شاخص های سنجش خشکسالی هیدرولوژیک
انتخاب بهترین شاخص خشکسالی هیدرولوژیک به نیازهای خاص مطالعه و در دسترس بودن داده ها بستگی دارد. خشکسالی هیدرولوژیکی به کمبود آب در منابع آب سطحی و زیرزمینی مانند رودخانه ها، مخازن، سدها و دریاچه ها اشاره دارد. این نوع خشکسالی به طور مستقیم بر کیفیت و کمیت آب آشامیدنی، کشاورزی، صنعت و سایر مصارف انسانی تأثیر می گذارد. خشکسالی هیدرولوژیکی می تواند ناشی از عوامل مختلفی مانند کمبود بارندگی، افزایش تبخیر و تعرق، و تغییرات اقلیمی باشد. اما خشکسالی هواشناسی به کمبود بارندگی در یک دوره زمانی مشخص اشاره دارد. این نوع خشکسالی اولین مرحله خشکسالی است و می تواند منجر به خشکسالی هیدرولوژیکی و کشاورزی شود. خشکسالی هواشناسی می تواند ناشی از عوامل مختلفی مانند نوسانات اقلیمی، الگوهای جوی و تغییرات آب و هوایی باشد.
تفاوت های کلیدی:
- شاخص های سنجش: برای سنجش خشکسالی هیدرولوژیکی از شاخص هایی مانند SSI، SWSI، PDSI و RDI استفاده می شود. در حالی که برای سنجش خشکسالی هواشناسی از شاخص SPI استفاده می شود.
- تأثیرات: خشکسالی هیدرولوژیکی تأثیرات مستقیم و فوری تری بر زندگی انسان و محیط زیست دارد. در حالی که خشکسالی هواشناسی می تواند به طور غیرمستقیم بر انسان و محیط زیست تأثیر بگذارد.
- مدت زمان: خشکسالی هیدرولوژیکی معمولاً به طور آهسته تر از خشکسالی هواشناسی شروع می شود و به طور طولانی تری نیز ادامه می یابد.
در نهایت:
- خشکسالی هیدرولوژیکی و هواشناسی دو پدیده ی به هم پیوسته هستند.
- خشکسالی هواشناسی می تواند منجر به خشکسالی هیدرولوژیکی شود.
- برای مدیریت خشکسالی، لازم است که هر دو نوع خشکسالی را به طور دقیق پایش و پیش بینی کرد.
شاخص های متعددی برای سنجش خشکسالی هیدرولوژیک وجود دارند که هر کدام مزایا و معایب خاص خود را دارند. برخی از پرکاربردترین این شاخص ها عبارتند از:
- شاخص جریان آب استاندارد شده (SSI): این شاخص بر اساس انحراف جریان رودخانه از میانگین بلندمدت آن محاسبه می شود.
- شاخص ذخیره آب سطحی (SWSI): این شاخص حجم آب ذخیره شده در مخازن، سدها و دریاچه ها را اندازه گیری می کند.
- شاخص شدت خشکسالی پالمر (PDSI): این شاخص بر اساس تعادل آب در خاک، تبخیر و تعرق و بارندگی محاسبه می شود.
- شاخص ناهنجاری بارندگی (RAI): این شاخص بر اساس انحراف بارندگی از میانگین بلندمدت آن محاسبه می شود.
- شاخص خشکسالی احیایی (RDI): این شاخص بر اساس شاخص بارش استاندارد شده (SPI) و شاخص تبخیر و تعرق استاندارد شده (PETI) محاسبه می شود.
بهترین شاخص خشکسالی هیدرولوژیک:
انتخاب بهترین شاخص به عوامل مختلفی مانند نوع و شدت خشکسالی، اقلیم منطقه، و در دسترس بودن داده ها بستگی دارد. به طور کلی، هیچ شاخصی به طور کامل برای همه شرایط مناسب نیست.
با این حال، برخی از شاخص ها مانند SSI و SWSI برای سنجش خشکسالی هیدرولوژیک در مناطق با اقلیم های مختلف مناسب هستند. شاخص PDSI نیز برای سنجش خشکسالی بلندمدت مفید است. شاخص RDI نیز به دلیل در نظر گرفتن تبخیر و تعرق، می تواند در سنجش خشکسالی در مناطق گرم و خشک مفید باشد.
شناسه تلگرام مدیر سایت: SubBasin@
نشانی ایمیل: behzadsarhadi@gmail.com
(سوالات تخصصی را در گروه تلگرام ارسال کنید)
_______________________________________________________
نظرات (۰)