رابطه بین آب مجازی و بهره وری آب

استاندارد سرانه مصرف آب در کشور های مختلف جهان با توجه به موقعیت جغرافیایی، فرهنگی و اقتصادی به ندرت از 200 لیتر در روز فراتر می رود. ولی نتایج بررسی های محققین نشان دهنده این واقعیت است که سرانه مصرف آب، بسیار بیشتر از استاندارد های تعیین شده در کشورهاست. انسان ها علاوه بر مصرف مستقیم آب، از طریق تغذیه مواد غذایی، میوه جات و حتی خدمات و کالا آب مصرف می کنند که مقدار آن، به طور متوسط حدود 3400 لیتر در روز به ازای هر نفر در جهان می باشد. بخشی زیادی از این آب که تا کنون در محاسبا ت سرانه مصرف آب، کمتر مورد توجه قرار گرفته را به عنوان آب مجازی می شناسند.

کنتور آب چیست؟

وسیله ای است که به طور پیوسته حجم آبی که از درون مبدل اندازه گیری در شرایط سنجش می گذرد، را اندازه گیری و ذخیره سازی کرده و نمایش می دهد.

مبدل اندازه گیری     

قسمتی از کنتور است که جریان یا حجم آب عبوری را محاسبه و به صورت سیگنال به محاسبه گر منتقل می کند. این قسمت می تواند مکانیکی، الکترونیکی یا الکتریکی باشد و همچنین می تواند مستقل بوده یا با استفاده از منبع تغذیه خارجی باشد.

توجه: مطابق این توصیه نامه، مبدل اندازه گیری دارای حسگر جریان یا حسگر حجمی می باشد.

آب پنهان مقدار آبی است که یک کالا و یا یک فراورده کشاورزی طی فرایند تولید مصرف می‌کند تا به مرحله تکامل برسد و مقدار آن معادل جمع کل آب مصرفی در مراحل مختلف زنجیره تولید از لحظه شروع تا پایان می‌باشد. مثلاً برای تولید یک کیلوگرم گندم ۱۳۰۰ لیتر آب مصرف شده‌ است. صفت مجازی در این تعریف بدان معناست که بخش عمده آب مصرف شده طی فرایند تولید، در محصول نهایی وجود فیزیکی ندارد، و در حقیقت بخش بسیار ناچیزی از آب مصرفی در پایان به عنوان آب واقعی در بافت محصول باقی خواهد ماند. نکته مهم اینکه، صفت مجازی به معنای غیر واقعی نیست، بلکه آب واقعی، حجم راستین آبی است که پیشتر مصرف شده‌است. شرایط اقلیمی و فرهنگی، مکان تولید، مدیریت و برنامه‌ریزی در میزان و حجم آب واقعی کالا مؤثر است و مقدار آن در مورد یک کالا در مناطق مختلف جهان متفاوت می‌باشد. استاندارد برای ارزیابی میزان آب واقعی توسط موسسه ردپای آب ندوین شده است.

به نظر می رسد خشکی و درجه حرارت شدید برای به چالش کشیدن سیاست گذاران در کالیفرنیا و در سطح جهان که با مدیریت منابع آب محدود دست و پنجه نرم می کنند امتداد خواهد یافت. موضوع از دست رفته در این مبحث، تاثیر بالقوه خشکسالی بر سلامت عمومی می باشد و اینکه چگونه سیاست گذاری آب ممکن است سبب تخفیف دادن و یا تشدید شدن چنین اثرات مخربی شود که البته باید توجه به آنها وجود داشته باشد.

به محققان در دانشگاه کالیفرنیا، دانشکده سیاست گذاری عمومی ریورساید مبلغ 284،680 $ توسط بنیاد رابرت وود جانسون جهت حصول برنامه عملیاتی با عنوان ذیل اعطا شده است:

از آنجا که علم آب شناسی یک علم دینامیک و پویاست دقت و اطمینان به داده های به دست آمده از آزمایشات، نتایج تحقیقات را کاربردی تر و عملی تر می نماید. باید توجه کرد که گاهی در هیدرولوژی مجبور به استفاده از تکنیک هایی می شود که دقت نتایج را تا حدی پایین می آورند. تحقیق در علوم آب زیر زمینی مستلزم صرف زمان بوده و گاهی نیز بسیار هزینه بر است. در بسیاری از مناطق برای بررسی شرایط زیر زمین، مجبور به انجام حفاری شده و یا از دستگاه های پیچیده و گران قیمت استفاده می شود. برخی از اهداف مطالعات آبهای زیر زمینی در زیر آمده است.

هدایت هیدرولیک افقی، یکی از مهم ترین مشخصه های هیدرودینامیکی خاک است که در محاسبه فاصله های زهکشی زیرزمینی مورد نیاز بوده و در مطالعات زهکشی مورد توجه قرار می گیرد. روش های متعددی برای اندازه گیری صحرایی هدایت هیدرولیک اشباع خاک وجود دارد که اساس کلیه آنها بر اندازه گیری سرعت جریان افقی آب در خاک استوار است. بر حسب اینکه اندازه گیری سرعت جریان آب در خاک در زیر سطح ایستابی یا در بالای سطح ایستابی صورت گیرد، روشهای تعیین هدایت هیدرولیکِ نیز متفاوت خواهد بود. برای اندازه گیری در شرایط زیر سطح ایستابی، دو روش، بیش از سایر روش ها متداول و معمول است که یکی به روش چاهک و دیگری به روش حفره زیر لوله یا روش پیزومتری موسوم است. وقتی آب در محیط اندازه گیری نباشد، روش های چاهک معکوس یا پورشه، تزریق چاهک و روش موسوم به نفوذ سنج گلف به کار برده می شود. هدایت هیدرولیک قائم نیز در زهکشی اهمیت داشته و برای اندازه گیری آن، از روش تیوب یا روش استوانه استفاده می شود.