به اعتقاد محقق ایرانی دانشگاه توکیوی ژاپن تغییر اقلیم هر چند یکی از پارامترهای وضعیت موجود آب کشور است، ولی باید در جایگاه خودش قرار گیرد و بی‌برنامگی‌ها و کاستی‌ها نباید به گردن تغییر اقلیم انداخته شود. دکتر علی چاوشیان، مدیر گروه علوم یونسکو-ایران و محقق حوزه امنیت آب در برنامه لایو دانشگاه علم و صنعت با موضوع "بحران منابع آب در ایران با نگاهی به وقایع اخیر" با اشاره به روند میزان مصرف و ذخیره آب در حوضه آبریز زاینده رود، گفت: بر اساس آمارهایی که منتشر شده است، از سال ۶۰ تا ۸۰ شمسی میزان حجم ذخیره آب در سد زاینده رود روند کاهشی داشته و در مقابل روند مصرف در این بازه زمانی به تدریج رو به افزایش بوده است.

بیلان آب برگردان دو واژهٔ Water budget و Water balance است. بیلان آب بیانگر موجودی و تغییراتی است که در موجودی آب در یک محدودهٔ زمانی و مکانی بخصوص رخ می‌دهد. آب به دلیل حرکت در سه فاز جامد، مایع و گاز تحت انرژی‌های موجود در طبیعت، و همین‌طور تحولات مختلف طبیعی و انسانی، همواره در حال جابجایی است. اهمیت آب در حیات انسان و اکوسیستم‌ها موجب می‌شود تا مطالعه و ارزیابی وضعیت بیلان آب ضرورت یابد.

جری براون، فرماندار کالیفرنیا اخیراً محدودیت های اجباری آب را برای مقابله با خشکسالی شدید وضع کرده است که "اقدامات بی سابقه ای را می طلبد" بسیاری از سرمایه گذاران با روند جهانی تغییر در نحوه تأمین، انتقال، تصفیه و استفاده از آب آشنا شده اند. با این حال، این گرایش های بزرگ تاکنون با اقدامات زیادی از طرف جامعه سرمایه گذاری تامین نشده است. خشکسالی کنونی در کالیفرنیا تمرکز دوباره بر نقش سیلیکون-ولی در ارائه راه حل های جدید را فراهم کرده است. خبر خوب این است که بازار تجاری راه حل های آب بیش از آن چیزی است که تصور می کنید و شرکت های مرحله سرمایه گذاری در آب عملکردی بهتر از بسیاری از سرمایه گذاران و کارآفرینان دارند.

مقدمه

نرم افزار WEAP ابزاری کامپیوتری برای برنامه ریزی یکپارچه منابع آب است. این ابزار چهارچوبی جامع، قابل انعطاف و کاربردوست را برای تحلیل سیاست ها فراهم می کند. تعداد متخصصانی که WEAP را به جمع مدل ها، پایگاه های داده، صفحات گسترده و سایر نرم افزارهای خود اضافه می کنند، رو به افزایش است.

بسیاری از مناطق با چالش های قابل توجه در مدیریت آب های شیرین روبرو هستند. تخصیص منابع محدود آب، کیفیت محیط زیست و سیاست های استفاده پایدار از آب، مسائلی هستند که نگرانی در مورد آنها رو به افزایش است. مدل های شبیه سازی منبع-گرا که بسیار متداولند، همواره مناسب نیستند. در طول دهه اخیر، رویکرد یکپارچه نگری در مورد توسعه آب مطرح شده و در نظر گرفتن طرح های تأمین آب را در چهارچوب مسائل مربوط به مدیریت مصرف، کیفیت آب و حفاظت از اکوسیستم ها را ضروری ساخته است.

در سال 2017، بانک جهانی با شرکای خود، ابتکار جدیدی برای یک جهان امن در حیطه آب و مشارکت جهانی امنیت و بهداشت آب (GWSP) را راه اندازی کرد.

اخیرا، GWSP اولین گزارش سالانه خود را "Edge of Water - Rising to Challenging a Changing World" منتشر می کند که تصویری از اولین سال تحویل آن را فراهم می نماید.

در این روزها که محدودیت‌های آب و قطعی وقت و بی‌وقت آن بیشتر شده است، بیش از هر زمان دیگری وجود بحران آب را در ایران درک می‌کنیم. در این شرایط یک متخصص مدیریت منابع آب اعتقاد دارد مشکل آب ایران از مرحله بحران گذشته و دچار ورشکستگی شده است.

مهدی میرزایی با اشاره به اینکه غیر از پذیرش ورشکستگی آب ایران راهکاری وجود ندارد، تصریح کرد: باید بپذیریم که در بن‌بست آبی قرار داریم و باید این موضوع مهم را با مردم هم در میان بگذاریم. پذیرش ورشکستگی آبی، مهمترین کار در شرایط موجود است پس از پذیرش این موضوع، باید مردم را در جریان آن بگذاریم.

آغاز هفته صرفه‌جویی در مصرف آب از ابتدای تیرماه+ شعارها و برنامه‌ها

هفته صرفه‌جویی در مصرف آب از یکم تا هفتم تیرماه آغاز خواهد شد که برای هر یک از روزهای یاد شده شعار و محورهای مختلفی در نظر گرفته شده است. براساس هماهنگی به عمل آمده توسط روابط عمومی‌های شرکت‌های مدیریت منابع آب ایران و آب و فاضلاب کشور روزهای یکم تا هفتم تیرماه نامگذاری و برای هر روز فعالیت‌هایی نیز پیش بینی شده است.

موضوع تشکیل بازار آب مدت هاست در مرکز توجه مقام های جمهوری اسلامی ایران قرار گرفته است.

سوم دی ماه پارسال بود که معاون مدیرکل دفتر برنامه ریزی کلان آب و آبفای وزارت نیرو به ایرنا گفت: جلب مشارکت هر چه بیشتر مردم برای کاهش مصرف و مقابله با بحران آب به تشکیل بازار آب و اجرای مقوله اقتصاد آب نیازمند است.

«هدایت فهمی» اضافه کرد: در وهله نخست باید بتوان مقوله آب را به بخش غیردولتی و خصوصی واگذار کرد تا بازار رقابت به وجود آید که البته، خود به سازوکارهای قانونی نیاز دارد.

اقتصاد سبز در هر سرزمینی به سراغ محدودترین منابع آن سرزمین برای چرخاندن ریل اقتصاد به سمتی که با بیشترین بهره‌وری، بالاترین ارزش افزوده را در اقتصاد از آن نهاده تولید کند، می‌رود. منابع آب از منابع محدود و در بیشتر مناطق ایران کمیاب بوده و درنتیجه تاکید اقتصاد سبز در ایران بر کم کردن وابستگی اقتصاد به منابع آب باید باشد. این مهم تنها در سایه توجه به ظرفیت‌های فرهنگی و تاریخی سرزمین ایران و استفاده از مزیت‌های نسبی کشور در حوزه فرهنگ و تاریخ امکان‌پذیر است.

\ارزیابی اثرات تغییر اقلیم با نظام حسابداری ملی آب

مدیرکل دفتر مدیریت مصرف و ارتقای بهره‌وری آب و آبفای وزارت نیرو از تأثیر بخش غیردولتی در کاهش هزینه تمام شده آب و ایجاد رقابت اقتصادی در مصرف کمتر آب سخن گفت.

"رضا امانی" مدیرکل دفتر مدیریت مصرف و ارتقای بهره‌وری آب و آبفا با بیان این مطلب گفت: ورود بخش‌های غیردولتی، از یک‌طرف هزینه تمام شده آب را کاهش خواهد داد و از طرف دیگر رقابت اقتصادی برای مصرف کمتر آب به ازای هر واحد محصول را، در پی خواهد داشت.

نظریه‌پردازان حکمرانی خوب چه می‌گویند؟

مسئله حکمرانی موضوعی به قدمت وجود دولت در تمدن بشری است. حال چه در مفهوم مدرن دولت، و چه در قالب نهاد مسئول اداره یک اجتماع در سده‌ها و هزاره‌های قبل. اما پاسخ‌های مختلفی به این سئوال قدیمی داده شده است. در این نوشتار قصد داریم تا معیار نوین این مسئله را بازگو کنیم و اقتصاددانان مختلفی را که در این حوزه به پژوهش پرداخته‌اند معرفی کنیم. چرا برخی کشورها عملکرد بهتری در زمینه نحوه حکومت و دولت‌داری داشته‌اند و برخی دیگر ضعیف عمل کرده‌اند. آیا تغییر این وضعیت و سوق‌دادن کشورها به سوی همگرایی در این زمینه شدنی است؟ آیا می‌توان فاصله کشورها را کمتر کرد؟

در اقتصاد امروز نسخه‌ها و مسیرهای مختلفی برای توسعه و رشد اقتصادی در برابر سیاست‌گذاران کشورهای مختلف، همچنین مدیران بنگاه‌های اقتصادی قرار دارد. مسیرهایی که شاید در بسیاری از آنها سطوح و انواعی از توسعه برای اقتصاد فراهم می‌شود، اما مسئله‌ای که در اینجا بسیار مهم است، میزان کارآیی این روش‌ها در مقایسه با یکدیگر است که سرعت‌ها یا نرخ‌های مختلفی از رشد و توسعه اقتصادی را محقق می‌کند. با توجه به رقابت شدید که از آن به جنگ اقتصادها یاد می‌شود این سرعت و نرخ رشد مساله‌ای بسیار حیاتی است. گاهی برخی مسیرها به‌رغم ایجاد توسعه اقتصادی، نمی‌توانند فاصله یک اقتصاد یا یک بنگاه را با اقتصادها و بنگاه‌های قدرتمندتر کاهش دهند و حتی ممکن است باعث افزایش این فاصله نیز بشوند؛ بنابراین یافتن بهترین مسیر توسعه امری حیاتی است.

آب دارای ویژگی‌هایی است که آن را از سایر کالاها متمایز می‌سازد. اگر چه ممکن است این ویژگی‌ها منحصر به فرد نباشند، اما ترکیب این ویژگی‌ها سبب می‌شود تا آب کالایی منحصر به فرد محسوب شود. در زیر مهم‌ترین تفاوت‌های آب با سایر کالاها شرح داده می‌شود. 

دلایل متفاوت بودن آب

ضروری‌بودن: بدون آب حیات، تولید اقتصادی و محیط زیست وجود نخواهد داشت. تمامی فعالیت‌های انسانی به نوعی به آب وابستگی دارد. آب یک منبع ضروری است. این ویژگی‌ها فقط به آب محدود نمی‌شود، بلکه هوا، سوخت، غذا و زمین نیز دارای همین ویژگی‌ها هستند.

حجیم‌بودن: اگر امکان انتقال آب از مناطق پرآب به مناطق کم آب با هزینه اقتصادی وجود داشت و همانند سایر کالاها آب نیز به راحتی قابل حمل و نقل بود، در آن صورت مکانیزم بازار می‌توانست آب را به صورت کارآمد تخصیص دهد. به جز در موارد استثنایی (حمل‌ و ‌نقل به صورت بطری)، این امر امکان‌پذیر نیست. در ضمن شیوه‌ای برای متراکم‌کردن آب وجود ندارد و همین مسئله، حمل‌ و‌ نقل آب را مشکل‌تر می‌سازد. به عبارت بهتر، به دلیل هزینه بالای مبادله آب، مکانیزم بازار ممکن است از کارآمدی لازم برخوردار نباشد.

جنبه های مختلف مورد توصیه در اطلاع رسانی و انگیزه سازی طرح احیاء و تعادل بخشی

با توجه به بررسی‌های دهگانه انجام شده در مطالعات اندیشکده تدبیر آب ایران درباره طرح تعادل بخشی منابع آب زیرزمینی، می توان نتایج ارزیابی وضع موجود این طرح را به صورت زیر جمع بندی کرد:

۱. روش‌شناسی و چارچوب‌های تحلیلی بکارگرفته شده در برنامه‌ریزی« طرح» دارای نارسایی های عمده و جدی است که فراهم نشدن روایت مناسب و یکدستی از سوابق طرح، بررسی دلایل وتحلیل شرایط و تشریح تدابیر و دلایل سازماندهی و شکل‌گیری پروژه‌ها در چارچوب تحلیلی منطقی از اهم آن ها می باشد. توصیه می‌شود این کاستی ها با تاکید بر انتخاب روش شناسی مناسب هرچه زودتر برطرف شود. تاکید بر آن است که به حافظه شفاهی و مدارک پراکنده افراد و پاورپوینت‌های موجود بسنده نشود و حتماً این مستندات برنامه ریزی مکتوب شده و نتایج آن در سطوح مختلف جامعه منتشر شود.