بر اساس گزارش ارائه شده در پیشخوان رصد منابع آب کشور، آخرین بارش موثر کشور که بارندگی کم سابقه برف در نوار شمالی کشور در نیمه اول پاییز بود به صورت شکل های زیر ارائه شده است. شکل ها شامل بارش کل، بارندگی و بارش برف است که شامل نقشه و سری زمانی است.

پمپاژ شدید آب زیرزمینی که قبلاً به طور کامل شناخته نشده بود، عامل تخریب سفره های زیرزمینی و فرونشست زمین در ایران است. ما از یک بررسی ماهواره ای با وضوح 100 متر از سال 2014 تا 2020 برای ارزیابی پیامدهای اخیر استفاده از آب های زیرزمینی در سراسر کشور استفاده می کنیم. نتایج نشان می دهد که تقریباً 56000 کیلومتر مربع (3.5٪) از مساحت کشور در معرض فرونشست زمین است که عمدتاً به آبیاری مرتبط است. 3000 کیلومتر مربع از این منطقه نرخ فرونشست بیش از 10 سانتی متر در سال را تجربه می کند. حوضه آبریز فلات مرکزی میزبان دو سوم سفره‌های آب‌های رو به کاهش کشور است و مکان‌هایی با نرخ بالاتر از 35 سانتی‌متر در سال فرو می‌روند. نتایج نشان می‌دهد که کاهش سالانه آب زیرزمینی 1.7 میلیارد متر مکعب (BCM) از سفره‌های زیرزمینی محدود و نیمه محدود، با تراکم غیرکشسانی طولانی‌مدت برای اکثر سفره‌ها تقریباً یک مرتبه بزرگ‌تر از پاسخ الاستیک فصلی آنها است. این امر بر از بین رفتن دائمی سفره های زیرزمینی تاکید می کند که پایداری منابع آب در سراسر ایران را به خطر می اندازد.

پیشخوان رصد منابع آب کشور یک سامانه آنلاین است که توسط شرکت مدیریت منابع آب ایران ارائه شده است. این سامانه به منظور ارائه اطلاعات به روز و دقیق در مورد وضعیت منابع آب کشور به عموم مردم و ذینفعان طراحی شده است. در این سامانه می توانید اطلاعات مختلفی راجع به منابع آب کشور، از جمله موارد زیر را مشاهده کنید:

سیل ویرانگر تابستان امسال در سراسر پاکستان منجر به کشته شدن بیش از 1400 نفر و زیر آب رفتن یک سوم کشور شده است. این سؤال را ایجاد می کند: کدام کشورها و جمعیت آنها در سراسر جهان در برابر خطر سیل آسیب پذیرتر هستند؟ این نقشه گرافیکی با استفاده از داده‌های یک مطالعه اخیر منتشر شده در نیچر، خطر سیل در سراسر جهان را ترسیم می‌کند و 1.81 میلیارد نفر را که مستقیماً در معرض سیل‌های 1 در 100 سال قرار دارند، نشان می‌دهد. این روش خطرات احتمالی ناشی از سیل داخلی و ساحلی را در نظر می گیرد.

کاهش 20 درصدی ذخیره مخازن نسبت به سال گذشته. آمار دفتر اطلاعات و داده‌های آب کشور نشان می‌دهد، با سپری شدن 150 روز از سال آبی تا 30 بهمن‌ماه (سال آبی 1401-1400) مجموع حجم ذخایر آب در مخازن سدهای کشور به حدود 11.32 میلیارد متر مکعب رسیده که نسبت به مدت مشابه سال آبی گذشته بیانگر 20 درصد کاهش است.

شرکت مدیریت منابع آب ایران اطلاعیه مهمی در خصوص دسترسی به اطلاعات آب و هواشناسی صادر کرد. متن کامل این اطلاعیه به شرح زیر است:

وزارت نیرو در راستای انجام رسالت های اجتماعی و عمل به قانون "انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات" همواره در ارائه اطلاعات ایستگاه‌های آب و هواشناسی به عموم پیشقدم بوده و حسب درخواست متقاضیان دانشگاهی، صنعت یا عموم مردم، 

آمار دفتر اطلاعات و داده‌های آب کشور نشان می‌دهد، با سپری شدن ۱۰۱ روز از سال آبی، تا ۱۱ دی ماه (سال آبی ۱۴۰۱-۱۴۰۰) میزان کل حجم آب در مخازن سدهای کشور حدود ۱۸.۷ میلیارد متر مکعب است که نسبت به مدت مشابه سال آبی گذشته ۳۰ درصد کاهش نشان می‌دهد.

مدیرکل دفتر مدیریت بحران و پدافند غیرعامل وزارت نیرو ضمن تکذیب اخبار منتشر شده در خصوص حملات سایبری به سیستم اطلاعات سدهای کشور گفت: برخی محدودیت‌ها از سوی وزارت نیرو برای افراد خارج از سیستم به منظور دسترسی به اطلاعات اعمال شده است. سید اعتضاد مقیمی با بیان اینکه وزارت نیرو به صورت خودخواسته محدودیت‌هایی را برای عموم و دسترسی به اطلاعات سدها ایجاد کرده است و این موضوع هیچ ارتباطی با موضوعات مطرح شده ندارد، اظهار کرد: هیچ اتفاق خاصی نیفتاده است و از داخل سیستم دسترسی ها وجود دارد.

بنا بر اعلام وزارت نیرو، میزان مصرف آب در بخش کشاورزی در سال ۱۳۷۳ معادل ۷۶/۳ میلیارد مترمکعب بوده و این رقم در سال ۹۹ به ۸۲ میلیارد مترمکعب رسیده است. مصرف آب شرب نیز از سال ۱۳۷۳ تا سال ۱۳۹۹ به ترتیب از ۴/۱ به ۸/۳ میلیارد مترمکعب تغییر کرده است. با توجه به برداشت حدود ۹۳ میلیارد مترمکعب آب برای تأمین مصارف مختلف، حدود ۹۰ درصد از منابع آب تجدیدشونده کشور مصرف می‌شود که بیش از دو برابر شاخص بین‌المللیِ تعریف‌شده برای این امر است.

آمار شرکت مدیریت منابع آب کشور نشان می‌دهد، تا ۱۴ آبان‌ماه سال آبی جاری (سال آبی ۱۴۰۱-۱۴۰۰) میزان کل حجم موجود آب در مخازن سدهای کشور حدود ۱۷.۹ میلیارد مترمکعب است که کاهشی در حدود ۲۷ درصدی نسبت به مدت مشابه سال آبی گذشته را نشان می‌دهد. بررسی وضعیت سدهای کشور نشان می‌دهد، میزان کل ورودی به سدهای کشور طی سال آبی جاری حدود ۱.۵۷ میلیارد مترمکعب است که کاهشی معادل ۲۶ درصد نسبت به سال آبی گذشته در مدت مشابه را تبیین می‌کند.

این روزها که بسیاری از استان‌های کشور از جمله خوزستان، چهارمحال و بختیاری و سیستان و بلوچستان با تنش آبی روبه‌رو هستند، نقش سدسازی‌های بی‌رویه و اجرای طرح‌های انتقال آب در به وجود آمدن وضع موجود بیش از پیش مورد توجه قرار گرفته است. در این شرایط یک کارشناس حوزه آب از مسدود شدن بخش اطلاعات مربوط به سدهای کشور در وبسایت شرکت مدیریت منابع آب ایران خبر داده و نسبت به از دسترس خارج شدن این اطلاعات انتقاد کرده است.

در 22 آوریل، سازمان غذا و کشاورزی (FAO) میزبان وبینار "پیوستن به تلاش برای تبدیل داده های آب ماهواره ای به اطلاعات قابل استفاده برای کشاورزان" است. دستیابی به امنیت غذایی در آینده ضمن استفاده پایدار از منابع آب، چالش بزرگی برای ما و نسل های بعدی است. کشاورزی یک مصرف کننده اصلی آب است. نظارت دقیق بر بهره وری آب در کشاورزی و بررسی فرصت های افزایش آن مورد نیاز است.

بررسی های سایت بیسین بر اساس آخرین آمار و اطلاعات در دسترس نشان از این موضوع است که در سال آبی جدید، علاوه بر افزایش دما، ذخیره برف نیز کاهش چشمگیری داشته است. این موضوع را جمع بزنید با کاهش شدید نزول باران در همین سال.

ذخایر آب سدهای کشور به بیش از 29 میلیارد مترمکعب رسید/ پر شدگی 58 درصدی مخازن سدهای کشور

​آخرین گزارش‌ وضعیت سد‌های بزرگ کشور نشان می‌دهد، تا 13 فروردین 1400 میزان ذخایر آب در مخزن سدهای کشور به 29 میلیارد و 330 میلیون مترمکعب رسیده است. بر اساس آمار بهره‌برداری از سد‌های مخزنی کشور تا 13 فروردین 1400 در سال آبی‌ 1400-1399 از مجموع ظرفیت 50.5 میلیارد مترمکعبی مخازن سد‌ها، 58 درصد مخازن پر شده است.

مدیرکل پیش‌بینی و هشدار سریع سازمان هواشناسی از ورود سامانه بارشی جدید به کشور و کاهش شش تا 15 درجه‌ای دمای هوا در برخی مناطق طی هفته جاری خبر داد. صادق ضیاییان در گفت‌وگو با ایسنا، اظهار کرد: بر اساس آخرین خروجی مدل‌های هواشناسی امروز (۸ فروردین) در استان‌های اردبیل، گیلان، مازندران، گلستان، خراسان شمالی و نیمه شمالی خراسان رضوی بارش باران همراه با وزش باد و در ارتفاعات بارش برف پیش‌بینی می‌شود. شدت بارش نیز در شرق مازندران، گلستان، خراسان شمالی و شمال خراسان رضوی خواهد بود.

1 سیستم زیست محیطی مرتبط با آب

1.1 اکوسیستم های مربوط به آب چیست؟

اکوسیستم های مربوط به آب، زیر مجموعه ای از همه اکوسیستم ها هستند (MEA، 2005). آنها حاوی منابع آب شیرین جهان، طبیعی و مصنوعی هستند و شامل دریاچه ها و مخازن هستند. رودخانه ها، نهرها، کانال ها و خورها، آب های زیرزمینی. و انواع مختلفی از تالاب ها مانند باتلاق ها، باتلاق ها، پنجه ها، زمین های ذغال سنگ نارس، مرداب ها، شالیزارها و حرا ها. اکوسیستم های مرتبط با آب را می توان به عنوان "یک مجموعه پویا از جوامع گیاهی، جانوری و میکروارگانیسم ها و محیط غیر زنده تحت سلطه حضور آب روان یا بی حرکت و تعامل به عنوان یک واحد عملکردی" تعریف کرد. (MEA ،2005؛ Dickens و همکاران، 2019).

در اینجا تصاویری از دریاچه ارومیه را داریم که نشان می دهد اکنون بعد از گذشت چندین دهه تصویر برداری ماهواره ای، نسبت به گذشته چه تغییراتی در این منبع مهم آبی شمال غرب کشور رخ داده است. پردازش های موجود در این بخش حاصل همکارای چند نهاد بین المللی از جمله سازمان ملل متحد و شرکت گوگل است که در بخش توسعه پایدار آب SDG انجام می شود.

میلیاردها نفر در سراسر جهان هنوز از دسترسی به خدمات بهداشتی آب و فاضلاب و امکانات اولیه شستن دست در خانه برخوردار نیستند، که برای جلوگیری از گسترش COVID-19 بسیار مهم است. اقدام فوری برای بهبود آب، بهداشت برای همه (WASH) برای جلوگیری از عفونت و مهار شیوع آن بسیار مهم است.