به گواه اسناد تاریخی، ایران از نظر جغرافیایی همواره در معرض خشکسالی قرار داشته است؛ البته این امر در طول قرن‌های گذشته همواره با مدیریت مناسب و استفاده بهینه مردم از داشته‌های آبی کشورمان حل می‌شد. بنا بر این گزارش، خشکسالی در سال‌های اخیر به نحو خاصی اکثر استان‌های کشورمان را درگیر خودش کرده است و این امر با مروری بر میزان آب سطح دریاچه‌ها و رود‌های بزرگ کشورمان به خوبی دیده می‌شود. کارشناسان معتقدند برداشت بیش از حد از آب‌های سطحی و زیرزمینی، رشد سریع و الگوی نامناسب استقرار جمعیت، کشاورزی ناکارآمد و عطش توسعه از دلایل تشدید خشکسالی‌های چند سال اخیر کشورمان به حساب می‌آیند.

"مسعود میرمحمد صادقی" با اعلام اینکه بارش‌های اصفهان از ابتدای سال آبی تا 22 بهمن، 4.5 میلی متر بوده افزود: این رقم در سال گذشته 26 میلی متر و درمتوسط بلند مدت 60 میلی متر بوده است و در ایستگاه چلگرد که میزان بارش آن نسبت مستقیم با حجم سد زاینده رود دارد، بارش‌ها کاهش چشمگیری داشته است، به طوری که تا 22 بهمن 193 میلی متر بارش را نشان می‌دهد، این میزان در سال گذشته 818 میلی متر و در متوسط بلند مدت 773 میلی متر بوده که حاکی از کاهش 75 درصدی در سال جاری است، البته در شب گذشته بارش نسبتاً خوبی داشتیم و میزان بارش‌ها در اصفها ن با افزایش 6 میلی متر به 10 میلی مترو در چلگرد با افزایش حدودی 47 میلی متری به 250 میلی متر رسیده است.

آب زیرزمینی - بزرگترین منبع آب شیرین در جهان- برای کشاورزی آبی و بنابراین امنیت غذا اهمیت حیاتی دارد. با این همه، خالی‌شدن سفره‌های آب زیرزمینی در سطح گسترده، هم در مناطق نیمه‌خشک و هم مرطوب جهان رخ داده است. برداشت بیش از اندازه آب زیرزمینی برای آبیاری در مناطقی که آب زیرزمینی به کُندی تجدید می‌شود، علت اصلی خالی‌شدن آبخوان‌ها به شمار می‌آید و تغییر اقلیم می‌‌تواند این مشکل را در برخی مناطق تشدید نماید. خالی‌شدن سفره‌های آب زیرزمینی، در بالاآمدن تراز دریا تأثیر داشته و به طور محسوسی از میانه قرن بیستم شتاب گرفته است. ولی اثرات برداشت بی‌رویه در مناطق مهم کشاورزی آشکارتر است. تولید غذا در این مناطق تنها در صورتی در بلندمدت پایدار خواهد ماند که ترازهای آب زیرزمینی تثبیت شود. بدین منظور، تغییر اساسی در نحوه‌ای که سیستم‌های آب زیرزمینی

سرپرست شرکت آب منطقه‌ای همدان گفت: ورودی آب به سد اکباتان همدان 78 درصد کاهش یافته است.

"منصور ستوده" از بارش 46 میلیمتری برف و باران در همدان خبر داد و گفت: میزان بارش‌ها در مدت مشابه سال گذشته 89 میلیمتر و در میانگین بلندمدت 112 میلیمتر بوده است که به ترتیب 48 و 59 درصد کاهش را نشان می‌دهد.

وی با بیان اینکه سد اکباتان همدان با کاهش ذخیره آبی نسبت به ماه‌های گذشته مواجه بوده است، تصریح کرد: حجم سد اکباتان در حال حاضر به 10 میلیون و 690 هزار مترمکعب کاهش یافته و 68 درصد از ذخیره سد خالی بوده که این رقم سال گذشته 61 درصد بوده است.

این دو تصاویری از ماهواره لندست است که نشان دهنده گسترش مزارع کشاورزی در امتداد رودخانه Chira در شمال پرو است. در شکل، مزارع آبیاری سیز رنگ در مقابل این زمینه های خشک در این منطقه ساحلی متفاوت شده است. محصولات اصلی این منطقه عبارتند از برنج، پنبه، ذرت، انبه و لیمو.

مناطق جدید کشاورزی در تصویر دوم (2014) توسط آبیاری از رودخانه Chira و مخزن Poechos در قسمت بالا سمت راست تصاویر پشتیبانی می شود. مخزن و سیستم سدهای آن برای تولید برق، کنترل سیل و حمایت از نیازهای آبیاری محلی توسعه داده شد.

معاون طرح و توسعه شرکت مدیریت منابع آب ایران مطرح کرد:

آبیاری 3 میلیون هکتار از اراضی کشاورزی با شبکه‌های آبیاری مدرن در دستور کار وزارت نیرو

معاون طرح و توسعه شرکت مدیریت منابع آب ایران گفت: آبیاری 3 میلیون هکتار از اراضی کشاورزی به روش مدرن در دستور کار وزارت نیرو قرار دارد.

"علی اکبر شفیعی" معاون طرح و توسعه شرکت مدیریت منابع آب ایران، پیش از ظهر امروز (سه‌شنبه) در نشست تخصصی توانمندی‌های داخلی تولید و کاربرد انواع لوله در بخش آب کشور در سالن همایش های وزارت نیرو با بیان این مطلب که 16 تا 17 درصد اعتبارات عمرانی کشور در سنوات گذشته به بخش آب اختصاص داشته است، اظهار داشت: برای  169 سد در دست بهره برداری و 113 سد در دست ساخت، تاکنون بالغ بر 230 هزار میلیارد تومان نقدینگی تزریق شده و برای توسعه اهداف آب کشور نیازمند 270 هزار میلیارد تومان اعتبار هستیم.

استاد ارتباطات دانشگاه علامه طباطبایی در حاشیه نمایشگاه مطبوعات در نشست "نقش رسانه ها در حوزه محیط زیست و آب" با بیان این که کمبود آب در حال بدل شدن به یک ابرچالش است گفت: لازم است رسانه ها این بحران را از مسئله ای فردی به مسئله ای اجتماعی بدل کنند.

استاد ارتباطات دانشگاه علامه طباطبایی در حاشیه نمایشگاه مطبوعات در نشست "نقش رسانه  ها در حوزه محیط زیست و آب" با بیان این که کمبود آب در حال بدل شدن به یک  ابرچالش است گفت: لازم است رسانه ها این بحران را از مسئله ای فردی به مسئله ای اجتماعی بدل کنند. 

کمیته ملی آبیاری و زهکشی ایران عنوان بهترین کمیته ملی از میان کشورهای عضو کمیسیون بین‌المللی آبیاری و زهکشی (ICID) را کسب کرد.

براساس ارزیابی عملکرد کمیته‌های ملی عضو که در سال 2017 برای یک دوره سه ساله توسط کمیسیون بین‌المللی آبیاری و زهکشی انجام شده، کمیته ملی آبیاری و زهکشی ایران به عنوان بهترین و فعال‌ترین کمیته ملی از میان نزدیک به 80 کشور فعال کمیسیون بین‌المللی آبیاری و زهکشی انتخاب شده است.

کشورها در سراسر جهان در حال تلاش برای کنترل انتشار گازهای گلخانه‌ای مربوط به کشورشان هستند. این در حالی است ‌که مقاله جدید منتشرشده در مجله علمی BioScience، تأیید می‌کند حجم قابل توجهی از انتشار گازهای گلخانه‌ای مربوط به مخازنی (Reservoirs) است که توسط انسان ساخته شده است، یعنی در پشت یک میلیون سدی که در سراسر جهان با هدف فراهم کردن برق، آبیاری و دیگر نیازهای انسان ایجاد شده‌اند، این گاز تولید می‌شود. در این مطالعه، ۱۰ نویسنده از ایالات متحده، کانادا، چین، برزیل، و دانشگاه‌ها و مؤسسه‌های هلندی با توجه به مطالعات پیشین، به این نتیجه رسیدند که این مخازن سهمی در حدود ۱/۳ درصد در گرمایش جهانی دارند.

تولید گازهای گلخانه‌ای تا حد زیادی به شکل متان، به‌عنوان یک گاز گلخانه‌ای با عمر نسبتاً کوتاه در جو، اما دارای اثر گرم‌شدن بسیار زیاد در کوتاه‌مدت دارد. همچنین باید به این نکته اشاره کرد که ‌منابع گوناگون از فعالیت‌های مربوط به نفت و گاز گرفته تا فعالیت‌های حیوانی ازجمله گاو، تولیدکننده گاز متان هستند.

بررسی مناطق با پتانسیل آبی

    اولین قدم برای اقدام به حفر چاه بهره برداری آب، شناسایی سازندهای با قابلیت ذخیره سازی و آبدهی مناسب می‌باشد. اصولا منابع تامین آب زیر زمینی به دو دسته تقسیم می‌شود.

الف- منابع آبی مستقر در زمینهای آبرفتی

ب- منابع آبی مستقر در سازندهای آهکی واجد شکستگی و غار

    رسوبات آبرفتی ریز دانه همراه با خاک رس، سازندهای مارنی‌ و یا سنگهای متراکم یکپارچه رسوبی، آذرین و یا دگرگونی بدون شکستگی و درز و شکاف نمی‌توانند برای تأمین آب به حساب آیند. ضمناً بهتر است در سازندهای آهکی مارنی و یا رسوبات تیپ آبرفتی که بوسیله سیمان سیلیسی و یا آهکی بهم جوش خورده‌اند با احتیاط بدنبال آب جستجو کرد.

آبیاری قطره‌ای چیست؟

    در آبیاری قطره‌ای آب از یک شبکه لوله کم فشار به صورت یک الگوی از قبل تعیین شده، پخش می‌گردد. وسیله خروج آب به خاک  قطره‌چکان نام دارد. قطره‌چکان‌ها از طریق یک نازل باریک یا مسیر جریان طویل، فشار موجود در شبکه لوله را کاهش می‌دهند و موجب کاهش دبی تخلیه تا حدود لیتر بر ساعت می‌شوند. آب بعد از خروج از قطره‌چکان‌ها توسط نیروهای کاپیلاری و ثقل درون خاک جریان می‌یابد، بنابراین سطحی که به وسیله قطره‌چکان‌‌ها خیس می‌شود با عوامل محدود کننده جریان افقی آب محدود می‌گردد.

   در این بخش مجموعه ای از کلمات اختصاری مهمی که مخفف ابزارها نهادها سازمان ها و... مرتبط با علوم کارتوگرافی و سیستم اطلاعات جغرافیایی در ارتباط با مباحث منابع آب می باشند، آمده است. این اختصارات بخشی از کتاب ترجمه شده توسط همین مولف، تحت عنوان "کاربرد سیستم اطلاعات جغرافیایی در مهندسی منابع آب" می باشد.

    در ادامه مطلب بخش اول این عبارات را مشاهده بفرمایید.