خبرگزاری میزان- حسن بابایی رئیس سازمان ثبت اسناد و املاک کشور در دومین سفر مأموریتی خود در چارچوب سفر استانی رئیس قوه قضاییه به استان چهارمحال و بختیاری، در بازدید میدانی از شهرستان سامان و بررسی وضعیت اراضی حاشیه رودخانه زاینده رود، دیدار مردمی و حضور در دادگستری این شهرستان با اعلام این مطلب اظهار داشت: پیشنهاد خواهیم کرد در خصوص اراضی که در حریم و بستر رودخانه‌ها قرار دارند، در صورت موافقت و دستور رئیس قوه قضاییه، نسبت به بازنگری قوانین مربوطه و کارشناسی مجدد این اراضی اقداماتی صورت پذیرد.

معاون حفاظت و بهره‌برداری شرکت آب منطقه‌ای آذربایجان غربی از آغاز رهاسازی آب از سدهای مخزنی شهرچایی، بوکان، مهاباد و دریک به سمت دریاچه ارومیه خبر داد. به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی وزارت نیرو (پاون)، "جواد محمدی" با اعلام این خبر افزود: نظر به تامین بخشی از نیازهای زیست محیطی آن و همچنین بر اساس برنامه ابلاغی از سوی شرکت مدیریت منابع آب ایران، مرحله نخست عملیات رهاسازی آب از سد شهرچای به میزان ۱۵ میلیون متر مکعب، سد شهید کاظمی بوکان به میزان ۱۵۰ میلیون متر مکعب، سد مهاباد به میزان ۳۰ میلیون متر مکعب و سد دریک سلماس به میزان ۴ میلیون متر مکعب با حداکثر دبی مطمئن و با توجه به ملاحظات ایمنی سدها آغاز و تا پایان فروردین ماه ۱۴۰۱ ادامه خواهد داشت.

 فلات ایران، خشک و بیابانی است. میانگین درازمدت بارندگی در ایران، علی‌رغم مجاورت با دو پیکره آبی بزرگ یعنی دریای خزر در شمال و خلیج فارس و دریای عمان در جنوب، 250میلیمتر در سال است. قسمت اعظم مساحت این سرزمین از نظر جغرافیایی در کمربند خشک و نیمه خشک کره زمین با بارندگی کم قرار دارد.

ماده 5- در ناحیه پشتیبان علاوه بر استقرار کاربری های مجاز در نواحی حفاظت و حمایت، صرفا استقرار کاربری های مندرج در ستون سوم جدول 2 با عنوان " کاربری ها/فعالیت های مجاز در ناحیه پشتیبان" مجاز می باشد:

ماده 4- در ناحیه حمایت علاوه بر استقرار کاربری های مجاز در ناحیه حفاظت، صرفا استقرار کاربری ها/ فعالیت های مندرج ستون سوم جدول 1 با عنوان " کاربری/ فعالیت مجاز در ناحیه حمایت" مجاز می باشد:

ماده 2- انواع کاربری ها/ فعالیت ها و ویژگی های آن ها به شرح زیر تعریف می شود:

- صنعتی و معدنی: شامل کلیه واحدهای صنعتی و معدنی مندرج در ابلاغیه سازمان حفاظت محیط زیست در خصوص مقررات و ضوابط استقرار واحدهای تولیدی، صنعتی و معدنی موضوع ماده 11 قانون هوای پاک (مصوبه 1396/04/25 مجلس شورای اسلامی).

داشتن منابع آب سالم پیش نیازی ضروری و اساسی برای حفظ کیفیت محیط زیست و رشد و توسـعه اقتصـادی، سیاسـی، اجتماعی و فرهنگی جوامع انسانی است. بسیاری از سکونتگاه های انسان در نزدیکی و کنـار منـابع آب قـرار دارنـد و ایـن منـابع تامینکننده نیازهای آبی انسان و در بسیاری از مواقع دریافتکننده زایدات انسانی (فاضلابها و پسماندها) و روانابهـا بـه شـمار میروند که اثرات سوء بسیاری بر محیط زیست طبیعی و انسانی در پی دارد. در این میان حریم کیفی منابع آب سـطحی یکـی از نیازهای ضروری مدیریت منابع آب و محیط زیست اسـت کـه کارکردهـای متعـددی از جملـه حفاظـت اکوسیسـتم آبـزی و کنارآبزی، جلوگیری از تخریب ساحل و بستر رودخانه، بهبود کیفیت آب (توسط گیاهان کنارآبزی و آبزی)، کـاهش بـار آلـودگی ورودی از منابع غیرنقطه ای، بهبود مدیریت مخاطرات ناشی از حوادث و سوانح آلـودگی دارد. بـا توجـه بـه گسـتردگی عوامـل تاثیرگذار بر منابع آب و لزوم کنترل آن جهت جلوگیری از آلودگی و آسیبهای زیست محیطی وارده و حفاظت و کنتـرل آلودگی منابع آب سطحی تعیین و کنترل نواحی میانگیر یا حریم کیفی در قالب قـوانین و دسـتورالعملی مـدون ضـروری است.

داشتن منابع آب سالم پیش نیازی ضروری و اساسی برای حفظ کیفیت محیط زیست و رشد و توسـعه اقتصـادی، سیاسـی، اجتماعی و فرهنگی جوامع انسانی است. بسیاری از سکونتگاه های انسان در نزدیکی و کنـار منـابع آب قـرار دارنـد و ایـن منـابع تامینکننده نیازهای آبی انسان و در بسیاری از مواقع دریافتکننده زایدات انسانی (فاضلابها و پسماندها) و روانابهـا بـه شـمار میروند که اثرات سوء بسیاری بر محیط زیست طبیعی و انسانی در پی دارد. در این میان حریم کیفی منابع آب سـطحی یکـی از نیازهای ضروری مدیریت منابع آب و محیط زیست اسـت کـه کارکردهـای متعـددی از جملـه حفاظـت اکوسیسـتم آبـزی و کنارآبزی، جلوگیری از تخریب ساحل و بستر رودخانه، بهبود کیفیت آب (توسط گیاهان کنارآبزی و آبزی)، کـاهش بـار آلـودگی ورودی از منابع غیرنقطه ای، بهبود مدیریت مخاطرات ناشی از حوادث و سوانح آلـودگی دارد. بـا توجـه بـه گسـتردگی عوامـل تاثیرگذار بر منابع آب و لزوم کنترل آن جهت جلوگیری از آلودگی و آسیبهای زیست محیطی وارده و حفاظت و کنتـرل آلودگی منابع آب سطحی تعیین و کنترل نواحی میانگیر یا حریم کیفی در قالب قـوانین و دسـتورالعملی مـدون ضـروری است.

بستر آن قسمت از رودخانه، نهر یا مسیل است که در هر محل با توجه به آمار هیدرولوژیک و داغاب و حداکثر طغیان با دوره برگشت 25 ساله (یا بیشتر) تعیین می شود. پس از بستر، حرایم کمی و کیفی قرار دارند، به طوری که حریم کمی که عرض آن از یک تا بیست متر می باشد، از منتهی الیه حد بستر محاسبه می شود. به طور مشابه حریم کیفی نیز بر اساس تراز افقی از منتهی الیه بستر برای رودخانه ها، نهرها و مسیل ها و از منتهی الیه خط ساحلی ناشی از حداکثر تراز آب برای سایر پهنه های آب سطحی و با هدف حفاظت از کیفیت آب محاسبه می شود.

داشتن منابع آب سالم پیش نیازی ضروری و اساسی برای حفظ کیفیت محیط زیست و رشد و توسـعه اقتصـادی، سیاسـی، اجتماعی و فرهنگی جوامع انسانی است. بسیاری از سکونتگاه های انسان در نزدیکی و کنـار منـابع آب قـرار دارنـد و ایـن منـابع تامینکننده نیازهای آبی انسان و در بسیاری از مواقع دریافتکننده زایدات انسانی (فاضلابها و پسماندها) و روانابهـا بـه شـمار میروند که اثرات سوء بسیاری بر محیط زیست طبیعی و انسانی در پی دارد. در این میان حریم کیفی منابع آب سـطحی یکـی از نیازهای ضروری مدیریت منابع آب و محیط زیست اسـت کـه کارکردهـای متعـددی از جملـه حفاظـت اکوسیسـتم آبـزی و کنارآبزی، جلوگیری از تخریب ساحل و بستر رودخانه، بهبود کیفیت آب (توسط گیاهان کنارآبزی و آبزی)، کـاهش بـار آلـودگی ورودی از منابع غیرنقطه ای، بهبود مدیریت مخاطرات ناشی از حوادث و سوانح آلـودگی دارد. بـا توجـه بـه گسـتردگی عوامـل تاثیرگذار بر منابع آب و لزوم کنترل آن جهت جلوگیری از آلودگی و آسیبهای زیست محیطی وارده و حفاظت و کنتـرل آلودگی منابع آب سطحی تعیین و کنترل نواحی میانگیر یا حریم کیفی در قالب قـوانین و دسـتورالعملی مـدون ضـروری است.

حریم: آن قسمت از اراضی اطراف رودخانه، مسیل، نهر طبیعی یا سنتی، مرداب و برکه‌های طبیعی است که بلافاصله پس از بستر قرار دارد و به‌ عنوان حق ارتفاق برای کمال انتفاع و حفاظت کمی و کیفی آنها لازم است و طبق مقررات این آیین‌نامه توسط وزارت نیرو یا شرکت‌های آب منطقه‌ای تعیین می‌گردد.‌ بیشتر تمدن‌ها در کنار رودخانه‌ها به وجود آمدند. انسان‌های اولیه نیز این را فهمیده بودند که برای استفاده بهینه از منابع رود خانه باید حریم آن را حفظ کرد. به مرور زمان و با دور شدن انسان‌ها از رود خانه‌ها این پیوند تا حدی از بین رفت و با اجرای طرح‌های عمرانی، شهرک سازی در حریم رود خانه باعث از بین رفتن محیط زیست شد. 

مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای گیلان از افزایش آب‌گذاری کانال‌های آبیاری شبکه سفیدرود خبر داد.

به‌گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی وزارت نیرو (پاون)، "وحید خرمی" افزود: با توجه به افزایش حجم فعالیت‌های کشاورزان گیلانی در آماده سازی شالیزارها جهت نشاء برنج، از امروز پنجشنبه ۲۸ فروردین ماه، آب‌گذاری در کانال‌های آبیاری شبکه سفیدرود افزایش داده شد.

تمامی سفره های آب زیرزمینی اعم از سفره های آزاد و تحت فشار بر اساس قانون ظروف مرتبط عمل می کنند. به این مفهوم که اگر از نقطه ای از این سفره براثر نیروی ثقل یا پمپاژ آبی برداشته شود (به عبارت دیگر اگر در روی یک سفره که چاه یا قنات و یا چشمه ای را تغذیه می کند، چاه جدیدی حفر شود)، چنانچه سفره تغذیه نگردد، کاهش سطح آب تامحدوده خاصی بر روی تمامی سطح سفره محسوس خواهد بود. از این رو برای هر چاه یا قنات در حال بهره برداری، حریمی در نظر گرفته می شود. توجه به فاصله بین منابع آب زیرزمینی (چاه های آب و قنوات)

معاون هماهنگ کننده ارتش جمهوری اسلامی با بیان اینکه تغییرات اقلیمی را باید بپذیریم، گفت: عدم تجاوز به رودخانه‌ها و آزادسازی حریم رودخانه‌ها از درس آموخته‌های سیل اخیر بوده است.

امیر دریادار حبیب‌الله سیاری در "همایش ملی سیلاب ۹۸-۹۷ اگر تکرار شود" که به میزبانی سازمان آب و برق خوزستان برگزار شد، گفت: با توجه به شرایط جغرافیایی کشور و فراوانی بلایای طبیعی درس آموخته‌هایی از طبیعت داریم و باید تغییرات اقلیمی، بارش‌های تند و سیل‌آسا و وقوع سیلاب را بپذیریم و وضعیت رودخانه‌های خود و روند تغییرات آنها را بشناسیم.

بستر قانونی رودخانه‌ها جزو منابع و اموال «ملی» محسوب می‌شود و کسی نمی‌تواند تملک قانونی بر آن داشته باشد اما حریم کمّی رودخانه، پهنه‌ای با عرض دو تا ۲۰ متر در دو طرف بستر قانونی رودخانه است که برای دسترسی و انتفاع کامل از بستر رودخانه در نظر گرفته شده است.

بعد از وقوع سیل‌های اخیر در تعدادی از شهرهای ایران، اصطلاحاتی مثل بستر رودخانه، حریم کیفی و حریم کمّی رودخانه بارها توسط کارشناسان و مسئولان مطرح شد. برای آگاهی دقیق‌تر از تعریف و معنای این اصطلاحات تکرارپذیر، محمدابراهیم بنی‌حبیب - استاد دانشگاه تهران و مهندس منابع آب- در گفت و گو با ایسنا به بیان نکاتی در این زمینه پرداخته است.

مهندسی رودخانه

به انگلیسی: River engineering یکی از گرایش‌های مهندسی عمران است که به مطالعه و شناسایی هرچه عمیق‌تر مسائل فرسایش و رسوب در رودخانه، کنترل سیلاب و سامان دهی رودخانه می‌پردازد. این رشته علمی در مورد کلیه مراحل مطالعه و برنامه‌ریزی، طراحی، اجرا و بهره‌برداری جهت بهبود یا تغییر وضعیت موجود یک رودخانه به منظور برآورد نیازهای عمرانی بحث می‌کند. همه رودخانه‌ها در معرض تغییر و تحول قرار دارند و کارهای مهندسی رودخانه در راستای بررسی تغییر بده، مطالعه بده رسوبی، مسیر رودخانه، عمق آبراهه، پهنه سیل‌گیر و کیفیت آب مورد نیاز است.