اگر یک منطقه بزرگ مثل یک حوضه آبریز سد برای یک دهه درگیر خشکسالی بر پایه شاخص هایی مثل SPEI تشخیص داده شود و این یک حوضه آبریز بسته باشد؛ چقدر طول میکشد تا اثرات این خشکسالی از سد از بین برود؟ یعنی کسری مخزن تا چند سال بعد از آن ممکن است بر روی سد باقی بماند؟ برای تخمین زمان لازم برای از بین رفتن اثرات خشکسالی بر سد در یک حوضه آبریز بسته، باید به چند عامل کلیدی توجه کرد:

ذخایر آب سدهای کشور به 24.78 میلیارد مترمکعب رسید/ کاهش 14.8 درصدی ذخیره مخازن نسبت به سال گذشته. آمار دفتر اطلاعات و داده‌های آب کشور نشان می‌دهد، با سپری شدن 185 روز از سال آبی تا 6 فروردین (سال آبی 1402-1401) مجموع حجم ذخایر آب در مخازن سدهای کشور به حدود 24.78 میلیارد مترمکعب رسیده که نسبت به مدت مشابه سال آبی گذشته بیانگر 14.8 درصد کاهش است.

کاهش 20 درصدی ذخیره مخازن نسبت به سال گذشته. آمار دفتر اطلاعات و داده‌های آب کشور نشان می‌دهد، با سپری شدن 150 روز از سال آبی تا 30 بهمن‌ماه (سال آبی 1401-1400) مجموع حجم ذخایر آب در مخازن سدهای کشور به حدود 11.32 میلیارد متر مکعب رسیده که نسبت به مدت مشابه سال آبی گذشته بیانگر 20 درصد کاهش است.

آمار سدهای کشور هر روز عددی کمتری را نسبت به سال قبل نشان می‌دهند و عمق بی آبی بیشتر و بیشتر می‌شود، موضوعی که به گفته کارشناسان اگر راه حلی برای آن در نظر گرفته نشود، در آینده ای نه چندان دور دچار بحران های بزرگی خواهیم شد. به گزارش ایسنا، آخرین آمار از وضعیت سدهای کشور، گویای این است که با سپری شدن ۱۰۸ روز از سال آبی، تا ۱۸ دی‌ماه (سال آبی ۱۴۰۱-۱۴۰۰) میزان کل حجم آب در مخازن سدهای کشور حدود ۱۹.۳۸ میلیارد متر مکعب است که نسبت به مدت مشابه سال آبی گذشته ۲۸ درصد کاهش نشان می‌دهد.

کمبود آب در مخازن سدهای بزرگ در مناطقی که دارای گسل می باشند احتمالا می تواند به زلزله منجر شود. اما واقعا آبگیری سد چگونه می تواند باعث ایجاد زمین لرزه (القایی) شود؟ لرزه خیزى القایى زلزله هایى را توصیف مى کند که به نوعی در ارتباط با فعالیت هاى انسانى بر روى پوسته زمین مى باشند. یکى از عمده ترین عوامل ایجاد کننده زلزله مصنوعى (القایی)، مخازن و دریاچه سد هاى بزرگی مى باشد که مخازن آنها بیش از ۸۰ تا۱۰۰ متر عمق دارند یا حجم مخزن زیادی را دارا هستند.

مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای تهران از کاهش ۳۶ درصدی میزان ورودی به سدهای تامین کننده آب تهران از ابتدای سال آبی تاکنون در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته خبر داد. به گزارش ایسنا، یوسف رضاپور اظهار کرد: میزان ورودی به سدهای پنجگانه در حال بهره‌برداری این شرکت از ابتدای سال آبی تا کنون معادل ۱۰۴.۸ میلیون مترمکعب بوده که در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته ۳۶ درصد کاهش داشته است.

آمار دفتر اطلاعات و داده های آب کشور نشان می‌دهد با سپری شدن ۷۳ روز از سال آبی، تا ۱۳ آذرماه ( سال آبی ۱۴۰۱-۱۴۰۰) میزان کل حجم آب در مخازن سدهای کشور حدود ۱۷.۶۷ میلیارد متر مکعب است که نسبت به مدت مشابه سال آبی گذشته ۳۰ درصد کاهش نشان می دهد و در تهران هم علیرغم بارندگی‌های اخیر، همچنان با کسری ۲۵۸ میلیون مترمکعبی در حجم آب سدهای پنج گانه نسبت به مدت مشابه سال گذشته مواجهیم.

مدیرکل دفتر مدیریت بحران و پدافند غیرعامل وزارت نیرو ضمن تکذیب اخبار منتشر شده در خصوص حملات سایبری به سیستم اطلاعات سدهای کشور گفت: برخی محدودیت‌ها از سوی وزارت نیرو برای افراد خارج از سیستم به منظور دسترسی به اطلاعات اعمال شده است. سید اعتضاد مقیمی با بیان اینکه وزارت نیرو به صورت خودخواسته محدودیت‌هایی را برای عموم و دسترسی به اطلاعات سدها ایجاد کرده است و این موضوع هیچ ارتباطی با موضوعات مطرح شده ندارد، اظهار کرد: هیچ اتفاق خاصی نیفتاده است و از داخل سیستم دسترسی ها وجود دارد.

آمار شرکت مدیریت منابع آب کشور نشان می‌دهد، تا ۱۴ آبان‌ماه سال آبی جاری (سال آبی ۱۴۰۱-۱۴۰۰) میزان کل حجم موجود آب در مخازن سدهای کشور حدود ۱۷.۹ میلیارد مترمکعب است که کاهشی در حدود ۲۷ درصدی نسبت به مدت مشابه سال آبی گذشته را نشان می‌دهد. بررسی وضعیت سدهای کشور نشان می‌دهد، میزان کل ورودی به سدهای کشور طی سال آبی جاری حدود ۱.۵۷ میلیارد مترمکعب است که کاهشی معادل ۲۶ درصد نسبت به سال آبی گذشته در مدت مشابه را تبیین می‌کند.

استاندار چهارمحال و بختیاری گفت: وزارت نیرو برای ساماندهی تالاب‌ها، رودخانه‌ها و سدها باید پیوست اجتماعی و فرهنگی تهیه کند، اگر موضوعات و مشکلات مرتبط با آب در حوزه‌های اجتماعی حل شود، قطعا گردشگری نیز رونق می‌گیرد و می‌توان از این حوزه درآمدزایی کرد. اقبال عباسی ۲۳ مهرماه در جلسه اختتامیه سفر کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی در چهارمحال و بختیاری با اشاره به اینکه امیدها و انتظارات از سفر اعضای کمیسیون به این استان بسیار بالا رفته است، اظهار کرد: امیدواریم این امیدها به یاس تبدیل نشود، مسائل و مشکلات این استان در حوزه فرهنگی در سندی گردآوری شد و در اختیار اعضای کمیسیون فرهنگی قرار گرفت.

مدیرعامل سد و نیروگاه کرخه از خارج شدن واحدهای نیروگاه کرخه از مدار تولید خبر داد. محمدرضا یزدانی‌پور گفت: با کاهش تراز آب مخزن سد کرخه و رسیدن به حداقل تراز بهره‌برداری نیروگاه (۱۸۶ masal)، هر سه واحد این نیروگاه از ساعت صفر ۱۰ مهرماه تا اطلاع ثانوی از چرخه تولید خارج شدند. به گزارش ایسنا به نقل از سازمان آب و برق خوزستان، وی افزود: برای تامین آب مورد نیاز پایین دست، از طریق دریچه‌های تخلیه‌کننده تحتانی سد، رهاسازی آب انجام می‌شود و میزان خروجی آب از دریچه‌های تحتانی (کالورت)، ۱۲۰ متر مکعب بر ثانیه است.

مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای تهران با اشاره به مشکلات سال‌ گذشته در موضوع آب، گفت: در حالی به فصل پاییز و شروع سال آبی جدید وارد شدیم که متأسفانه با ۵۰۳ میلیون متر مکعب ذخیره آبی و کسری ۳۱۴ میلیون مترمکعبی نسبت به سال گذشته مواجه هستیم. یوسف رضاپور اظهار کرد: کارنامه سال آبی ۱۴۰۰-۱۳۹۹ را درحالی می‌بندیم که میزان بارش‌های کشور در مقایسه با متوسط بلند مدت با کاهش ۳۷ درصدی مواجه بوده و همین امر در حوزه عملکرد استان تهران و حوضه آبریز سدهای پنجگانه تهران نیز مشهود بوده و ورودی آب به مخازن سدهای تهران را نیز تحت تأثیر قرار داده است.

معاون آب و آبفای وزیر نیرو با بیان اینکه نیازمند تغییر حکمرانی در بخش آب هستیم، گفت: حکمرانی خوب آب با توجه به چهار وجه محیط، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی امکان‌پذیر است. قاسم تقی‌زاده خامسی در گفت و گویی رادیویی با تاکید بر ضرورت یک مدیریت قدرتمند در حوزه آب کشور گفت: با توجه به اینکه ایران در یک منطقه خشک و نیمه خشک قرار دارد و ۸۵ درصد مساحت کشور در منطقه خشک و نیمه خشک است و از طرفی قرار گرفتن ۴۵ درصد جمعیت کشور در مناطقی که بیش از ۲۰ درصد از منابع آبی را دارند و نیز پدیده تغییر اقلیم که چند سال اخیر شاهد آن بوده‌ایم، نیازمند یک مدیریت و ساز و کار قوی به‌ویژه در حوزه آب کشور هستیم.

این روزها که بسیاری از استان‌های کشور از جمله خوزستان، چهارمحال و بختیاری و سیستان و بلوچستان با تنش آبی روبه‌رو هستند، نقش سدسازی‌های بی‌رویه و اجرای طرح‌های انتقال آب در به وجود آمدن وضع موجود بیش از پیش مورد توجه قرار گرفته است. در این شرایط یک کارشناس حوزه آب از مسدود شدن بخش اطلاعات مربوط به سدهای کشور در وبسایت شرکت مدیریت منابع آب ایران خبر داده و نسبت به از دسترس خارج شدن این اطلاعات انتقاد کرده است.

​آخرین گزارش‌ وضعیت سد‌های بزرگ کشور تا 28 خرداد 1400 نشان می‌دهد، ورودی آب از ابتدای سال آبی 00-99 تاکنون برابر با 26 میلیارد و 420 میلیون مترمکعب بوده که نشان از کاهش 47 درصدی ورودی سدهای کشور نسبت به سال گذشته دارد. در سال آبی‌ 1400-1399 از مجموع ظرفیت 50.5 میلیارد مترمکعبی مخازن سد‌ها، حدود 27 میلیارد و 580 میلیون مترمکعب، معادل 55 درصد مخازن پر شده است.

ذخایر آب سدهای کشور به بیش از 29 میلیارد مترمکعب رسید/ پر شدگی 58 درصدی مخازن سدهای کشور

​آخرین گزارش‌ وضعیت سد‌های بزرگ کشور نشان می‌دهد، تا 13 فروردین 1400 میزان ذخایر آب در مخزن سدهای کشور به 29 میلیارد و 330 میلیون مترمکعب رسیده است. بر اساس آمار بهره‌برداری از سد‌های مخزنی کشور تا 13 فروردین 1400 در سال آبی‌ 1400-1399 از مجموع ظرفیت 50.5 میلیارد مترمکعبی مخازن سد‌ها، 58 درصد مخازن پر شده است.

سد مانعی است که در جلوی جریان آب و برای مهار کردن آن ساخته می‌شود. سد دیواری محکم است که به منظور مهار کردن یا تغییر مسیر آب در عرض دره یا میان دو کوه و در مسیر رود ایجاد می‌کنند. در پشت سد، دریاچه‌ای درست می‌شود که آبش را اندوخته می‌کنند تا در موقع نیاز از آن استفاده کنند. سدها در نگهداری و استفاده از منابع آب و زمین به انسان یاری می‌رسانند. سدی که در جای مناسب ساخته می‌شود، می‌تواند جلوی بسیاری از سیل‌ها و طغیان‌های آبی را بگیرد.

سدها برای بسیاری کشورها از نظر تأمین انرژی زیرساخت‌هایی حیاتی‌اند. اما چه اتفاقی می‌افتد اگر سد درست ساخته نشود؟ روایتی تصویری از سدهایی که خبرساز و در مواردی فاجعه‌آفرین شدند.

به صورت خلاصه می توان گفت: میزان ذخایر آب در سدهای کشور به بیش از 26 میلیارد مترمکعب رسید. 53 درصد پرشدگی مخازن سدهای کشور. کاهش 40 درصدی میزان بارش‌ها نسبت به سال آبی گذشته. بر اساس آخرین گزارش‌ وزارت نیرو، تا 4 بهمن امسال میزان ذخایر آب در مخزن سدهای کشور به 26 میلیارد و 630 میلیون مترمکعب رسیده است.

گزارش شرکت مدیریت منابع آب ایران نشان می‌دهد تا 28 آذرماه امسال میزان ذخایر آب در مخزن سدهای کشور به 26 میلیارد و 370 میلیون مترمکعب رسیده است. بر اساس آمار دفتر مطالعات پایه شرکت مدیریت منابع آب ایران، مجموع ظرفیت مخازن سدها 50 میلیارد و 500 میلیون مترمکعب بوده که نشان‌دهنده 52 درصد پرشدگی مخازن است.

در پی این اظهار نظر دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا، که مصر می تواند یک سد جنجال آفرین بر رود نیل در اتیوپی را خراب کند، نخست وزیر اتیوپی گفته که کشورش "تسلیم زورگویی" نخواهد شد. "سد نوزایی بزرگ" که اتیوپی مشغول ساخت آن بوده در کانون یک کشمکش طولانی با مصر و سودان قرار دارد. آقای ترامپ گفت که مصر نمی تواند با این سد کنار بیاید و ممکن است آن را "منفجر کند." از دیدگاه اتیوپی، آمریکا در این مناقشه جانب مصر را گرفته است. اتیوپی در ماه ژوئیه آبگیری سد را شروع کرد. آمریکا در مقابل در ماه سپتامبر گفت که بخشی از کمک هایش به اتیوپی را قطع خواهد کرد. روز شنبه وزیر خارجه اتیوپی سفیر آمریکا را برای ادای توضیح در مورد اظهارات آقای ترامپ فراخواند.