاده پشت سد کرخه در حال حاضر بر اساس پایش‌های روز جاری ۷۶۰ میلیون متر مکعب است و با این حجم از برداشت، تنها ۵۴ روز با صفر شدن آب سد کرخه فاصله داریم.

مدیرکل هواشناسی خراسان جنوبی گفت: امسال خراسان جنوبی در ۴۰ سال گذشته خشک‌ترین سال را در کارنامه آب و هوایی ثبت کرده است. علیرضا خندان رو در گفت‌وگو با ایسنا اظهار کرد: استان خشکسالی بسیار شدیدی را شاهد هستیم، به گونه‌ای که ۹۴ درصد خراسان جنوبی متأثر از خشکسالی است.

یک عضو کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی تاکید کرد: متاسفانه قوانینی که برای مهار آب ها در سطح کشور دیده شده است، یکنواخت بوده است. ما در مناطق مرزی منابع آب های سطحی خوبی داریم که به دلیل عدم مدیریت صحیح به کشورهای همسایه هدایت می‌شود. 

اسماعیل حسین زهی در گفت‌وگو با ایسنا، با اشاره به وضعیت منابع آبی کشور و ضرورت کنترل مصرف، بیان کرد: در بحث منابع آبی کشور ما با خشکسالی مواجه هستیم که مشکلات عدیده‌ای را به دنبال دارد و از قبل نیز پیش بینی شده بود. امسال نیز به دنبال کم بودن بارش‌ها، سطح منابع آبی سدهای کشور به شدت کاهش یافته است.

وی در ادامه اظهار کرد: متاسفانه قوانینی که برای مهار آب ها در سطح کشور دیده شده است، یکنواخت می باشد. ما در مناطق مرزی و کم‌تر توسعه یافته منابع آب‌های سطحی خوبی داریم که به دلیل عدم برنامه ریزی صحیح برای بهره وری، به کشورهای همسایه هدایت می شود. متاسفانه بخشی از آب کشاورزی ما نیز آب قابل استفاده است و نوع کشت و آبیاری محصولات نیز به شیوه صحیح مدیریت نمی شود.

نماینده مردم خاش در مجلس شورای اسلامی تصریح کرد: لازم است برای اصلاح شیوه مصرف آب در بخش کشاورزی دولت پای کارآمده و از کشاورزان حمایت کند. به دلیل سوء مدیریت، بخش اعظمی از آب ها در منطقه ما به کشور پاکستان رفته و کشاورزان پاکستانی از آن سود می برند. نیاز است که وزارت نیرو مطالعات خود را به روز رسانی کرده و شیوه صحیح‌تری برای مدیریت منابع آبی کشور پیش بگیرد.

وی در ادامه تاکید کرد: باتوجه به شرایط منابع آبی کشور رعایت الگوی مصرف از سوی مردم امری اجتناب ناپذیر است. خیلی از روستاها و مناطق کشور به دلیل کم آبی خالی از سکنه شده است و قطعا با ادامه این روند با مشکلات جدی تری در تامین آب مواجه خواهیم شد. لازم است که مردم بیش از پیش به رعایت الگوی مصرف توجه داشته باشند و دولت نیز به صورت جدی تری پای کار بیاید.

انتهای پیام

سازمان هواشناسی کشور با صدور سه هشدار از رگبار باران همراه با رعد و برق و وزش باد شدید در بیشتر استان‌های کشور و طوفانی شدن دریا در شمال، طی سه روز آینده خبر داده است. در هشدار نارنجی رنگ سازمان هواشناسی آمده است که رگبار باران همراه با رعد و برق و وزش باد شدید موقت، خیزش گرد و خاک و احتمال تگرگ طی امروز (۱۳ اردیبهشت) در استان‌های تهران، سمنان، خراسان شمالی، خراسان جنوبی، خراسان رضوی، اصفهان، یزد، سیستان و بلوچستان، شمال و غرب هرمزگان و کرمان و طی روز سه‌شنبه (۱۴ اردیبهشت) در استان‌های سمنان، خراسان شمالی، خراسان رضوی، خراسان جنوبی، یزد، نیمه شرقی اصفهان، نیمه شمالی کرمان و سیستان و بلوچستان پیش‌بینی می‌شود.

بعد از گذشت چندین ماه بدون بارش و وقوع خشکسالی، باران رحمت الهی سبب خوشحالی مردم خاش سیستان و بلوچستان بویژه شادمانی کشاورزان و دامداران شد. بارندگی ها در شهر خاش و نقاط روستایی و عشایری با رعد و برق و وزش باد شدید همراه بود و علاوه بر تلطیف هوا سبب جاری شدن روان آب گردید.

مدیرکل پیش‌بینی و هشدار سریع سازمان هواشناسی از تداوم رگبار پراکنده باران همراه با رعد و برق و رعد و برقشدید در برخی مناطق کشور خبر داد. صادق ضیاییان در گفت و گو با ایسنا، اظهار کرد: امروز (۹ اردیبهشت) در برخی از مناطق استان‌های آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی، اردبیل، سواحل دریای خزر، ارتفاعات البرز، سمنان، خراسان شمالی، خراسان رضوی، نیمه شمالی اصفهان، نیمه شمالی فارس، کرمان، یزد، برخی مناطق استان خراسان جنوبی و سیستان و بلوچستان افزایش ابر، رگبار پراکنده، گاهی رعد و برق و وزش باد شدید موقت پیش‌بینی می‌شود.

مدیرکل هواشناسی آذربایجان شرقی از کاهش ۲۲ درصدی میزان بارش در استان خبر داد. علی دولتی مهر در گفت‌وگو با ایسنا، در خصوص آخرین وضعیت بارشی استان، گفت: میزان بارش استان در سال آبی جاری از یک مهر ۹۹ تا ۳۰ فروردین ۱۴۰۰، معادل ۱۷۰ میلیمتر بوده که در مقایسه با میزان بارندگی مدت مشابه سال گذشته با ۲۱۹ میلیمتر بارش، ۲۲ درصد کاهش یافته است.

تأثیرات تغییرات اقلیمی بر منابع آب و سازگاری در بخش تامین آب و بهداشت روستایی در نیکاراگوئه. تغییر اقلیم در راس دستور کار توسعه در آمریکای مرکزی است. این منطقه، همراه با کارائیب، در برابر اثرات تغییرات آب و هوایی در آمریکای لاتین بسیار آسیب پذیر است. تغییرات آب و هوایی از طریق درجه حرارت متوسط ​​بالاتر و خشکسالی های مکرر که منجر به تنش آبی بیشتر می شود، و از طریق افزایش دفعات حوادث شدید آب و هوایی مانند طوفان های گرمسیری، طوفان ها، سیل و رانش زمین، که همه چالش های قابل توجهی در آب روستایی ایجاد می کنند، خود را نشان می دهد.

مدیرکل پیش‌بینی و هشدار سریع سازمان هواشناسی از وقوع رگبار باران و وزش باد شدید در ۲۲ استان کشور خبر داد.

صادق ضیاییان در گفت و گو با ایسنا اظهار کرد: بر اساس تحلیل آخرین نقشه‌های پیش‌یابی هواشناسی طی امروز و فردا (۲۱ و ۲۲ فروردین) در استان‌های آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی، اردبیل، گیلان، غرب مازندران، زنجان، قم، کردستان، کرمانشاه، خوزستان، لرستان، همدان، مرکزی، چهارمحال و بختیاری، کهگیلویه و بویراحمد، شمال فارس، نیمه غربی اصفهان، شمال بوشهر و ارتفاعات استان‌های البرز، تهران، سمنان و کرمان وقوع رگبار باران گاهی با رعد و برق و وزش باد شدید موقت پیش‌بینی می‌شود.

مدیرکل پیش‌بینی و هشدار سریع سازمان هواشناسی از ورود سامانه بارشی جدید به کشور و کاهش شش تا 15 درجه‌ای دمای هوا در برخی مناطق طی هفته جاری خبر داد. صادق ضیاییان در گفت‌وگو با ایسنا، اظهار کرد: بر اساس آخرین خروجی مدل‌های هواشناسی امروز (۸ فروردین) در استان‌های اردبیل، گیلان، مازندران، گلستان، خراسان شمالی و نیمه شمالی خراسان رضوی بارش باران همراه با وزش باد و در ارتفاعات بارش برف پیش‌بینی می‌شود. شدت بارش نیز در شرق مازندران، گلستان، خراسان شمالی و شمال خراسان رضوی خواهد بود.

مدیرکل‌ پیش‌بینی و هشدار سریع سازمان هواشناسی از بارش برف و باران در غالب استان‌ها طی ۲۴ ساعت آینده خبر داد. صادق ضیاییان در گفت و گو با ایسنا اظهار کرد: طی ۲۴ ساعت آینده برای استان‌های آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی، اردبیل و کردستان بارش باران و در ارتفاعات بارش برف؛ برای استان‌ها کرمانشاه، لرستان، همدان، زنجان، قزوین، تهران، البرز، گیلان و غرب مازندران بارش پراکنده پیش بینی می‌شود.  شدت بارش در جنوب استان‌های آذربایجان غربی، آذربایجان شرقی و غرب کردستان است.

مدیرکل پیش‌بینی و هشدار سریع سازمان هواشناسی ضمن اشاره به ورود سامانه بارشی به کشور طی فردا (۱۴ اسفند) از بارش باران و برف در ۲۲ استان کشور خبر داد.

در طول قرن‌ها و سال‌های متمادی به دلیل فراوانی نسبی آب در قیاس با نیاز انسان‌ها، تعداد کم جمعیت در محدوده تمدن‌ها و نوع فناوری‌های مورد استفاده، دخالت‌های بشر در چرخه آب از جمله بهره‌برداری منابع آب زیرزمینی توسط چاه‌های دستی و قنات و از منابع آب سطحی در مقیاس محدود و با استفاده از فناوری‌های ساده نظیر ایجاد بندهای انحرافی یا سایر تأسیسات آبی که در تاریخ تمدن بشری ثبت و ضبط گردیده و آثار آنها هنوز در نقاط مختلف دنیا قابل مشاهده است، صورت می‌گرفته‌است. با گذشت زمان و افزایش جمعیت، بروز انقلاب صنعتی و افزایش نیازهای بشری برای تأمین مواد غذایی، انرژی و همچنین تأمین نیازهای روزانه، دامنه و ابعاد دخالت‌های بشری در چرخه آب گسترده‌تر و پیچیده‌تر گردید.

بیلان آب برای حوضه های آبخیز منفرد را می توان با استفاده از داده های سنجش از دور برای بارش، تبخیر و تعرق و رواناب تخمین زد. همه داده ها را می توان از GLDAS در همان وضوح زمانی و مکانی از طریق جیووانی بدست آورد. چند مورد را باید در نظر گرفت: به واحدها توجه داشته باشید - برای تغییر به واحدهای مورد نیاز، ممکن است محاسبات در سیستم GIS انجام شود. به عنوان مثال، بارندگی و ET بر حسب کیلوگرم در مترمکعب است. برای داده های سالانه، باید داده ها را در 3600 ثانیه در ساعت، در 24 ساعت در روز و سپس در 365 روز در سال ضرب کنید. داده های رواناب در همان واحدهای فوق قرار دارند اما در فواصل 3 ساعته جمع آوری می شوند و بنابراین باید در 8 (3 ساعت در روز) و سپس در 365 روز در سال ضرب شوند. هنگامی که داده ها در واحدهای مناسب قرار گرفتند، می توانید با استفاده از ابزار محاسبه رستری ET و رواناب را از بارش کم کرده و بودجه آب تخمینی را بدست آورید. تجزیه و تحلیل آماری متعدد موجود در یک برنامه GIS می تواند اطلاعات بیشتری در مورد روندها فراهم کند.

طبق مطالعه جدیدی که بر اساس داده های مأموریت GRACE ناسا انجام شده، حوضه رودخانه کلرادو طی 9 سال گذشته تقریبا 53 میلیون جریب آب شیرین از دست داده است. این تقریباً دو برابر حجم بزرگترین مخزن کشور، دریاچه مید نوادا است.