وقتی خداوند درهای رحمتش را باز کرد تا آسمان لب تشنه زمین فارس را تر کند، لبخند نه تنها چهره دژم کشاورزان را از هم گشود، بلکه اخم دوستداران محیط زیست را هم باز کرد تا امیدوارانه به دریاچه های آبی فکر کنند، دریاچه‌هایی که دیگر جز زمینی شور از آنها چیزی باقی نمانده بود.

علی‌رغم بارش‌های خوب زمستانه و بهاره در ایران و استان فارس و شهر شیراز، بختگان اما، بختش باز نشد و تنها روزهایی کوتاه تن به آب داد و بار دیگر، نرساندن جیره ناچیزی که از آن به عنوان حق آبه یاد می‌شود، نمک به چشم بختگان کرد تا خوشحالی بار دیگر جایش را به چشم‌های نگران و دل‌های امیدوار بدهد.

فلامینگوها اما نمی‌دانستند که هنوز بخت بختگان، از خواب بیدار نشده است و نم آبی که به تنش رسیده، مانند گوشه چشم باز کردن آدم بیهوشی در اتاق ریکاوری است و بس! آنها خسته از سفری طولانی، همین که چشمشان به آب افتاد، کناره بختگان فرود آمدند و لانه ساختند تا جوجه‌هایشان را کنار دومین تالاب بزرگ ایران، به دنیا بیاورند، نه در ممالک دیگر!!

تابستان که از راه رسید، گرمای هوا به یکباره شدت گرفت و آب بختگان به سرعت خشکید و جوجه‌های فلامینگو، بار دیگر گرفتار لجن‌زاری از نمک شدند که به حتم جانشان را می‌گرفت؛ داستانی که سال گذشته هم در وسعتی کمتر حادث شده بود و آن روز بسیاری از دوستداران محیط زیست، در مرگ جوجه فلامینگوها، اشک ریختند!

امسال هم قصه‌ی تلخ فلامینگوهایی که جوجه هایشان میان نمکزار گیر افتاده بود، تکرار شد، داستانی که کلید واژه جلوگیری از تکرارش، حق آبی بود که رها نشد!

به گزارش ایسنا، دریاچه بختگان، یکی از هفت دریاچه مهم استان فارس و دومین دریاچه بزرگ ایران است، تالابی که از یازده سال قبل بخت از آن روی برگرداند تا همانند سایر دریاچه‌های فارس، طعم تلخ خشکی و به نمک نشستن را بچشد؛ اگرچه این دریاچه با افزایش بارندگی‌ها در ماه‌های پایانی سال 97، امید به احیاء را در دل بسیاری زنده کرد اما روندی را که خداوند کلید زده بود، بندگانش خیلی زود به نقطه پایان، گره زدند.

این دریاچه در سال‌های پر آب، زیستگاه زمستانه پرندگانی بود که از روسیه و سیبری به ایران مهاجرت می‌کردند، فلامینگو، درنا، کبوتر دریایی، آب‌چلیک، مرغابی و غاز که همگی در حفظ بوم‌ ساختار و محیط زیست نقش بسیار ارزنده‌ای دارند در بستر این دریاچه زمستان گذرانی می‌کردند.

رود کُر، رگ آبرسان دریاچه بختگان محسوب می‌شود، دریاچه‌ای که نه تنها حیات پرندگان مهاجر که معیشت و آبادانی ده‌ها روستای واقع در چند شهرستان گرداگرد خود را تامین می‌کرد و سال‌های خشکیدنش، بسیاری را به مهاجرت اجباری واداشت.

امسال اما سالی پر آب برای فارس محسوب می‌شد و استاندار هم در اوایل سال دستور رها سازی 120 میلیون مترمکعب آب سد درودزن را برای کشاورزان اراضی زیر دست صادر کرده بود؛ حجم آبی که اخیرا و در ابتدای تیرماه نیز مورد اشاره مدیرعامل شرکت آب منطقه ای فارس قرار گرفت .

اختصاص حق آبه کشاورزی، دوستداران محیط زیست را به اندیشه مطالبه گری حق آبه بختگان از آبی که حالا پشت سد درودزن انباشت شده بود، انداخت .

معاون فنی اداره کل حفاظت محیط زیست استان فارس در روزهای ابتدایی اردیبهشت امسال گفته بود که این حق آبه را پیگیری خواهد کرد .

محمدنبی مرادی خاطرنشان کرده بود که با توجه به بارندگی های مطلوب در بالادست تالاب بختگان موضوع رهاسازی حقابه بختگان امسال با امیدواری بیشتری دنبال می‌شود.

وی با بیان اینکه هنوز رقمی برای رها سازی حقابه بختگان نهایی و اعلام نشده است، گفته بود: محیط زیست در این رابطه مکاتباتی با شرکت آب منطقه ای استان فارس انجام داده و با توجه به رهاسازی 120 میلیون متر مکعب آب کشاورزی از سد درودزن امید است رهاسازی حقابه بختگان از این سد هم در اولویت باشد .

مرادی با اشاره به قانون مصوب حق آبه تالاب‌ها، تاکید کرده بود که این حق آبه بعد از تامین آب شرب، باید اولویت دوم باشد و آب کشاورزی در رده سوم قرار گیرد؛ حال آنکه رهاسازی 120 میلیون متر مکعب حق‌آبه برای کشاورزی به اولویت اصلی بدل شد و آبی به بختگان تعلق نگرفت.

امام جمعه استهبان هم در همان ایام، بر لزوم رهاسازی حقابه بختگان تاکید و اضافه کرده بود که نباید اجازه داد بار دیگر شاهد از بین رفتن دسته جمعی فلامینگوها در این دریاچه باشیم .

حجت‌الاسلام مصطفی خاوری گفته بود که دریاچه بختگان بعد از ارومیه دومین دریاچه بزرگ کشور است، دریاچه ارومیه متولی زیاد دارد از رئیس جمهوری تا رئیس سازمان محیط زیست، نمایندگان مجلس و سایر مسئولان کشوری خودشان را موظف و متولی برای احیای این دریاچه می‌دانند که این نیز به‌جا و به‌ بحق است اما نباید از بختگان نیز غافل شد .

امام جمعه استهبان با یادآوری فاجعه مرگ جوجه فلامینگوها در سال گذشته خواستار توجه اهل فن برای ممانعت از تکرار آن شده و درخواست کرده بود که حقابه به این دریاچه اختصاص یابد .

رئیس اداره حیات وحش محیط زیست فارس با اشاره به وضعیت فعلی جوجه فلامینگوهایی که طی روزهای اخیر در تالاب بختگان گیر افتاده‌اند، گفت: شرایط به گونه‌ای است که می‌توان همه آنها را زنده‌گیری کرد .

لیلا جولایی در گفت و گو با ایسنا و با بیان اینکه تعداد زیادی از این جوجه فلامینگوها به سمت مزرعه و روستاهای اطراف تالاب حرکت کرده و همه آنها زنده‌ گیری شده‌اند، افزود: مابقی در همان محدوده تالاب در حال زندگی هستند و در حال حاضر مشکلی برای سکونت آنها پیش نیامده است .

وی ادامه داد: پالایش به طور مرتب در حال انجام است و از آنها در زیستگاه موقت، حفاظت می‌کنیم تا زمانی که شرایط زیستگاهی فراهم باشد و بتوانند به نقطه پرواز برسند .

رئیس اداره حیات وحش محیط زیست فارس همچنین اظهار کرد که جوجه فلامینگوهای زنده‌گیری شده به کمجان، تالابی دیگر در فارس، منتقل شده‌اند.

جولایی با بیان اینکه در تالاب بختگان کانال‌هایی پیش‌بینی شده و یک زیستگاه موقت برای آنها ایجاد شده است، میزان حق‌آبه اختصاصی به تالاب بختگان به طور میانگین سالانه بین ٤٠ تا ٥٠ میلیون مترمکعب ذکر و خاطرنشان کرد: میزان آب ورودی به این تالاب باید ٣٠٠ میلیون مترمکعب باشد اما کمتر از آن، سالانه اختصاص داده می‌شود .

سعید محمودی، رئیس اداره کل حفاظ محیط زیست فارس نیز در جریان حضور استاندار فارس در آن مجموعه، در مورد حق‌آبه تالاب‌های استان گفته بود که تهیه برنامه مدون اجرایی به منظور ارسال به استانداری در دستور کار محیط زیست فارس قرار دارد.

گزارش: علی محمد پشوتن

مدیر سایت: بهزاد سرهادی

شماره تلفن: 09190622992

شناسه تلگرام مدیر سایت: SubBasin@

نشانی ایمیل: behzadsarhadi@gmail.com

(سوالات تخصصی را در گروه تلگرام ارسال کنید)

_______________________________________________________

×

 براي پيوستن به بزرگترين گروه تلگرام علوم و مهندسي آب با امکان تبادل نظر بين اعضاء کليک کنيد

کتاب کاربرد مدل QUAL2KW

کتاب کاربرد GIS در منابع آب

کتاب محاسبه سيل طرح