کنتور آب چیست؟

وسیله ای است که به طور پیوسته حجم آبی که از درون مبدل اندازه گیری در شرایط سنجش می گذرد، را اندازه گیری و ذخیره سازی کرده و نمایش می دهد.

مبدل اندازه گیری     

قسمتی از کنتور است که جریان یا حجم آب عبوری را محاسبه و به صورت سیگنال به محاسبه گر منتقل می کند. این قسمت می تواند مکانیکی، الکترونیکی یا الکتریکی باشد و همچنین می تواند مستقل بوده یا با استفاده از منبع تغذیه خارجی باشد.

توجه: مطابق این توصیه نامه، مبدل اندازه گیری دارای حسگر جریان یا حسگر حجمی می باشد.

حسگر جریان و حسگر حجم 

بخشی از کنتور آب (مانند دیسک، پیستون، چرخ، توربین، سیم پیچ الکترومغناطیسی،یا دیگر مبدل ها) که دبی یا حجم آب عبوری از کنتور را دریافت می کند.

محاسبه گر       

بخشی از کنتور که سیگنال های خروجی از مبدل یا مبدل های اندازه گیری را در صورت امکان، از ابزارهای اندازه گیری همراه کنتور دریافت و آنها را تبدیل و در صورت امکان نتایج را در حافظه تا زمان استفاده از آنها ذخیره سازی می کند.به علاوه، محاسبه گر ممکن است توانایی برقراری ارتباط با دستگاههای جانبی را از هر دو روش (هم تبدیل اطلاعات و هم ذخیره آنها) داشته باشد.

دستگاه نشانگر

بخشی از کنتور است که نتایج اندازه گیری را به صورت مداوم یا بر حسب تقاضا نشان می دهد.

توجه: یک چاپگر که نتایج را در پایان اندازه گیری نشان می دهد، یک دستگاه نشانگر نیست.

دستگاه تنظیم         

وسیله ای جزو کنتور که فقط اجازه جابجایی منحنی خطای کنتور به موازات خودش در محدوده حداکثر خطاهای مجاز را فراهم می کند.

دستگاه تصحیح      

دستگاهی است در کنتور یا متصل به کنتور، که به صورت خودکار حجم را با در نظر گرفتن دبی و یا ویژگی های آبی که باید اندازه گیری شود( مانند دما و فشار) و منحنی های کالیبراسیون از قبل تعیین شده، در شرایط اندازه گیری تصحیح می کند. ویژگی های آبی که باید اندازه گیری شود ممکن است با استفاده از ابزارهای اندازه گیری مرتبط اندازه گیری شده، یا در یک حافظه در دستگاه ذخیره شود.

دستگاه جانبی         

دستگاهی است به منظور انجام یک عملکرد خاص، که مستقیماً برای تفسیر یا نمایش نتایج اندازه گیری در نظر گرفته شده است.

دستگاههای جانبی اصلی عبارتند از:

(a) دستگاه تنظیم صفر؛

(b)دستگاه نشانگر قیمت؛

(c) دستگاه تکرار نمایش؛

(d) دستگاه چاپ؛

(e) دستگاه حافظه؛

(f) دستگاه کنترل تعرفه؛

(g) دستگاه پیش تنظیم؛

(h) دستگاه خود سرویس.

توجه : یک دستگاه جانبی می­تواندبر اساس الزامات اندازه­گیری مطابق با قوانین ملی باشد یا نباشد.

دستگاه کنترل تعرفه  

دستگاهی است که نتایج اندازه گیری را به موارد ثبت شده مختلف با توجه به تعرفه یا معیارهای دیگر اختصاص 

می دهد، هر مورد ثبت شده می­تواند به صورت جداگانه نمایش داده شود.

اصطلاحات و تعاریف

1-  کنتور مکانیکی: کنتور مکانیکی دستگاهی است که برای اندازه گیری مداوم، نگهداری و نمایش حجم آب عبوری از یک مسیر بکار می رود. اجزای داخلی کنتور، مکانیزم کنتور نامیده می شود و شامل سه قسمت اصلی است که عبارتند از واحد اندازه گیرنده ( توربین یا پیستون ) که همواره با آب در تماس است ، واحد انتقال دهنده ( گیربکس) و قسمت شمارنده ( ساعت ) حجم آب عبوری می باشد.

2-  کنتور مکانیکی حجمی: وسیله‌ای است که بر روی مجرای بسته آب نصب شده و شامل محفظه‌هایی با حجم دقیق و معین دارای یک مکانیسم است که حرکت این مکانیسم باعث می‌شود تا این محفظه ها  به طور متوالی با آب پر و سپس خالی گردد. حجم کل آب با شمارش تعداد حجم‌های آب عبوری از داخل وسیله توسط وسیله نشان‌دهنده ، نمایش داده می‌شود. این کنتورها اغلب در کشور به نام کنتور پیستونی شناخته می شود.

3-  کنتور مکانیکی سرعتی: وسیله ای است که بر روی مجرای بسته آب نصب شده و شامل یک قطعه متحرک بوده که به طور مستقیم به وسیله شتاب جریان آب به حرکت در می آید. به عبارت دیگر دستگاهی شامل یک توربین متحرک که حول محوری عمود بر جهت جریان آب می چرخد. حرکت این قطعه متحرک به وسیله روش های مکانیکی و یا سایر روش ها به نشان دهنده ای که حجم آب عبوری را نشان می دهد منتقل می شود. این کنتورها اغلب در کشور بنام سینگل جت و مولتی جت شناخته می شوند که بصورت زیر تعریف می گردند :

3-1- تک افشانه(سینگل جت) : اگر آب عبوری از کنتور از یک مجرا به سطوح توربین برخورد نماید کنتور تک افشانه ای نامیده می شود. 

3-2- چند افشانه (مولتی جت) : و اگر از چند مجرا به طور همزمان به سطوح توربین برخورد نماید چند افشانه ای نامیده می شود.

4-  کنتورهای مکانیکی تر ، نیمه خشک و خشک: اگر تمام  سه بخش مکانیزم کنتور با  آب در تماس باشد  آنرا کنتور تر می نامند ، چنانچه فقط تمام سطح صفحه نمایش و شمارنده ( ساعت ) با آب در تماس نباشد آنرا نیمه خشک و اگر شمارنده ( ساعت ) و انتقال دهنده ( گیربکس) با آب در تماس نباشد آنرا خشک مینامند.

5-  دبی: یا مقدار جریان عبارت است از مقدار حجم آب عبوری در واحد زمان و حاصل تقسیم حجم آب عبوری از داخل کنتور به مدت زمانی که طول می کشد تا این حجم آب از کنتور عبور کند.

6-  دبی استارت:  مقدار دبی است که از آن به بعد  شمارنده ( ساعت ) کنتور شروع به حرکت مداوم می نماید این دبی بایستی از یک  مخزن با هد ثابت تامین گردد و فشار قبل از کنتور 0.3 (سه دهم) اتمسفر باشد.

7-  دبی حداقل: کمترین دبی است که  در آن  کنتور باید حجم آب عبوری را در محدوده حداکثر خطای مجاز(  مثبت و منفی 5 درصد) نشان دهد.

8-  دبی انتقال: مقدار دبی است که در آن خطای عملکرد کنتور از محدوده مجاز مثبت و منفی 5 درصد به محدوده مجاز مثبت و منفی 2 درصد وارد می شود.

9-  دبی دائمی(اسمی):مقدار حداکثر دبی است که کنتور در شرایط عمومی یا به عبارت دیگر در شرایط کاری پیوسته و متناوب بدون تجاوز از خطای مثبت و منفی 2 درصد کارکند.

10- دبی حداکثر : بیشترین دبی است که کنتور می تواند در یک فاصله زمانی کوتاه بدون خرابی و بدون افزایش در خطای مجاز مثبت و منفی 2 درصد کار کند.

11- حداکثرافت فشار: افت فشار  ناشی از قرار گرفتن کنتور و ملزومات آن( شامل مهره ماسوره، واشر ، صافی و شیر یکطرفه داخل کنتور  در صورت وجود)  در شبکه در دبی.

12- آزمایش تحمل فشار: در آزمایش تحمل فشار هر کنتور می بایست بدون نشتی و یا خراب شدن در فشار های هیدرولیکی معین  معمولا 6/1 برای فشار اسمی کنتور بمدت 15 دقیقه  یا دو برابر فشار اسمی کنتور بمدت یک دقیقه بدون بروز هر گونه نشتی یا ترکیدگی ایستادگی نماید.

13- تعیین منحنی خطای کنتور بر حسب دبی: برای رسم منحنی کنتور انجام حداقل 2 بار آزمایش دقت.

14- آزمایش افت فشار: این آزمایش در دبی های مختلف انجام و در هر دبی میزان افت ناشی از کنتور ، اندازه گیری و منحنی آن ترسیم می گردد. افت فشار در این محدوه نباید از 0.63 اتمسفر بیشتر باشد.

15- زینه قرائت:  کوچکترین جزء قابل قرائت در شمارنده (ساعت) کنتور

16- آزمایش خستگی (دوام): در این تست ابتدا به مدت 100 ساعت  دبی بصورت پیوسته از کنتور عبور داده شده و سپس مشابه بند 13 منحنی خطای کنتور ترسیم میگردد حداکثر اختلاف در مقدار درصد خطا در دبی های مشابه 10% ± میباشد. این تست می تواند بصورت غیر پیوسته نیز طبق جلد سوم استاندارد ISO4064  ویرایش 2005 انجام یابد.

مدیر سایت: بهزاد سرهادی

شماره تلفن: 09190622992

شناسه تلگرام مدیر سایت: SubBasin@

نشانی ایمیل: behzadsarhadi@gmail.com

(سوالات تخصصی را در گروه تلگرام ارسال کنید)

_______________________________________________________

×

 براي پيوستن به بزرگترين گروه تلگرام علوم و مهندسي آب با امکان تبادل نظر بين اعضاء کليک کنيد

کتاب کاربرد مدل QUAL2KW

کتاب کاربرد GIS در منابع آب

کتاب محاسبه سيل طرح