طبق اعلام سازمان هواشناسی جهانی (WMO)، در بسیاری از مناطق جهان حتی در چند ماه آینده دمای متوسط ​​پیش بینی می شود.

در اوایل ماه جاری، آژانس سازمان ملل متحد آخرین به روزرسانی خود را در مورد El Niño / Oscillation Southern ENSO منتشر کرد، یک پدیده طبیعی که در اقیانوس آرام استوایی در ارتباط با باران های شدید، سیل، خشکسالی و سایر خطرات به وقوع می پیوندد.

ال نینو به دلیل نوسانات دمای اقیانوس و جو رخ می دهد. در حالی که گرمایش بر دمای جهانی تاثی دارد، برعکس آن، معروف به La Niña، تأثیر معکوس دارد. WMO احتمالاً 60٪ احتمال ادامه شرایط خنثی ENSO را تا ماه مه داشته است و چشم انداز برای El Niño یا La Niña به ترتیب 35٪ و 5٪ است.

با توجه به وقوع سیلاب‌های فروردین ماه ۹۸، برخی گمانه‌زنی‌ها بر این است که بهار ۹۹ نیز این تجربه تکرار خواهد شد؛ ولی به اعتقاد محققان بارش‌های بهار ۹۹ در شرایط نرمال و همراه با رعد و برق‌های زیاد است، ضمن آنکه به گفته آنها در حال حاضر به دلیل عدم رعایت حریم رودها و ساخت و ساز در دشت‌های سیلابی، کشور همچنان از وقوع سیل آسیب‌پذیر است که لازم است با آموزش‌های همگانی و برآورد وقوع سیل و مدل‌سازی سیلاب‌های کشور، ریسک ناشی از مخاطرات سیل را کاهش داد.

سیلاب و روان آب‌های سطحی غیرقابل کنترل در شهرها، معضلی است که علیرغم وجود همیشگی، در فصول بارندگی یکی دو سال اخیر بسیاری از مردم و مسئولان را کلافه کرده است. محققان کشور برای رفع این مشکل، استفاده از مخازن ذخیره‌ای را توصیه کرده‌اند.

حوزه‌های شهری، مناطقی با تمرکز بالای فعالیت‌های انسانی بوده که از ویژگی‌های آن سطوح نفوذناپذیر گسترده و وجود آبراهه‌های ساخت دست بشر است. سیل گرفتگی در مناطق شهری در پی ناکارآمدی سیستم‌های زهکشی شهری، موجب وارد شدن خسارات زیاد به ساختمان‌ها و دیگر زیرساخت‌های عمومی و خصوصی می‌شود. گذشته از این، سیل گرفتگی خیابان‌ها می‌تواند موجب کند شدن و یا توقف کامل رفت‌وآمدها شده و همچنین پیامدهای غیرمستقیم ازجمله قطع تردد و از دست رفتن فرصت‌های تجاری را به همراه داشته باشد.

در سال ۹۸، ۱۳۸ سیل در کشور به وقوع پیوست که دو مورد از آن‌ها جزو سیل‌های ویرانگر ۴۰ سال اخیر بودند.  دفتر کنترل سیلاب و آبخوان‌داری سازمان جنگل‌ها با انتشار گزارشی از سیل‌های سال ۹۸ گفته است که تغییر اقلیم و تجاوز به حریم رودخانه دلیل وقوع سیل‌های شدید طی سالی که گذشت، بودند.‎

در حال حاضر با نگرانی مردم کشور درباره سلامت منابع آب مصرفی، بخصوص آب شرب، شاید برای برخی از افراد این سوال پیش آمده باشد که آیا ممکن است آبی که مصرف می کنند، آلوده به ویروس کرونا شده باشد؟ جواب کوتاه به این سوال به احتمال بسیار زیاد "خیر" است. اما لزوما نمی توان با اطمینان در این باره بحث کرد. زیرا تنوع منابع آب در شهر ها و مناطق گوناگون می تواند به شکل های مختلفی در معرض آسیب و خطر باشند.

آیا ویروس COVID-19 می تواند از طریق آب آشامیدنی پخش شود؟

ویروس COVID-19 در آب آشامیدنی تشخیص داده نشده است. روش های تصفیه آب معمولی که از تصفیه و ضد عفونی کردن استفاده می کنند، مانند آنهایی که در اکثر سیستم های آب آشامیدنی شهری وجود دارد، باید ویروسی که باعث COVID-19 می شود را حذف یا غیرفعال کنند.

هشتک #دستان_در_روز_جهانی_آب یا HANDSONLOADWATERDAY# از سوی سازمان جهانی آب برای مقابله با کرونا ویروس تعیین شده است.

بهداشت دست برای مهار گسترش COVID-19 و بسیاری از بیماریهای عفونی دیگر ضروری است. روز جهانی آب و هر روز دیگر، یادتان باشد که دستان خود را به طور مرتب با آب و صابون یا مالش دست الکل تمیز کنید. WHO این دستورالعمل های تصویری گام به گام را برای شستشوی دستی دارد.

سازمان ملل متحد گزارش های وضعیت، دستورالعمل های فنی و مشاوره برای عموم مردم که به طور جدی درگیر شیوع جهانی COVID-19 یا ویروس کرونا هستند را ارائه داده است.

با توجه به شیوع جهانی ویروس و پیروی از دستورالعمل های مقامات ملی و راهنمایی های سازمان بهداشت جهانی، اجلاس های روز جهانی آب که قرار بود در ژنو، روم، پاریس و نیویورک برگزار شود، به تعویق افتاده یا لغو شده اند.

امروز بیش از هر زمان دیگری آشکار شده است که متخصصان آب به شکل فزاینده‌ای به انتقال پیام به «بیرون بخش آب» نیاز دارند، تا تصمیم‌گیران در دولت، بخش خصوصی و جامعه مدنی بهتر درک کنند چگونه مدیریت بهتر آب می‌تواند تحقق نتایج اقتصادی، اجتماعی و زیست‌محیطی را پشتیبانی نماید. در مقایسه با ارتباطات در حوزه تخصصی (از طریق مجلات دانشگاهی) این موضوع مستلزم توصیف داستان‌های جدید، با استفاده از داده‌ها و زبان گیرا و بسیج رسانه‌های مختلف است. نتایج تحلیل‌های رد پای آب راه خود را به صفحات اول روزنامه‌ها یافته‌اند و شواهد غیر رسمی حاکی است که آمارهای رد پای حجمی آب، ابزار قدرتمندی برای دغدغه‌مندسازی مخاطبان بوده است.

یک حوضه­ ی آبریز به لحاظ تاریخی، سه دوره را از منظر توسعه پشت سر می­گذارد. دوره ­ی ابتدایی آن مصادف با شروع اولین بهره­ برداری­ ها از منابع آب است که به دلیل وفور نعمت، مدیریت کردن آب معنای خاصی ندارد. دوره­ ی میانی، به زمانی اطلاق می­ شود که بهره ­برداری از منابع شتاب می­ گیرد و فاصله­ ی بین منابع و مصارف اندک می­ شود و با تغییرات آب و هوایی سالانه، گاهی مصارف بر منابع پیشی می­ جویند و اصطلاحاً تعادل منابع و مصارف برهم می­خورد. دوره­ ی نهایی، دوره ­ای ست که مصارف فارغ از نوسانات جوی ، از منابع آب پیشی گرفته­ اند. در کشورمان، تقریباً تمامی حوضه ­های آبریز در دوره­ ی نهایی خود قرار گرفته­ اند و چالش امروز آنها اینست که چطور باید به تعادل بازگشت و چطور باید به توسعه­ های آتی پاسخ گفت؟

به اعتقاد دبیر ستاد توسعه فناوری‌های آب، خشکسالی، فرسایش و محیط زیست معاونت علمی‌ و فناوری ریاست‌جمهوری به طور قطع نمی‌توانیم اعلام کنیم وارد دوره ترسالی و یا خشکسالی شده‌ایم، ولی می‌توان اعلام کرد که ما با طبیعت به گونه‌ای بد، غیر طبیعی، بخشی و غیر علمی رفتار کردیم که باعث به هم خوردن سیستم شده و سیلی که در استان لرستان شاهدیم نتیجه بارش در این استان طی هفته گذشته بوده که حدود ۱۲۰ تا ۱۶۰ میلی‌متر یعنی حدود یک سوم متوسط بارندگی‌های استان بوده است و باید خود را برای شرایط مختلف جوی آماده کنیم.

تجربه ۷۰ ساله کشور در تغییر اقلیم

قائم مقام ستاد توسعه آب، خشکسالی، فرسایش و محیط زیست معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری با اشاره به برخی گفته‌ها در زمینه وارد شدن ایران از دوره خشکسالی به ترسالی با تاکید بر اینکه در حال حاضر نه در ایران بلکه در کل دنیا روش‌های پیش‌بینی خشکسالی و ترسالی ارائه نشده است، گفت: در این زمینه نمی‌توان به طور قطعی اظهار نظر کرد ولی روند موجود یک روند ترسالی را نشان می‌دهد و امیدواریم روند ترسالی رخ داده باشد.

کارگاه جهانی توسعه توافق نامه های همکاری فرامرزی آب و یا سایر ترتیبات، از 1-2 آوریل سال 2020 در Palais des Nations در ژنو برگزار می شود.

هدف اصلی این کارگاه حمایت از کشورها و سازمانهای حوزه حوضه در پیشبرد گام به گام همکاری آنها در رودخانه های فرامرزی، دریاچه ها و سفره های آبخیز به ویژه با توجه به توسعه و تحول توافقات یا سایر ترتیبات است. بنابراین این کارگاه همچنین از تلاش کشورها برای تحقق هدف SDG 6.5 پشتیبانی می کند. این کار مراحل مختلف روند توسعه، اتخاذ و تجدید نظر در تنظیمات قانونی را مرور خواهد کرد و برای این منظور، پیرامون موضوعات زیر ساختاربندی خواهد شد:

سال 2020، دهمین سال از زمان تصویب قطعنامه مجمع عمومی سازمان ملل است که صریحاً حقوق بشر در آب و فاضلاب را به رسمیت می شناسد.

در طول سال 2020، لئو هلر، گزارشگر ویژه حقوق بشر در زمینه آب و فاضلاب، به مناسبت شناخت 10 سالگرد قطعنامه 64/292 مجمع عمومی، به رسمیت شناختن حقوق بشر در موضوع آب و فاضلاب، اقدام به برگزاری جشن می کند. در میان دیگران، وی به انتشار نسخه های دوستانه از گزارشاتی که وی به عنوان گزارشگر ویژه تهیه کرده است، و همچنین محتوای اصلی آنها در قالب رسانه های اشتراکی، پست های وبلاگ و فیلم ها، برای ترویج حقوق بشر در زمینه آب و فاضلاب شناخته شده است.

تغییرات اقلیمی، حقایق اجتناب‌ناپذیری هستند که جامعه انسانی بایستی به‌طور جدی به بررسی آن‌ها پرداخته و از تبعات آن‌ها بکاهد. در این خصوص، محققان کشور تأثیر این پدیده‌ها را بر روی کاهش سطح آب‌های زیرزمینی مطالعه کرده و به نتایج قابل تأملی دست یافته‌اند.

سازگاری با تغییر اقلیم یکی از اجزای برنامه‌ریزی در توسعه زیربنایی و پذیرفته‌شده در تمام نهادهای بین‌المللی است. این سازگاری شامل پیش‌بینی دقیق از وضعیت فعلی و آینده کشورها خواهد بود. در کشور ما، ایران، بخش عمده سرزمین در منطقه خشک جهان قرار داشته و میزان بارش‌های جوی متوسط سالانه آن با حدود ۲۴۰ میلی‌متر، یعنی تنها یک‌سوم متوسط نزولات جوی سالانه کره زمین است. بر اساس آمارهای موجود ۲۰ استان کشور تاکنون از حداکثر ظرفیت سفره‌های زیرزمینی خود استفاده کرده‌اند. همچنین، سرانه منابع آبی تجدیدپذیر کشور از ۷ هزار متر مکعب در سال ۱۳۳۵ به حدود ۱۸۵۰ مترمکعب تقلیل یافته است.

مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای مرکزی گفت: در حال‌حاضر 40 میلیون متر مکعب آب در تالاب میقان ذخیره شده است و امیدواریم در سال آبی جدید این تالاب به ظرفیت کامل خود برسد. "عزت‌اله آمره‌ای" با اشاره به اهمیت تالاب میقان افزود: دریاچه میقان یکی از منابع تالابی استان مرکزی است که خوشبختانه سال گذشته ظرفیت این تالاب پر و حدود 100 میلیون متر مکعب آب در این تالاب ذخیره شد و درحال حاضر هم 40 میلیون متر مکعب آب در این تالاب ذخیره است و امیدواریم در سال آبی جدید هم این تالاب به ظرفیت کامل خود برسد.

شرکت توسعه منابع آب و نیروی ایران با همکاری شرکت آب منطقه‌ای استان تهران، در راستای تفاهم‌نامه بین وزارتخانه‌های نیرو و میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری و به منظور معرفی ظرفیت‌های گردشگری در محدوده منابع آب و تأسیسات آبی، در سیزدهمین نمایشگاه بین‌المللی گردشگری و صنایع وابسته شرکت می‌کند.

پژوهشگران دانشگاه "ام.آی.تی"، یک دستگاه آب‌ شیرین‌کن ابداع کرده‌اند که با کمک انرژی خورشیدی کار می‌کند. پژوهشگران دانشگاه "ام.آی.تی"(MIT)، یک دستگاه آب شیرین کن ابداع کرده‌اند که نیروی آن از خورشید تامین می‌شود. این دستگاه می‌تواند بیش از ۱.۵ گالن آب شیرین را در هر یک ساعت تامین کند و شاید بتواند به منبعی کارآمد و کم‌هزینه از آب شیرین تبدیل شود.

تالاب‌ها، اکوسیستم‌های با ارزشی هستند که از کارکردهای متنوعی مانند تنوع زیستی درکنار ارزش‌های طبیعی، اقتصادی و اجتماعی متعدد برخوردار هستند. کشور ما ایران نیز در چند نقطه از این نعمات الهی بهره‌مند است که متأسفانه با برخی مشکلات مواجه هستند. محققان کشور وضعیت فلزات سنگین را در یکی از مهم‌ترین آن‌ها بررسی کرده‌اند.

دعوا بر سر آب خواهان های مختلفی دارد. از محیط زیست گرفته تا کشاورزی و صنعت و شرب. از سوی دیگر خوانده آب یا همان طور که در قوانین آمده است مالک آب، حاکم اسلامی است؛ «انفال و مشترکات از قبیل زمین های موات یا رها شده، معادن، دریاها، دریاچه ها، رودخانه ها، سایر آب‌های عمومی، کوه، دره‌ها، جنگل‌ها، نیزارها، بیشه طبیعی، مراتعی که حریم نیست، ارث بدون وارث و اموال مجهول المالک و اموال عمومی که از غاصبین مسترد می شود در اختیار حکومت اسلامی است تا بر طبق مصالح عامه نسبت به آنها عمل نمایند.»

یک حوضه­ ی آبریز به لحاظ تاریخی، سه دوره را از منظر توسعه پشت سر می­گذارد. دوره ­ی ابتدایی آن مصادف با شروع اولین بهره­ برداری­ ها از منابع آب است که به دلیل وفور نعمت، مدیریت کردن آب معنای خاصی ندارد. دوره­ ی میانی، به زمانی اطلاق می­ شود که بهره ­برداری از منابع شتاب می­ گیرد و فاصله­ ی بین منابع و مصارف اندک می­ شود و با تغییرات آب و هوایی سالانه، گاهی مصارف بر منابع پیشی می­ جویند و اصطلاحاً تعادل منابع و مصارف برهم می­خورد. دوره­ ی نهایی، دوره ­ای ست که مصارف فارغ از نوسانات جوی ، از منابع آب پیشی گرفته­ اند. در کشورمان، تقریباً تمامی حوضه ­های آبریز در دوره­ ی نهایی خود قرار گرفته­ اند و چالش امروز آنها اینست که چطور باید به تعادل بازگشت و چطور باید به توسعه­ های آتی پاسخ گفت؟

فرونشست زمین در بیش از ۱۵۰ کشور جهان گزارش شده است، با این وجود در برخی کشورها از جمله ایران، مناطق وسیعی درگیر این پدیده شده و زیرساخت­ ها و سکونتگاه ­های مختلف در معرض خطرات ناشی از آن قرار گرفته ­اند. در حالیکه طبق برخی استاندارهای بین­ المللی مقدار ۴ میلی­متر فرونشست زمین در سال به عنوان حد بحران شناخته می­ شود این مقدار در دشت شهریار واقع در جنوب غرب تهران به حدود ۳۶ سانتی­متر در سال یعنی ۹۰ برابر حد بحران و در برخی دشت­ های مناطق جهرم و فسا به حدود ۵۴ سانتی­متر در سال یعنی بیش از ۱۳۰ برابر حد بحران رسیده است.