حضور سیانوباکترها در مخازن سد

۲۸ فروردين ۰۳ ، ۱۹:۱۸ نويسنده: بهزاد سرهادی

وجود سیانوباکترها در مخازن سد لزوماً نشان دهنده سلامت یا عدم سلامت سد نیست. در حالی که سیانوباکترها بخشی طبیعی از بسیاری از اکوسیستم‌های آبی هستند، رشد بیش از حد آنها (که به آن شکوفایی جلبکی گفته می‌شود) می‌تواند مشکلاتی را ایجاد کند. برای ارزیابی سلامت سد، باید به عوامل مختلفی از جمله سطوح کلروفیل، وجود سیانوباکترها، سایر شاخص‌های کیفیت آب و همچنین عوامل محیطی مانند مواد مغذی، دما و شفافیت آب توجه کرد. نظارت منظم بر کیفیت آب و انجام اقدامات لازم برای کنترل مواد مغذی و سایر عوامل که می‌توانند منجر به شکوفایی جلبکی شوند، برای حفظ سلامت مخازن سد و جلوگیری از خطرات احتمالی برای انسان، حیوانات و اکوسیستم‌های آبی ضروری است.

عوامل مؤثر بر رشد سیانوباکترها:

مواد مغذی: سیانوباکترها برای رشد به نیتروژن و فسفر نیاز دارند. افزایش این مواد مغذی در آب، به عنوان مثال از طریق رواناب کشاورزی یا فاضلاب، می‌تواند منجر به شکوفایی جلبکی شود.
دمای آب: سیانوباکترها در آب‌های گرم رشد می‌کنند. افزایش دمای آب به دلیل تغییرات آب و هوایی یا گرم شدن آب توسط فعالیت‌های انسانی می‌تواند خطر شکوفایی جلبکی را افزایش دهد.
نور: سیانوباکترها برای فتوسنتز به نور خورشید نیاز دارند. شفافیت آب بالا و مخلوط شدن کم آب می‌تواند به رشد سیانوباکترها کمک کند.

تاثیرات شکوفایی جلبکی:

تولید سموم: برخی از سیانوباکترها سموم عصبی یا کبدی تولید می‌کنند که می‌تواند برای انسان و حیوانات مضر باشد. این سموم می‌توانند باعث بیماری، نارسایی کبد و حتی مرگ شوند.
کاهش کیفیت آب: شکوفایی جلبکی می‌تواند طعم و بوی آب را ناخوشایند کند و همچنین می‌تواند اکسیژن را از آب تخلیه کند که به مرگ ماهیان و سایر موجودات آبزی منجر می‌شود.
انسداد فیلترها: سیانوباکترها می‌توانند فیلترهای تصفیه آب را مسدود کنند و باعث اختلال در تامین آب آشامیدنی شوند.

نقش کلروفیل:

کلروفیل رنگدانه سبزی است که در گیاهان، جلبک‌ها و برخی از باکتری‌ها یافت می‌شود. در سیانوباکترها، کلروفیل برای جذب نور خورشید در فرآیند فتوسنتز ضروری است.

مقادیر بالای کلروفیل در مخزن سد می‌تواند نشان دهنده موارد زیر باشد:

رشد سیانوباکترها: اگر کلروفیل به طور عمده از سیانوباکترها باشد، می‌تواند نشان دهنده شکوفایی جلبکی باشد.
رشد سایر جلبک‌ها: کلروفیل همچنین در سایر جلبک‌ها یافت می‌شود، بنابراین سطوح بالای کلروفیل لزوماً به معنای وجود سیانوباکترها نیست.
مواد مغذی: سطوح بالای مواد مغذی در آب می‌تواند منجر به رشد جلبک‌ها و افزایش کلروفیل شود.