حکمرانی ایده آل در بخش مدیریت منابع آب
مقدمه
معنای ساده حکمرانی، فرایند تصمیمگیری و فرایندی است که به وسیله آن تصمیمات اجرا میشوند (یا نمی شوند). از آنجایی که حکمرانی فرایند تصمیمگیری و فرایند اجرای تصمیمات است، تحلیل حکمرانی روی بازیگران رسمی و غیر رسمی در تصمیمگیری و اجرای تصمیمات و ساختارهای رسمی و غیر رسمی که برای دستیابی به هدفها و اجرای تصمیمات وجود میآیند متمرکز میشود.
دولت یکی از بازیگران حکمرانی است. سایر بازیگران حکمرانی با توجه به وابستگیشان به سطوح مختلف حکومت متفاوت هستند. برای مثال در نواحی روستائی، سایر بازیگران ممکن است شامل: زمینداران صاحب نفوذ، اتحادیههای کشاورزان روستائی، تعاونیها، سازمانهای غیردولتی، نهادهای پژوهشی، رهبران مذهبی، نهادهای مالی، احزاب سیاسی، نظامیان و... باشند. این وضعیت در مناطق شهری پیچیدهتر است. در سطح ملی، علاوه بر بازیگران یادشده، رسانهها، لابیها، وامدهندگان بینالمللی، شرکتهای چندملیتی ممکن است در تصمیمگیری یا تأثیرگذاری بر فرایند تصمیمگیری نقش داشته باشند.
حکمرانی خوب
حکمرانی خوب هشت مشخصه اصلی دارد: مشارکتی، اجماعمحور، مسئولیتپذیر، شفاف، پاسخگو، اثربخش و کارا، منصفانه و همهگیر و پیرو حاکمیت قانون. این شکل حکمرانی باعث میشود که فساد به حداقل ممکن کاهش یابد، دیدگاه اقلیت ها به حساب آورده شده وصدای اقشار آسیبپذیر در تصمیمگیری شنیده و نیازهای حال وآینده جامعه پاسخ گفته شود.
مشارکت
مشارکت مردان و زنان سنگ بنای حکمرانی خوب است. مشارکت میتواند به شکل مستقیم یا از راه نهادهای میانجی قانونی یا نمایندگان باشد. مهم است که تأکید شود دموکراسی مبتنی بر نمایندگی، لزوماً به این معنی نیست که ملاحظات اکثریت جامعه درتصمیمگیری لحاظ شود. لازمه مشارکت، اطلاعدهی وسازماندهی است؛ یعنی از یک سو آزادی انجمنها و بیان و از سوی دیگر وجود جامعه مدنی سازمانیافته موردتوجه قرار گیرد.
حاکمیت قانون
حکمرانی خوب مستلزم چارچوبهای قانونی عادلانه است که بیطرفانه به اجرا گذاشته شوند. حکمرانی خوب همچنین مستلزم حمایت کامل از حقوق بشر و به ویژه اقلیتها است. اجرای بیطرفانه قوانین، مستلزم دستگاه قضایی مستقل و نیروی انتظامی فسادناپذیر، سالم و بیطرف است.
شفافیت
شفافیت یعنی تصمیمات و اجرای آنها در مسیر پیروی از قوانین و مقررات صورت بگیرد. همچنین اطلاعات برای کسانی که از تصمیمات و اجرای آنها تأثیر میپذیرند،آزادانه و به طور مستقیم در دسترس و نیز اطلاعات کافی در رسانهها و به شکلهای قابل فهم مهیا باشد.
پاسخگویی
حکمرانی خوب مستلزم این است که نهادها و فرایندها، برای خدمت به همه ذینفعان در یک چارچوب زمانی معقول تلاش کنند. در این زمینه، گرایش به اجماع بازیگران متعدد با دیدگاههای مختلف در یک جامعه، وجود دارند. حکمرانی خوب باید بین منافع مختلف موجود در جامعه برای رسیدن به یک اجماع گسترده بر روی اینکه چه چیز بهترین منفعت را برای کل جامعه دربردارد میانجیگری کند. حکمرانی خوب همچنین مستلزم چشماندازهای گسترده و بلندمدت به این است که چه چیز برای توسعه پایدار انسان و چگونگی دستیابی به هدفهای توسعه پایدار نیاز است. این امر، فقط با فهم زمینههای اجتماعی، فرهنگی وتاریخی جامعه تحقق مییابد.
عدالت و همهگیری
سعادت یک جامعه به تضمین اینکه اعضای جامعه احساس کنند سهمی در جامعه دارند وخود را جدای از جامعه احساس نکنند وابسته است. این مستلزم این است که همه گروهها و به ویژه بیشتر قشرهای آسیبپذیر، از فرصتهای بهبود یا حفظ شرایط زندگیشان برخوردار باشند.
کارایی و اثربخشی
حکمرانی خوب یعنی اینکه، فرایندها و نهادها، نتایجی را به بار آورند که نیازهای جامعه را با بهترین استفاده از منابع فناپذیر برآورده سازد. مفهوم کارایی در زمینه حکمرانی شامل استفاده پایدار از منابع طبیعی و حفاظت از محیط زیست هم میشود.
مسئولیت
مسئولیت یکی از ملزومات اصلی حکمرانی است. نه تنها نهادهای حکومتی بلکه بخش خصوصی و سازمانهای جامعه مدنی نیز باید نسبت به عموم مردم و نسبت به ذینفعان مسئول باشند. اینکه چه کسی در برابر چه کسی مسئول است، بسته به این است که تصمیمات یا اعمال نسبت به سازمان یا نهاد، داخلی یا بیرونی محسوب میشوند. یک نهاد یا سازمان به کسانی که به وسیله تصمیمات یا اعمالشان تأثیر میپذیرند مسئول است. مسئولیت نمیتواند بدون شفافیت و حاکمیت قانون محقق شود.
ترجمه: یحیی کمالی
منبع:
Yap Kioe, Sheng, What Is Good Governance?, United Nations, Economic & Social Commission For Asia and The Pasific, Available At: www.unescap.org
شناسه تلگرام مدیر سایت: SubBasin@
نشانی ایمیل: behzadsarhadi@gmail.com
(سوالات تخصصی را در گروه تلگرام ارسال کنید)
_______________________________________________________
نظرات (۰)