دانلود فصلنامه گفت و گوی آب: شماره 20

۰۹ تیر ۹۷ ، ۲۲:۴۴ نويسنده: بهزاد سرهادی

یکی از عناصر و ظرفیت‌های کلیدی و تاثیرگذار در رویکرد اجتماعی با محوریت مدیریت تقاضا و مصرف،‌ زنان یک جامعه می‌باشند. به گونه‌ای که تحقق رویکرد مدیریت تقاضا بدون مشارکت جامعه که زنان از موثرترین نیروهای جامعه هستند و تعریف نقش‌ها و وظایف اجتماعی برای زنان امکانپذیر نخواهد بود. به گونه‌ای که جامعه جهانی در اولین اقدامات عملی خود در مسیر تحقق توسعه پایدار در اصول چهارگانه مدیریت یکپارچه منابع آب به توافق رسیدند که زنان نقشی محوری در مدیریت آب ایفا می‌کنند.

نقش زنان در مدیریت منابع آب، فراتر از مدیریت آب در منزل و کاهش تلفات است. برای درک و تحلیل درست و واقع‌بینانه از نقش زنان در مدیریت آب و اصلاح الگوی مصرف آب نیازمند شاخت کافی از مفهوم، ابزارها، چالش‌ها و راه‌کارهای مدیریت تقاضای آب، شناخت کافی از الگوی مشارکت مردمی در اعتلای مدیریت آب و شناخت امکانات و قابلیت‌های اجتماعی و محدودیت‌ها و شرایط فرهنگی و ارزشی جامعه دارد.

توجه به ویژگی‌های نقش اجتماعی زنان و استفاده از ظرفیت‌ها و توانایی‌های آنها به عنوان یک نیروی کار ارزشمند در کنار مردان در تصمیم‌گیری، مدیریت و برنامه‌ریزی و مطالعات بسیار راهگشاست و باید زمینه‌های استفاده از توانایی‌های زنان فراهم شود. نقش زنان در تولید اقتصادی از جمله کشاورزی در اغلب کشورهای در حال توسعه چشم گیر است. مشارکت زنان در مدیریت آب طیف وسیعی از مشارکت نهادی در تشکیلات غیردولتی برای مدیریت و کاربری زمین، نیروی کار کشاورزی، و مدیریت برنامه‌های آبیاری تا مدیریت منابع و برنامه‌های توسعه‌ای سیاست‌گذاری و تصمیم‌گیری، آموزش و آگاهی‌رسانی و اقدامات اجتماعی و تربیت نسل آینده مدیران و تصمیم‌گیرندگان به گونه‌ای که آب دغدغه اصلی آنها باشد، را می‌تواند در بر بگیرد. آن‌ها می توانند آب را در خانه بخصوص آشپزخانه به گونه‌ای خردمندانه استفاده کنند؛ توانایی زیادی در طراحی و اجرای برنامه‌های آموزشی مربوط به آب برای کودکان و دیگر افراد جامعه در جهت حفاظت از منابع آب دارند؛ از روش‌ها و تکنیک‌های نوین کشاورزی به خوبی استفاده کنند و در مصرف منابع آب، شیوه صحیح و اصولی بکار گیرند؛ نقش مهمی در مدیریت و محافظت از منابع آب با مشارکت در سازمان های غیردولتی ملی و محلی اجرا کنند. به عنوان مهندسان خبره در طراحی پروژه‌های و طرح‌های آبی و برنامه‌ریزی طرح‌ها مشارکت کنند؛ نقش های مدیریتی آن‌ها در سطوح بالای تصمیم گیری در خصوص محیط زیست و آب داشته باشند.