رونمایی از کتاب کاریز در ایران و نشریه پژوهشی تخصصی مدیریت سامانه‌های منابع آب

کتاب کاریز در ایران نوشته استاد صفی نژاد و نشریه سامانه های منابع آب، توسط دکتر رضا اردکانیان در جشنواره پژوهش و فناوری وزارت نیرو رونمایی شد. در این مراسم که با سخنان وزیر نیرو آغاز شد، محمد حاج رسولیها مدیرعامل شرکت مدیریت منابع آب ایران گزارشی در خصوص عملکرد پژوهشی بخش آب ارائه کرد.

OpenEarth ابتکار منبع آزاد برای تبادل داده ها، مدل ها و ابزارها در پروژه های علمی و مهندسی محیطی است. پروژه های موجود در حال حاضر عمدتا دریایی و ساحلی است. در حال حاضر، پروژه های تحقیقاتی، مشاوره ای و ساختمانی معمولا بخش قابل توجهی از بودجه خود را صرف نصب برخی زیرساخت های اولیه برای مدیریت داده ها و دانش می کنند. پس از پایان پروژه، بیشتر این تلاش ها دوباره ناپدید می شوند. OpenEarth به عنوان یک جایگزین برای این روش های ad-hoc، یک رویکرد مداوم برای مدیریت داده ها و دانش است. این پلتفرم برای ذخیره سازی، میزبانی و انتشار داده های با کیفیت بالا، سیستم های پیشرفته ترین مدل و ابزارهای آزمایش شده برای تجزیه و تحلیل عملی فراهم می کند. 

همبسته دیدن منابع زیستی رویکرد محوری وزارت نیرو است. تاکید بر مشارکت‌جویی، شایسته گزینی و جوان‌گرایی

وزیر نیرو گفت: در ماه های آتی سند آمایش آب محور برای حوضه های آبریز کشور جهت مدیریت درست و دقیق منابع آب در این حوضه ها تهیه شود. دکتر «رضا اردکانیان» وزیر نیرو صبح امروز (یکشنبه) در نشست صمیمانه با کارکنان حوزه ستادی با اشاره به برنامه‌های وزارت نیرو در 4 سال آتی اظهار داشت: مدیریت عرضه و تقاضای آب، غذا، خاک، انرژی و پسماند از جمله برنامه‌های بسیار مهم وزارت نیرو در 4 سال آتی است و مجموعه وزارت نیرو با مشارکت جویی و مشارکت‌پذیری باید به دنبال تحقق این اهداف حرکت کند.

باید منابع آب به درستی مدیریت شود

معاون اول رییس جمهوری با اشاره به اینکه وزارت نیرو یکی از بخش‌هایی است که زیرساخت‌های اصلی توسعه کشور را فراهم کند، گفت: سرنوشت توسعه کشور در دستان وزارت نیرو است، چرا که آب و برق از زیربناهای اصلی توسعه هستند.

دکتر "اسحاق جهانگیری" عصر امروز (سه شنبه) در آیین تودیع و معارفه وزیر نیرو، مهندس چیت چیان را از مدیران برجسته کشور برشمرد و گفت: ایشان در دوره ای خاص در وزارت نیرو مسئولیت یافت و همواره در میدان حضور جدی داشت و به عنوان انسانی اندیشمند سیاست گذاری و برنامه ریزی گرد.

استاد ارتباطات دانشگاه علامه طباطبایی در حاشیه نمایشگاه مطبوعات در نشست "نقش رسانه ها در حوزه محیط زیست و آب" با بیان این که کمبود آب در حال بدل شدن به یک ابرچالش است گفت: لازم است رسانه ها این بحران را از مسئله ای فردی به مسئله ای اجتماعی بدل کنند.

استاد ارتباطات دانشگاه علامه طباطبایی در حاشیه نمایشگاه مطبوعات در نشست "نقش رسانه  ها در حوزه محیط زیست و آب" با بیان این که کمبود آب در حال بدل شدن به یک  ابرچالش است گفت: لازم است رسانه ها این بحران را از مسئله ای فردی به مسئله ای اجتماعی بدل کنند. 

مادر مشکلات صنعت آب کشور مصرف بیشتر از توان منابع آبی است

معاون وزیر نیرو در امور آب و آبفا گفت: مادر مشکلات صنعت آب کشور مصرف بیش از توان منابع آبی و عدم تعادل در منابع و مصارف است.

«رحیم میدانی» امروز (چهارشنبه) در نشست خبری در حاشیه سیزدهمین نمایشگاه بین‌المللی آب و تاسیسات آب و فاضلاب، با بیان اینکه مشکلات موجود در صنعت آب متفاوت است گفت: که همین مسئله متخصصان را نگران کرده است چرا که تا حدی می توان از منابع آب استفاده کنیم. حتی اگر بهره وری را افزایش دهیم، مصرف بیش از حد آب از منابع می تواند کشور را با بحران روبرو کند.

کاهش 17 درصدی بارش‌های خراسان رضوی/ افت روان آب‌های استان در سال آبی گذشته

مدیر دفتر مطالعات پایه منابع آب شرکت آب منطقه‎ای خراسان رضوی، گفت: از ابتدای مهر 95 تا پایان شهریورماه 96 متوسط بارندگی استان 181.5 میلی متر بوده که نسبت به سال قبل حدود 17 درصد و نسبت به متوسط دوره سی و دوساله حدود 10 درصد کاهش داشته است.

احمد قندهاری با اعلام این مطلب افزود: براساس آمار و اطلاعات دفتر مطالعات پایه منابع آب این شرکت و سازمان هواشناسی استان از آغاز مهر 95 تا پایان شهریورماه 96 متوسط بارندگی استان 181.5 میلی متر بوده که نسبت به سال قبل حدود 17 درصد و نسبت به متوسط دوره سی و دوساله حدود 10 درصد کاهش داشته است.

دومین همایش ملی مدیریت منابع آب نواحی ساحلی برگزار می‌شود

دومین همایش ملی مدیریت منابع آب نواحی ساحلی ۲۰ مهرماه سال جاری در محل دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری برگزار می‌شود.

دومین همایش ملی مدیریت منابع آب نواحی ساحلی با محورهای ویژه احیا و تعادل بخشی منابع آب زیرزمینی، روش‌های نوین برای مقابله با تهدیدات ناشی از بحران آب و انتقال آب بین حوضه‌ای، ۲۰ مهرماه سال جاری در محل دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری برگزار می‌شود.

کمیته ملی آبیاری و زهکشی ایران عنوان بهترین کمیته ملی از میان کشورهای عضو کمیسیون بین‌المللی آبیاری و زهکشی (ICID) را کسب کرد.

براساس ارزیابی عملکرد کمیته‌های ملی عضو که در سال 2017 برای یک دوره سه ساله توسط کمیسیون بین‌المللی آبیاری و زهکشی انجام شده، کمیته ملی آبیاری و زهکشی ایران به عنوان بهترین و فعال‌ترین کمیته ملی از میان نزدیک به 80 کشور فعال کمیسیون بین‌المللی آبیاری و زهکشی انتخاب شده است.

شواهد نشان می‌دهد بحران آب در ایران و خاورمیانه در سال‌های آتی به یک تهدید جدی امنیتی و تمدنی تبدیل خواهد شد. بحرانی که در چند دهه قبل به یک شوخی رسانه‌ای شباهت بسیاری داشت، الان می­رود که به یک واقعیت و سرنوشت محتوم برای منطقه تبدیل شود. بحران آب اگر نتواند به‌درستی کنترل و مدیریت شود، نظم سیاسی موجود در خاورمیانه برهم خواهد خورد. از درون بحران آب و مسائل زیست‌محیطی آن چه‌بسا زوال تمدن‌ها رقم بخورد و منازعات قومی و جنگ‌های داخلی و منطقه‌ای شکل گیرد. عراق، سوریه، ایران و ترکیه در مرکز این مناقشات منطقه‌ای می‌توانند قرار گیرند.

در همین راستا محمد تقی ستاری در مقاله ای جالب توجه در شمس، با هدف معرفی اجمالی پروژه بزرگ توسعه منابع آب ترکیه (گاپ) و سد ایلی‌سو به‌عنوان یکی از اجزای مهم این پروژه و بررسی اثرات احتمالی آن بر منطقه به رشته تحریر درآورده است.

ذخایر آب کره زمین از دو بخش ثابت و متحرک (آب موجود در چرخه آب) تشکیل شده است. جامعه انسانی با چرخه آب و ذخایر ثابت آبی، پیوندها و ارتباطات متفاوتی دارد و این رابطه در طول تاریخ تحول پیدا کرده است. می‎توان در کلی‌ترین شکل این ارتباطات را در سه گروه۱) انواع بهره‌برداری‌ها،۲) انوع مخاطرات و۳) انواع خدمات محیط زیستی دسته بندی کرد. آنچه که در گروه بهره‌برداری‎ها به چشم می آید، استفاده مصرفی از منابع آب برای فعالیت‎های کشاورزی، مراکز جمعیتی و صنعت است که درحال حاضر جمعاً حدود ۱۰ درصد منابع آب تجدید پذیر جهان را در هر سال بخود اختصاص می دهد. این نسبت برای کشور ایران تا ۸۰ درصد اعلام شده است. حدود ۱۰ درصد از آب برداشتی بمنظور مصارف در مراکز جمعیتی و عمدتاً شامل مصارف خانگی است و بخش کمی از مصارف خانگی به مصرف شرب و بهداشت اختصاص دارد که از ارزش حیاتی برخوردار است. در سطح جهان نزدیک به۷۰ درصد برداشت‎های مصرفی برای کشاورزی است و این نسبت برای کشور ما ۹۲ درصد اعلام شده است. بهره‌برداری غیرمصرفی از آب مانند تولید انرژی، پرورش آبزیان، حمل و نقل آبی، تفریحات و گردشگری اگرچه کمتر به چشم می‌آیند، اما به نوبه خود بسیار مهم‎اند. مثلا ماهیگیری در رودخانه تیسا در بنگلادش بطور میانگین ۵ درصد تولید ناخالص داخلی و معیشت ۱۰ درصد جمعیت این کشور را تامین می‎کند. ارزش حمل و نقل آبی این رودخانه ۱۵ درصد ارزش اقتصادی بخش حمل و نقل این کشور را بخود اختصاص می‎دهد.

تغییر اقلیم و دریاچه ارومیه:

بررسی منابع موجود نشان می‌دهد که بین تغییرات دمایی کره زمین و ایستگاه تبریز ارتباط مستقیمی وجود دارد و اگر روند فعلی افزایش دما ادامه یابد در سال 2100 میلادی دمای متوسط سالانه تبریز به 16 درجه سانتیگراد خواهد رسید. متوسط بارش سالانه ایستگاه تبریز 292 میلی متر و میانگین سالانه تبخیر- تعرق پتانسیل در این ایستگاه 1143/25 میلی متر است که تقریباً سه و نیم برابر میزان بارش می باشد. همچنین ضریب تغییرات بارندگی سالانه در تبریز 29 درصد است.

    تقسیم بندی و کدگذاری حوضه های آبریز و محدود ههای مطالعاتی یکی از مهمترین نیازها در بررسی های منابع آب بوده که با هدف تسهیل در دستیابی به آمار و اطلاعات و هماهنگی بین مطالعات آب های سطحی و زیرزمینی انجام گرفته است.

    ضوابط تقسیم بندی و کدگذاری حوضه های آبریز بر اساس سیستم اعشاری (ده دهی) بوده و در ارتباط با هماهنگی بین حوضه های آبریز و محدوده های مطالعاتی آب زیرزمینی سعی شده تا هر محدوده با یک یا چند حوضه آبریز انطباق داشته باشد. کدهای اختیار شده برای حوضه های آبریز با استفاده از سیستم فوق قابل تطبیق با کدهای بین المللی بوده و در سمت چپ کد هر حوضه آبریز، می تواند کد بین المللی ایران ( 224) قرار گیرد.

    کمبود آب در بخش های زیادی از کره زمین، مشکلات زیادی را برای تامین آب شرب سالم، تولید محصولات کشاورزی و در کل روند عمومی زندگی انسان ها به وجود آورده است، به طوری که پیش بینی می شود تا سال 2025 میلادی، 50 تا 60 درصد مردم جهان با تنش آبی و مشکلات ناشی از کم آبی مواجه شوند.

    عده ای از کارشناسان معتقد هستند که در آینده نزدیک، آب به عنوان طلای آبی در جهان شناخته خواهد شد، و لذا جمله نفت را فراموش کنید و به آب بیاندیشید در ادبیات رسانه ای و در میان دولت مردان رایج خواهد شد . در حال حاضر انتقال آب با توجه به حجم زیاد مصرف آن، مشکل تر از نفت است و اصولا هیچ جایگزینی نیز برای آن وجود ندارد. هر چند انتقال مستقیم آب از طریق خطوط لوله همانند نفت و گاز بین کشورها چندان رایج نیست، ولی با مطرح شدن ایده آب مجازی در سال های اخیر، روشن شده است که حجم زیادی از آب به صورت مجازی بین کشورهای مختلف جهان جابجا می شود.