اگر تا کنون موضوع آلودگی سد ماملو به فاضلاب انسانی و صنعتی شهر پردیس مطرح بود، حالا مسئولان و کارشناسان محیط زیست، ابعاد تازه‌تری از آلودگی دیگر سدهای کشور باز کرده‌اند. این در حالی است که پروژه تصفیه‌خانه شماره ۲ پردیس به منظور جلوگیری از پساب این شهر به سد ماملو باید هفت سال قبل آغاز می‌شد اما اجرای این طرح در پاسکاری بین محیط زیست و شرکت عمران بر سر یک مجوز، معطل ماند؛ آنچه مسلم است این‌که حالا باید در خوردن آب سد ماملو احتیاط کرد.

رییس مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی با اشاره به تاثیر بارندگی‌های اخیر بر تامین آب کشور گفت: بارش‌های اخیر به شکل بی‌سابقه‌ای درتامین آب مورد نیاز استان‌های جنوبی موثر بوده است اما برنامه‌های سازگاری با کم ‌آبی باید در سطح کشور در اولویت قرار گیرد و تمام برنامه‌های توسعه در سطح کشور مطابق با طرح‌های سازگاری با کم آبی طراحی شود. احد وظیفه درباره میزان بارش‌های کشور از ابتدای سال جاری تا۳۰دی‌ماه اظهارکرد: میانگین بارندگی در کشور، از ابتدای سال آبی جاری ۹۸.۳میلیمتر بوده است که ۴ درصد بیشتر از میانگین بلند مدت بوده یا به عبارتی میانگین بارش کشور در محدوده نرمال است. میانگین بارش از ابتدای فصل جاری (زمستان) ۵۸.۴ میلیمتر و  ۷۷.۵ درصد بیش از میانگین بلندمدت بوده است.

رییس سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی، شیراز، طبس و اصفهان را نمونه‌ای از شهرهای ایران نام برد که از گذشته از منابع آب کارستی برای شرب بهره می‌بردند، گفت: آب کارست تجدیدپذیر است، از این رو پروژه‌ای را در کوه‌های کپه‌داغ خراسان‌رضوی و شمالی برای تامین بخشی از آب شرب مشهد شروع کردیم که پیشرفت خوبی داشت، اما بنا به دلایلی از آن استقبال نشد. 

تفکر در مورد زمان حال آب بر اساس مقدمات گذشته، ناگزیر ما را به حالت ناامیدی دائمی سوق می دهد. ما باید ترتیب را برعکس کنیم. بخش های مختلف اقتصاد و علم روی ابزارهای آینده پژوهی شرط بندی کردند و به خوبی عمل کردند. آیا بخش آب می تواند از این روند پیروی کند؟ سال 2022 مانند هیچ سال دیگری برای آب و آب و برق چالش برانگیز خواهد بود. مهمترین چالش ترکیب روش‌شناسی است که به ما امکان می‌دهد آینده را پیش‌بینی کنیم تا بتوانیم امروز و فردای خود را بهبود ببخشیم.

نماینده انجمن زمین شناسی ایران در کرمانشاه معتقد است، بارش برف تاثیر بسیار بیشتری نسبت به باران و رگبار برای تغذیه سفره‌های آب زیرزمینی دارد. کمال طاهری در گفت و گو با ایسنا، با بیان اینکه بارش باران خصوصا اگر تند باشد عمدتا به صورت رواناب از دسترس خارج می‌شود، ادامه داد: عمده رواناب‌ها در استانی مانند کرمانشاه وارد حوزه آبریز کرخه شده و در نهایت به خلیج فارس می‌رود.

آمار سدهای کشور هر روز عددی کمتری را نسبت به سال قبل نشان می‌دهند و عمق بی آبی بیشتر و بیشتر می‌شود، موضوعی که به گفته کارشناسان اگر راه حلی برای آن در نظر گرفته نشود، در آینده ای نه چندان دور دچار بحران های بزرگی خواهیم شد. به گزارش ایسنا، آخرین آمار از وضعیت سدهای کشور، گویای این است که با سپری شدن ۱۰۸ روز از سال آبی، تا ۱۸ دی‌ماه (سال آبی ۱۴۰۱-۱۴۰۰) میزان کل حجم آب در مخازن سدهای کشور حدود ۱۹.۳۸ میلیارد متر مکعب است که نسبت به مدت مشابه سال آبی گذشته ۲۸ درصد کاهش نشان می‌دهد.

در شرایطی که کشور ما در وضعیت تنش آبی قرار دارد و محیط زیست با پرداخت نشدن حق‌آبه‌اش دست و پنجه نرم می‌کند، قطره قطره آب موجود در این سرزمین اهمیتی صدچندان دارد. یکی از مواردی که مصرف آب در آن مقدار قابل توجهی دارد، آب مجازی است. یک عضو هیئت مدیره انجمن آب و خاک پایدار ایرانیان بر اهمیت توجه به این موضوع تاکید می‌کند.

نشست باموضوع "بحران آب و الزامات هوشمندسازی توزیع آب شهری" به‌ همت پژوهشگاه فضای مجازی -  گروه کشاورزی و منابع طبیعی دیجیتال. از دوستان علاقه مند دعوت می شود در این جلسه حضور پیدا کنند. لینک ورود در ادامه آمده است. لطفا به زمان برگزاری توجه فرمایید.

یک کارشناس ارشد مدیریت آب، با اشاره به اخباری مبنی بر تلاش برای تهیه سند مدیریت آب استان فارس، ضمن تجلیل از چنین اقدامی و تاکید بر توجه به نقش محوری مهندسان مشاور در تهیه این سند، به طرح نکاتی که می‌تواند در مطلوبیت این سند تاثیرگذار باشد، پرداخت. داریوش مختاری در گفت و گو با ایسنا، گفت: پیشنهاد و در دستور کار قراردادن سند جامع آب استان فارس در زمانی که در آستانه یک کوچ (مهاجرت اجباری) ناشی از کم آبی و همین طور مخاطرات سیلاب‏‌های ناگهانی قرار گرفته‌‏ایم، اقدامی مهم و بسیار ضروریست.

کمبود آب در مخازن سدهای بزرگ در مناطقی که دارای گسل می باشند احتمالا می تواند به زلزله منجر شود. اما واقعا آبگیری سد چگونه می تواند باعث ایجاد زمین لرزه (القایی) شود؟ لرزه خیزى القایى زلزله هایى را توصیف مى کند که به نوعی در ارتباط با فعالیت هاى انسانى بر روى پوسته زمین مى باشند. یکى از عمده ترین عوامل ایجاد کننده زلزله مصنوعى (القایی)، مخازن و دریاچه سد هاى بزرگی مى باشد که مخازن آنها بیش از ۸۰ تا۱۰۰ متر عمق دارند یا حجم مخزن زیادی را دارا هستند.

 اگرچه خشکسالی تهدیدی برای کم‌آبی و بی‌آبی در کوهسرخ است اما آب آلوده به آرسنیک نیز مضاف بر این قضیه شده و برخی از منابع آبی روستاهای این شهرستان از جمله چلپو را با مشکل مواجه کرده است. حدود یک دهه می‌شود موضوع وجود آرسنیک در تعدادی از منابع آب شرب مردم کوهسرخ به طور جدی پیگیری می‌شود اما همان زمان برخی آن را شایعه دانستند و وجود این ماده سمی در آب را کتمان کردند.

ال نینو یا el ˈniɲo فاز گرم نوسان ال نینو-جنوبی (ENSO) است و با نواری از آب گرم اقیانوس مرتبط است که در مرکز و شرق ایجاد می شود. -اقیانوس آرام استوایی مرکزی (تقریباً بین خط تاریخ بین‌المللی و 120 درجه غربی)، از جمله منطقه نزدیک سواحل اقیانوس آرام آمریکای جنوبی. ENSO چرخه دمای سطح دریاهای گرم و سرد (SST) استوایی مرکزی و شرقی اقیانوس آرام است. ال نینو با فشار هوای بالا در غرب اقیانوس آرام و فشار هوا پایین در شرق اقیانوس آرام همراه است. فازهای ال نینو نزدیک به چهار سال به طول می انجامد. با این حال، سوابق نشان می دهد که چرخه بین دو تا هفت سال طول کشیده است. در طول توسعه ال نینو، بارندگی بین سپتامبر تا نوامبر افزایش می‌یابد. فاز خنک ENSO که معکوس ال نینو می باشد، با نام اسپانیایی لانینا یا La Niña، با SST در شرق اقیانوس آرام کمتر از حد متوسط است، به دنبال لانینا فشار هوای در شرق اقیانوس آرام زیاد و در غرب اقیانوس آرام پایین خواهد بود. چرخه ENSO، شامل ال نینو و لا نینا، باعث تغییرات جهانی در دما و بارندگی می شود.

رئیس سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور گفت: با توجه به وجود پتانسیل آب کارستی در بیش از ۳۰ درصد وسعت کشور، می‌تواند منبع بسیار خوبی برای رفع مشکل تنش آبی به‌ویژه در شهرها و مناطق زاگرس‌نشین باشد. به گزارش ایسنا، علیرضا شهیدی کارست را پدیده‌ای در پوسته زمین دانست که آثار آن به صورت حفره و غار در سطح زمین و هم در زیر سطح زمین دیده می‌شود و به علت شکستگی و انحلال سنگ‌ها به‌ویژه سنگ‌های کربناته شکل می‌گیرد و افزود: نزدیک به ۲۵ درصد جمعیت جهان و بیش از نیمی از کشورهای اروپایی تامین آب خود را از آب کارستی انجام می‌دهند. 

در ۵۰ سال اخیر؛ چهار دوره مطالعات آمایش سرزمین در کشور انجام شده است. در دوره اخیر پس از آغاز به کار دولت تدبیر و امید و احیای سازمان برنامه و بودجه کشور، تدوین سند ملی آمایش سرزمین و انجام مطالعات پشتیبان آن به مرکز پژوهش‌های توسعه و آینده‌نگری سپرده شده است. در مطالعات اخیر با توجه به اهمیت موضوع، وضعیت آب کشور برای توسعه پایدار مورد توجه قرار گرفته و وضعیت فعلی منابع آب، میزان مصرف، چالش‌های پیش‌رو، وضعیت مطلوب، وضعیت محتمل و راهکارها بررسی شده است.

همه ۳۱ استان کشور درگیر درجات مختلفی از خشکسالی هستند که ۸۶.۱ درصد از مساحت کشور را شامل می‌شود. به گزارش ایسنا، خروجی داده‌های پهنه ای بارش کشور نشان می دهد که از ابتدای مهرماه تا ۲۵ آذر ماه به‌طور متوسط ۲۸.۹  میلیمتر بارش در پهنه کشور بود که ۴۸.۵ درصد کمتر از نرمال است. مقدار متوسط بلند مدت (بارش نرمال) بارش تجمعی تا ۲۶ آذر ۵۶.۱ میلی متر در پهنه کشور بود.

اگر قوس سفید دیوار سد هوور هرگز باعص ذخیره رودخانه کلرادو نمی شد، غرب ایالات متحده، احتمالاً لس آنجلس یا لاس وگاس را که امروز می شناسیم وجود نداشت. غذای وسیع از گندم، یونجه و ذرت. هیچ رویای نقل مکان برای زندگی در یک بیابان ممکن شده نیست. رودخانه و سد، غرب کشور آمریکا را ساخت. اکنون بحران آب و هوا تهدید به وجود آن می کند. وضعیت در اینجا نمادی از یک سیاره است که به آرامی، به طور اجتناب ناپذیری بیش از حد گرم می شود. و عواقب فاجعه بار آب و هوای شدید این امر به همراه دارد.

دانشیار پژوهشکده علوم زمین سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی با تاکید بر اینکه ایران کشوری خشک است و با آغاز گرمایش جهانی خشک‌تر خواهد شد، گفت: ما در آغاز گرمایش جهانی به روایتی در آغاز انقراض ششم جهانی قرار داریم و چاره‌ای نداریم که همسو با آمایش سرزمینی، تصمیم بگیریم که در چه مناطقی کشاورزی و با چه الگوی کشتی رونق گیرد و در چه مناطقی صنعت توسعه یابد؛ نمی‌توانیم در قرن بیست و یکم با تفکرات و الگوهای سده‌های پیشین، کهنه و گاه منسوخ شده کشور را راهبری کنیم.

مانیتور جهانی خشکسالی SPEI اطلاعات تقریباً بلادرنگی درباره شرایط خشکسالی در مقیاس جهانی با وضوح مکانی 1 درجه و وضوح زمانی ماهانه ارائه می دهد. مقیاس های زمانی SPEI بین 1 تا 48 ماه ارائه شده است. دوره کالیبراسیون برای SPEI ژانویه 1950 تا دسامبر 2010 است. تاریخ شروع مجموعه داده 1955 به منظور ارائه اطلاعات مشترک در مقیاس های زمانی مختلف SPEI است.

با نزدیک شدن به پایان سال آبی 2021 آمریکای شمالی، دو مخزن بزرگ در ایالات متحده در پایین ترین سطح خود از زمان اولین بار پر شدن قرار دارند. پس از دو سال خشکسالی شدید و دو دهه خشکسالی طولانی مدت در جنوب غربی آمریکا، مدیران دولتی آب مجبور به تجدید نظر در نحوه تقسیم منابع در سال آبی 2022 شده اند.

مکزیک یکی از گسترده ترین و شدیدترین خشکسالی های خود را در دهه های اخیر تجربه می کند. نزدیک به 85 درصد از کشور تا 15 آوریل 2021 با شرایط خشکسالی مواجه است. مخازن بزرگ در سراسر کشور در سطوح بسیار پایینی قرار دارند و منابع آب را برای آشامیدن، کشاورزی و آبیاری تحت فشار قرار می دهند. شهردار مکزیکوسیتی آن را بدترین خشکسالی در 30 سال اخیر برای این شهر خواند که حدود 9 میلیون نفر در آن زندگی می کنند.

به اعتقاد محقق ایرانی دانشگاه توکیوی ژاپن تغییر اقلیم هر چند یکی از پارامترهای وضعیت موجود آب کشور است، ولی باید در جایگاه خودش قرار گیرد و بی‌برنامگی‌ها و کاستی‌ها نباید به گردن تغییر اقلیم انداخته شود. دکتر علی چاوشیان، مدیر گروه علوم یونسکو-ایران و محقق حوزه امنیت آب در برنامه لایو دانشگاه علم و صنعت با موضوع "بحران منابع آب در ایران با نگاهی به وقایع اخیر" با اشاره به روند میزان مصرف و ذخیره آب در حوضه آبریز زاینده رود، گفت: بر اساس آمارهایی که منتشر شده است، از سال ۶۰ تا ۸۰ شمسی میزان حجم ذخیره آب در سد زاینده رود روند کاهشی داشته و در مقابل روند مصرف در این بازه زمانی به تدریج رو به افزایش بوده است.