دومین ماه از سال آبی ۱۴۰۰ در حالی پایان یافت که کم‌آبی گسترده در کشور هم‌چنان ادامه دارد. برخی تصور می‌کردند بارش‌های مقطعی اخیر بتواند بخشی از ظرفیت خالی منابع آب زیرزمینی و سدها را پر کند، اما بررسی‌ها نشان می‌دهد وضعیت منابع آبی کشور وخیم‌تر از آن است که بارش‌های پراکنده و موقت بتواند آن را جبران کند. آخرین آمار از وضعیت بارندگی‌های کشور حاکی از این است که باوجود بارندگی ۲۱.۸ میلی‌متری در ۵۲ روز سپری شده از سال آبی ۱۴۰۱ - ۱۴۰۰، هم‌چنان ۱۰ استان کشور شاهد کاهش بارندگی نسبت به‌مدت مشابه سال قبل هستند و وضعیت آبی این استان‌ها حتی نسبت به سال گذشته وخیم‌تر نیز شده است.

حوضه آبریز محدوده‌ای است که رواناب ناشی از بارندگی در همهٔ نقاط آن در یک نقطهٔ مشخص جمع‌آوری می‌شود. مرز میان دو حوضه خط‌الرأس نامیده می‌شود که می‌تواند یک رشته‌کوه یا یک تپهٔ کوتاه باشد. بر پایهٔ مطالعات انجام شده، ایران به ۶ حوضه آبریز اصلی تقسیم شده‌است:

عنوان کلاس ها:

1- مطالعات فیزیوگرافی، تحلیل منطقه ای و مدل سازی سیلاب بر اساس پروژه کاربردی.

(نرم افزار GIS مدل های HMS و TUFLOW)

2- مطالعات آب زیرزمینی (مدل سازی کمی و کیفی) بر اساس پروژه کاربردی.

(محوریت مدل MODFLOW)

مدرس:

بهزاد سرهادی - مشاور شرکت مادر تخصصی مدیریت منابع آب ایران

تلفن تماس برای هماهنگی های بیشتر:

09190622992

ابتکار IWA's Climate Smart Utilities از شرکت‌ها برای تلاش برای دستیابی به بی‌طرفی کربن و در عین حال سازگاری با تغییرات آب و هوایی حمایت می‌کند. سازگاری با تأثیرات تغییرات آب و هوایی در سراسر یک سیستم آبی مستلزم درک خطراتی است که می تواند سیستم و آسیب پذیری های آن را تحت تأثیر قرار دهد. سپس این اطلاعات می تواند به عنوان مبنایی برای شناسایی و اجرای اقدامات سازگاری مورد استفاده قرار گیرد.

ظاهر شدن آب آزاد در سطح خاک که به آن حوضچه می گویند، باعث ایجاد رواناب در جهت شیب محلی می شود (شکل 1). همانطور که در بخش نفوذ منابع هیدرولوژی ذکر شده است، بارش باران می تواند با دو مکانیسم ایجاد حوضچه کند. مکانیسم اول شامل میزان بارندگی است که از نفوذپذیری خاک در سطح زمین فراتر می رود. مکانیسم دوم پر شدن ظرفیت خاک است، زمانی که یک لایه عمیق تر در خاک، جریان رو به پایین را محدود می کند و لایه سطحی تخلخل موجود خود را پر می کند. در مکانیسم اول، هد فشار آب سطحی خاک بیشتر از عمق آب نیست و با عمق کم می شود، در حالی که در مکانیسم دوم، هد فشار آب خاک تا رسیدن به لایه محدود کننده با عمق افزایش می یابد.

برای زمین شناسان، هیدروژئولوژیست ها، زمین آمار، مهندسان نفت و سایر متخصصان مرتبط، انتخاب نرم افزار مدل سازی سه بعدی زمین شناسی مربوط به نرم افزارهای گران قیمت و محدود بود که در واقع یک انتخاب "عملی" در چندین شرکت و موسسه بود. اگرچه انتخاب نرم‌افزاری که هر کسی برای مدل‌سازی واحدهای زمین‌شناسی از آن استفاده می‌کند، انتخاب هر شرکت یا حرفه‌ای است، اما شکاف بزرگی (با استفاده از اصطلاح زمین‌شناسی) در استفاده از این نرم‌افزار گران‌قیمت کاهش می‌یابد. اگر نرم افزار گران است، هزینه آموزش این نرم افزار چقدر است؟ اگر افراد کمی با نرم افزار خاصی مهارت داشته باشند، تغییر آن به نرم افزار دیگری چقدر آسان است؟ اگر افراد توانایی کاملی در مدیریت چندین نرم افزار نداشته باشند چگونه می توانند کیفیت یک نرم افزار را ارزیابی کنند. همانطور که مشاهده کردید، محدودیت در مجوزها منجر به این شکاف های کاهشی، نقص در کیفیت و نفوذ ناآگاهی حرفه ای می شود.

این بخش یک چارچوب مفهومی جدید برای توصیف خطر خشکسالی سیستمیک معرفی می‌کند، به دنبال آن مقدمه‌ای بر رویکردها و پیشرفت‌های اخیر در ارزیابی خطر خشکسالی کنونی و آینده در همه ابعاد خطرات خشکسالی، قرار گرفتن در معرض و آسیب‌پذیری‌های سیستم‌ها ارائه می‌شود.

راه‌حل‌ها و نوآوری‌های فن‌آوری برای تضمین آینده‌ای از نظر آب ضروری هستند. Water Tech Spotlight یک وبلاگ ماهانه است که هدف آن برجسته کردن آخرین تحولات فناوری در صنعت آب در سطح جهان است. برای اطلاعات بیشتر به پایین بروید.

معمول است که متخصصان بخش آب با مشکلات مربوط به جمع آوری داده ها، تجزیه و تحلیل و تجسم مواجه شوند، زیرا بسیاری از راه حل های مختلف نتایج یکسانی را ارائه می دهند، در حالی که از رویکرد یا روش متفاوتی پیروی می کنند. این امر باعث ایجاد شکاف هماهنگی در رابطه با داده های ارائه شده به اپراتورها می شود و مانع همکاری موفق آنها با سایر ذینفعان مربوط می شود.

آیا برای پروژه مدلسازی آبهای زیرزمینی در GMS نیاز به طراحی دقیق روی پوشش نقشه خود دارید؟ استفاده از گزینه های نمایش Drawing Grid می تواند در این امر کمک کند. این پست به بررسی آنچه اینها هستند و نحوه استفاده آنها در پروژه GMS شما می پردازد. هنگامی که شبکه نقشه کشی روشن می شود، یک شبکه خواهید داشت که می تواند برای مرجع و اندازه گیری موقعیت ها در پروژه استفاده شود.

سلامت جمعیت انسانی نسبت به تغییر الگوهای آب و هوایی و سایر جنبه های تغییر آب و هوا، از جمله خشکسالی حساس است. در حالی که تعیین دقیق تأثیرات مستقیم و حتی غیر مستقیم، بسیار چالش برانگیز است، برای دوره 1900-2019، 2.7 میلیارد نفر در سراسر جهان به طور مستقیم تحت تاثیر خشکسالی قرار گرفتند، که منجر به تخمین 11.7 میلیون نفر شد.

نهاد مدیریت منابع آب به مفهوم امروزین آن، محصول دگرگونی‌های بنیادی و توسعه جوامع در چند قرن اخیر است. از این رو، پیوندهای متقابلی میان توسعه جوامع و مدیریت منابع آب وجود دارد که تبیین آن می‌تواند در تشخیص حدود و ابعاد ساختار متناسب مدیریت منابع آب در کشور ما بسیار مؤثر باشد. در این مقاله ضمن بررسی پیوندهای عمده، ویژگی‌های اصلی ساختار مدیریت نوین بر اساس ضرورت جامعیت و یکپارچگی مدیریت منابع آب، جمع‌بندی و بر مبنای آن، اصول و مبانی ساختار مناسب نتیجه‌گیری می‌شود. پس از آن، با بررسی نحوه شکل‌گیری و تقسیم وظایف نهاد مدیریت منابع آب کشور، نقاط قوت و ضعف ساختار موجود مشخص و چشم‌انداز تحولات آتی ترسیم و در نهایت خطوط اصلی ساختار متناسب پیشنهاد می‌شود.

یک کارشناس آب و محیط زیست با تاکید بر این که بحران فرونشست زمین در دشت های مختلف در پاییز کم باران امسال تشدید خواهد شد، تصریح کرد: هرچقدر تعداد سال های خشکسالی در ایران بیشتر شود و برداشت از منابع آبی نیز به صورت بی رویه ادامه یابد، شاهد سرعت بیشتر فرونشست زمین در دشت های مختلف کشور خواهیم بود؛ به ویژه که فقط بیلان آب سه دشت کشور مثبت است و نتیجه قطعی فرونشست زمین در هر دشتی نیز بیابان زایی خواهد بود.

سمپوزیوم ملی مسائل حل نشده بیلان آب کشور (بخش دوم). سلسله نشست‌های مجازی-بخش دوم. در ادامه سلسله نشست‌های سمپوزیوم ملی مسائل حل نشده بیلان آب کشور، پس برگزاری موفق بخش اول برنامه با شش نشست ذیل محور «چالش‌ها و فرصت‌ها در پایش مصارف آب»، در ادامه برنامه نشست‌های بخش دوم با عنوان « چالش‌ها و فرصت‌های مرتبط با داده‌ها و اطلاعات پایه در بیلان آب کشور» به شرح ذیل تدوین شده است:

بخش مهمی از گفتمان امروزی حکمرانی منابع آب- یعنی نظام و ساختار تخصیص منابع آب به استفاده‌های رقیب، و حفاظت کمی و کیفی منابع آب- به طور کلی بر بنیاد قوانین منابع آب، و به ویژه قوانین حاکم بر «حقوق مدرن آب» استوار می‌شود. در واقع از نظر تئوری، دشوار می‌توان هدف‌های نهایی «حکمرانی خوب» را بی‌پشتوانه قانون مرجعی که حقوق آب در آن، نقش محوری دارد، در سر پروراند، و نظام اجرایی حقوق مدرن آب، از رکن‌های مهم حکمرانی به شمار می‌آید.

کشاورزی یکی از بخشهایی است که بیشتر تحت تاثیر خشکسالی قرار گرفته است. ضررهای قابل توجهی بر اقتصاد محلی و بازارهای جهانی کالاها و قیمت مواد غذایی تأثیر می گذارد که می تواند منجر به ناامنی غذایی در کشورهای آسیب پذیر شود (ماکسول و فیتزپاتریک، 2012). کاهش تولید مواد غذایی ناشی از خشکسالی در کشورهای عمده کشاورزی می تواند تجارت و قیمت جهانی مواد غذایی را به شدت تحت تأثیر قرار دهد، به ویژه در مورد جمعیت فقیرتر در مناطق دور از خشکسالی عواقبی خواهد داشت. چنین عدم تعادل خطرات جهانی مربوط به خشکسالی را برجسته می کند. در بدترین حالت، شکست همزمان در چندین منطقه اصلی تولید غذا می تواند منجر به عواقب شدیدی با خطرات سیستمیک و ناآرامی های اجتماعی شود. از این رو، ضرورت رسیدگی به خطرات سیستمیک در برنامه های ملی مدیریت خطر خشکسالی به منظور مقابله بهتر با فشارهای خارجی است.

تعاملات پیچیده بین بخشهای مختلف اقتصادی، نظارت بر آثار کلی خشکسالی را دشوار می کند. برخی از عوامل جمعیت شناختی، اقتصادی اجتماعی یا زیست محیطی آسیب پذیری ذاتی در برابر اثرات مربوط به خشکسالی را بدتر می کند. بنابراین، تلفات ناشی از خشکسالی به احتمال زیاد دست کم گرفته و نادرست است. تلفات غیرمستقیم ناشی از اثراتی مانند سلب حق مالکیت کشاورزی محاسبه نمی شود و حتی زیان های مستقیم مانند خسارت به محصولات یکساله نیز به دلیل نوسانات در بازار کالاها، دشوار است.

اکنون هنگامی که پیشگامان انقلاب دیجیتال در مورد آینده صنعت صحبت می کنند، هوش مصنوعی (AI) تبدیل به یک نقطه عطف در همه جنبه ها شده است. این که آیا اولین بار از طریق فرهنگ عامه به شما معرفی شد یا به عنوان یک راه حل در دنیای واقعی برای چالش های مهم جهانی، به هر حال اکنون هوش مصنوعی بخشی از واژگان دیجیتال ما است. برای بخش آب، پیاده سازی هوش مصنوعی، به متخصصان آب این امکان را می دهد تا از داده های خود به طور موثر در تصمیم گیری بهتر استفاده کنند. در این قسمت به مبانی و مفاهیم هوش مصنوعی از جنبه ادارک نیازمندی های بخش آب خواهیم پرداخت.

معاونت مطالعات زیربنایی مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی طی گزارشی به بررسی وضعیت تنش آب شرب در کشور در سال جاری پرداخت. به گزارش روابط عمومی مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی در این گزارش آمده: با توجه به وضعیت کاهش بارندگی ها در سال آبی ۱۴۰۰-۱۳۹۹ و همچنین افزایش دمای هوا، پیش بینی می شود که در ماه های گرم سال ۱۴۰۰ شهرهای متعددی از کشور با تنش آب شرب مواجه باشند و از این منظر دچار مشکل شوند، همانند آنچه در سال آبی ۱۳۹۷-۱۳۹۶ در برخی از شهرهای کشور رخ داد و در مواردی این تنش ها به مناقشات اجتماعی نیز تبدیل شدند.

یک کارشناس ارشد مدیریت منابع آب گفت: لازم است ابرپروژه‌های انتقال آب از خلیج فارس، مورد تحقیق و تفحص مجلس قرار بگیرد و سیاست‌های موجود در این بخش بازبینی شود. داریوش مختاری در گفت و گو با ایسنا، با اشاره به لزوم توجه به طرح‌های انتقال آب، اظهار کرد: در سال‌های اخیر به دلیل تنش‌های عمدتاً اجتماعی ناشی از انتقال آب بین حوضه ای در نقاط مبدأ و مقصد انتقال، این نوع انتقال آب‌ها همیشه با چالش‌های اجتماعی همراه بوده است، چالش‌های اجتماعی مذکور به حدی بوده که در بعضی از موارد به چالش‌های امنیتی در مقیاس‌های محلی و یا ملی بدل گشته است.

براساس آخرین آمار، ظرفیت کل مخازن سدها ۵۰.۵ میلیارد مترمکعب و درصد پرشدگی سدها در حال حاضر تنها ۳۹ درصد بوده و این آمارنشان دهنده حال وخیم سدها و منابع آبی کشور است. به گزارش ایسنا، کل ورودی سدها در هفته جاری ۰.۲۰ میلیارد مترمکعب بوده و این در حالی است که این عدد در مدت مشابه سال آبی گذشته ۰.۳۰ میلیارد مترمکعب بوده، خروجی سدها نیز در هفته جاری ۰.۵۹ میلیارد مترمکعب بوده و این عدد در مدت مشابه سال گذشته ۱.۰۳ میلیارد مترمکعب ثبت شده است.

عضو هیات علمی گروه علوم و مهندسی آب دانشگاه فردوسی مشهد گفت: زمانی که خشکسالی تشدید می‌شود، می‌توان مجوز خاصی را برای خریداری آب شرب تعیین کرد. همچنین در سال‌های خشکسالی قیمت آب برای شهروندان هم باید افزایش پیدا کند، البته که حداقل ۵۰ لیتر آب باید رایگان باشد تا اقشار فقیر جامعه همیشه آب در حد شرب و بهداشت در اختیار داشته باشند. کامران داوری در گفت‌وگو با ایسنا با اشاره به اینکه آینده آب کشور تحت تاثیر سه عامل است، اظهار کرد: اولین عامل طبیعت، بارش و وضعیت جوی است. این مسئله اصلا قابل پیش‌بینی نیست. آنهایی هم که پیش‌بینی‌های بلندمدت می‌کنند، صرفا خیالات است.